Gelişimsel dil bozukluğu olan ve tipik gelişim gösteren çocuklarda biçim-sözdizimsel dil özelliklerinin incelenmesi
Morphosyntactic skills of children with developmental language disorder and typically developing children
- Tez No: 885579
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM OĞUZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Dil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Dil ve Konuşma Terapisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 60
Özet
Bu araştırmada gelişimsel dil bozukluğu (GDB) olan ve tipik gelişim gösteren (TGG) çocukların biçim-sözdizimsel dil özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın katılımcı grubu 4;0- 7;11 yaşları arasında 17 GDB olan ve 17 TGG çocuktan oluşmaktadır. Çalışmaya katılan çocuklara Türkçe Erken Dil Gelişim Testi (TEDİL), Raven'in Renkli Progresif Matrisler Testi, Türkçe Okul Çağı Dil Gelişim Testi (TODİL) cümle anlama, cümle tekrar etme, biçimbirim tamamlama alt testleri uygulanmış ve çocuklardan öyküleme bağlamında dil örneği alınıp SALT programında analiz edilmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen veriler IBM SPSS 25 paket programında analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda dil örneği analizinden elde edilen ortalama sözce uzunluğu (OSU), yan cümle oranı (YCO), eylemsi sayısı (p=0.000) veyapım ekleri sayısı (p=0.023) ölçümlerinin GDB olan çocuklarda TGG akranlarına kıyasla daha düşük olduğu belirlenmiştir. Toplam bağımlı biçimbirim sayısı, isim çekim ekleri sayısı ve fiil çekim ekleri sayısı açısından ise iki grup arasında farklılık bulunmamıştır. GDB olan çocukların çabalamaları, biçimbirim hataları ve sözce düzeyindeki hatalarının TGG çocuklara göre daha yüksek olduğu bulunmuştur (p=0.000). TODİL'in cümle anlama, cümle tekrar etme ve biçimbirim tamamlama alt testlerinde ise GDB olan çocuklar TGG çocuklara göre anlamlı ölçüde daha düşük puanlar almıştır (p=0.000). Çalışmanın sonucunda GDB olan çocukların biçim-sözdizimsel yapıları anlama ve kullanma becerilerinin zayıf olduğu, karmaşık biçim-sözdizimsel yapılar yerine basit ve sınırlı çeşitlilikte yapılar kullandıkları, biçim-sözdizimsel yapıları kullanmada güçlük yaşadıkları, daha fazla hata yaptıkları ve çabaladıkları sonucuna varılmıştır. Biçim-sözdizimsel dil özelliklerinin değerlendirilmesinde standardize bir test ile dil örneği analizinin bir arada kullanılması gerektiği önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
This study aimed to compare the morphosyntactic language characteristics of children with developmental language disorder (DLD) and typically developing (TD) children. The participant group of the study consists of 17 children with DLD and 17 TD children between the ages of 4;0-7;11. Turkish Early Language Development Test (TEDİL), Raven Colored Progressive Matrices Test, Turkish School Age Language Development Test (TODİL) sentence comprehension, sentence repetition, morpheme completion subtests were applied to the children participating in the study, and language samples were taken from the children in the context of narrative, and analyzed. The data obtained within the scope of the research were analyzed in the IBM SPSS 25 package program. As a result of the research, it was determined that the mean length of utterances (MLU), clause ratio, number of verbals (p=0.000) and number of affixes (p=0.023) obtained from the language sample analysis were significantly lower in children with DLD compared to their TD peers. There was no difference between the two groups in terms of the number of noun inflection suffixes, the number of verb inflection suffixes and the total number of bound morphemes. It was found that the mazes, morpheme errors and utterance level errors of children with DLD were higher than TD children (p=0.000). In TODİL's sentence comprehension, morpheme completion, and sentence repetition subtests, children with DLD received lower scores than TD children (p=0.000). As a result of the study, it was concluded that children with DLD have weak skills in understanding and using morphosyntactic structures, they use simple and limited variety of structures instead of complex morphosyntactic structures, they have difficulty in using morphosyntactic structures, they make more mistakes and struggle. It is suggested that a standardized test and language sample analysis should be used together in the evaluation of morphosyntactic language features.
Benzer Tezler
- Tipik gelişim gösteren ve gelişimsel dil bozukluğu olan çocuklarda öğrenme güçlüğü erken belirtilerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi
The comparative examination of the early symptoms of learning disability in children with typical development and developmental language disorder
MERVE DAŞBAŞI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimAnadolu ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELÇİN TADIHAN ÖZKAN
- Türkçe konuşan 4-6 yaş arasındaki tipik gelişim gösteren ve gelişimsel dil bozukluğu olan çocukların farklı cümle tiplerini anlama ve üretmesinin incelenmesi
The examination of comprehension and production of different sentence types in Turkish speaking typically developing and children with developmental language disorder in 4-6 years
BUKET AYÇA SÖZÜÇOK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DilbilimAnadolu ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLKNUR MAVİŞ
- Gelişimsel dil bozukluğu olan ve tipik gelişim gösteren 4-6 yaş arası çocukların görsel algı becerilerinin betimlenmesi
Description of the visual perception skills of children aged 4-6 with developmental language disorder and typical development
BUĞSE DURMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimAnadolu ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELÇİN TADIHAN ÖZKAN
- Gelişimsel dil bozukluğu olan çocuklarda duyu profilinin incelenmesi
Investigation of sensory profiles of children with developmental language disorder
MERVE ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Dilbilimİstanbul Atlas ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELİM ÜNSAL
- Gelişimsel dil konuşma bozukluğu olan ve tipik gelişim gösteren okul öncesi çocukların sosyal beceri ve davranış problemlerinin değerlendirilmesi
Evaluation of social skills and behavior problems of preschool children with developmentallanguage disorder and typically developing children
CANSU NAZLI ÖZKAZANÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimIşık ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SENNUR ZAİMOĞLU