Kant ve Nietzsche'de kendinde şey tartışması
The debate on the thing-in-itself in kant and Nietzsche
- Tez No: 885800
- Danışmanlar: PROF. DR. TAŞKINER KETENCİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Felsefe Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 218
Özet
Çalışmanın odak noktasını Kant'ın 'kendinde şey' kavramı ile Nietzsche'nin Kantçı 'kendinde şey' kavramına yönelik eleştirileri oluşturmaktadır. 'Kendinde şey' kavramı Saf Aklın Eleştirisi'nin en önemli kavramlarından biridir. Kant'ın transendental idealizmi, 'bilginin nasıl meydana geldiği' ve 'bilgi nesnesinin ne olduğu/ne olabileceği' sorununu daha önceki felsefi sistemlere göre tamamen farklı bir şekilde ele almayı amaçlar. Transendental idealizmi, konuyu ele alış tarzı bakımından önceki felsefi sistemlerden daha farklı bir noktada konumlandıran en temel yaklaşım Kant'ın 'kendinde şey' ile görünüş ikiliğine getirdiği yorumdur. Kant'ın felsefesini savunan ya da reddeden birçok filozof özellikle 'kendinde şey' kavramını tartışmış ve 'kendinde şey' kavramından hareketle Kant'ı eleştiren bir felsefi tutum içine girmiştir. Kant sonrası bazı filozoflar Kant'ı 'kendinde şeyleri' bilebilmemize karşı çıktığı için değil, 'kendinde şey' kavramının bir anlamı olduğunu düşündüğü için eleştirirken, bazıları kendinde şeyi dış dünyayla ilgili bir tür Berkeleyci şüpheciliğe yol açmakla eleştirir. Öyle ki Kant'ın eleştirel sisteminin ve bu sistemin ortaya çıkardığı problemlerin oluşturduğu ortak sorun düzlemi Alman İdealizmi olarak bilinen bir dönemi başlatır. Nietzsche'nin 'kendinde şey' kavramına dair çok yönlü eleştirisini tarihsel bağlamı içinde belirlemede önem arz eden bu dönem filozofları -Alman idealizmi- Kant felsefesi etrafında buluşarak bir yandan 'kendinde şey' kavramını aşmaya çalışırken diğer yandan 'kendinde şey'i felsefi sistemleri içinde dönüştürürler. Nietzsche ise 'kendinde şey' kavramını bir tür metafizik düşünce oluşturduğu için eleştirir. Batı metafiziği üstün hakikatler iddiasında bulunarak bir değerler alanı yaratmış ve bu değerler insan yaşamının her alanında tüm özellikleriyle kendini göstermiştir. Onun 'kendinde şey' kavramı etrafında oluşan metafizik düşünce geleneğini eleştirmesi her şeyden önce toplumların yaşayış ve düşünüş biçimlerini etkileyen değerler sistemini de eleştirmektir. Bu doğrultuda çalışmada öncelikle Kant'ın 'kendinde şey' kavramına yoğunlaşılması, daha sonra Nietzsche'nin çok yönlü metafizik eleştirisinin tarihsel bağlamı içerisinde değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Ardından Nietzsche'nin 'kendinde şey' kavramına karşı hangi argümanları ileri sürdüğü ve bu argümanların Kant'ın 'kendinde şey' kavramını ne ölçüde temsil ettiği tartışılmaktadır.
Özet (Çeviri)
The focal point of the study consists of Kant's concept of the 'thing-in-itself' and Nietzsche's criticisms of Kantian 'thing-in-itself' concept. The concept of the 'thing-in-itself' is one of the most important concepts of the Critique of Pure Reason. Kant'stranscendental idealism aims to approach the question of 'how knowledge occurs' and 'what the object of knowledge is/can be' in a completely different manner as compared to previous philosophical systems. The fundamental approach that positions transcendental idealism differently from previous philosophical systems is Kant's interpretation of the duality of the 'thing-in-itself' and appearance. Many philosophers who defended or rejected Kant's philosophy have specifically discussed the concept of the 'thing-in-itself' and adopted a philosophical stance criticizing Kant based on this concept. Some post-Kantian philosophers criticized Kant not because he opposed our capacity of knowing 'things-in-themselves', but because they believed the concept of the 'thing-in-itself' had meaning, while others criticized it for leading to a kind of Berkeleyan skepticism about the external world. So much so that the common problem plane formed by Kant's critical system and the problems it raised initiated a period known as German Idealism. In determining Nietzsche's multifaceted critique of the 'thing-in-itself' concept within its historical context, these contemporary philosophers - the German idealists - converge around Kantian philosophy. On one hand, they attempt to transcend the 'thing-in-itself' concept, while on the other, they transform it within their philosophical systems. Nietzsche criticizes the concept of 'thing-in-itself' for establishing a kind of metaphysical thought. Western metaphysics claims superior truths and creates a realm of values, which manifest themselves in all aspects of human life. Nietzsche's critique of the metaphysical tradition centered around the 'thing-in-itself' concept is primarily a critique of the value systems that influence the ways of life and thinking of societies. Accordingly, the study aims to first focus on Kant's concept of the 'thing-in-itself' and then evaluate Nietzsche's multifaceted critique of metaphysics within its historical context. Subsequently, it will discuss the arguments Nietzsche puts forth against the 'thing-in-itself' concept and to what extent these arguments represent Kant's concept of the 'thing-in-itself'.
Benzer Tezler
- The underground man of the 19th century: A comparative study on Nietzsche and Marx
19. yüzyılın yeraltı insanı: Nietzsche ve Marx üzerine karşılaştırmalı bir çalışma
ZELİHA BURCU ACAR
- La notion de ressentiment dans la genèse des valeurs selon Friedrich Nietzsche et Max Scheler
Friedrich Nietzsche ve Max Scheler'e göre değerlerin kökeninde hınç mefhumu
SELİN MERVE CANTO
Yüksek Lisans
Fransızca
2013
FelsefeGalatasaray ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP DIREK
- Schopenhauer'da pesimizm ve Nietzsche'de yaşamın olumlanması kavramlarının karşılaştırılması
Comparison of the concepts of pessimism in Schopenhauer and affirmation of life in Nietzsche
MAZLUM DÜRRE
- Modernizm bağlamında dışavurumcu sanatın nesneye bakışı
The Approach of expresyonist art to the object in the context of modernism
SİBEL BALCI
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2000
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. FEVZİ SAYDAM
