Bazı makarnalık buğday (T. durum Desf.) çeşitlerinin ilave sulanan ve yağışa dayalı koşullarda çok yönlü karşılaştırılması
Multiway comparisons of some durum wheat (T. durum Desf) genotypes under supplementary irrigation vs. rainfed conditions
- Tez No: 886193
- Danışmanlar: PROF. DR. İRFAN ÖZBERK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Bu çalışmada ilave sulanan ve yağışa dayalı olarak yetiştirilen 34 makarnalık buğday çeşidinden her iki koşulda da başarı ile yetiştirilebilecek olanların ölçülen karakterler üzerinden indeks seleksiyon metoduna göre seçilmesi amaçlanmıştır. Çalışma 2021-2022 ürün yetiştirme sezonunda, Şanlıurfa GAP Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi Koruklu Araştırma İstasyonunda yürütülmüştür. Tarla denemeleri tesadüf blokları deneme deseninde 2 ayrı deneme halinde 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Çalışmada; metrekarede bitki sayısı (adet/m2), başaklanma gün sayısı (gün), bitki boyu (cm), metrekarede başak sayısı (adet), başakta tane sayısı (adet), başakta tane ağırlığı (g), bin tane ağırlığı (g), tane verim (kg/da), hektolitre ağırlığı (kg/hl), camsılık oranı (%), protein oranı (%), gluten oranı (%), sedimantasyon değeri (ml), bayrak yapraktaki klorofil miktarı (SPAD) ve kanopi sıcaklığı (OC ) özellikleri incelenmiştir. Araştırmada çeşitlerin tarımsal ve kalite özellikleri ölçülmüş ve verim ile ilişkileri korelasyon ve regresyon analizleri ile araştırılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre ilave sulanan koşullarda; metrekarede bitki sayısı 268 - 486.66 adet/m2, başaklanma gün sayısı 110 - 120.3 gün, bitki boyu 76.7 - 116.7 cm, metrekarede başak sayısı 433.33 - 603.33 adet/m2, başak uzunluğu 5. 82 - 9.09 cm, başakta tane sayısı 37 - 61.66 adet, başakta tane ağırlığı 2.142 - 3.626 g, kanopi sıcaklığı 18.66 - 21.26 oC, bayrak yaprağının klorofil miktarı 46.23 - 64.63, tane verimi 271.14 – 788 kg/da, hektolitre ağırlığı 71.13 - 84.93 kg/hl, bin tane ağırlığı 35.27 – 48.93 g, camsılık oranı % 76.7 - 88, protein oranı % 11.66 - 14.4, sedimantasyon değeri 9.66 - 15 ml ve gluten oranı % 22.6 - 44.2 olarak tespit edilmiştir. Yağışa dayalı koşullarda ise; metrekarede bitki sayısı 253.33 - 493.3 adet/m2, başaklanma gün sayısı 104.7 - 111.3 gün, bitki boyu 55- 100 cm, metrekarede başak sayısı 190 - 405 adet/m2, başak uzunluğu 5..91 - 8.93 cm, başakta tane sayısı 31.93 - 59.94 adet, başakta tane ağırlığı 2.013 - 3.447 g, kanopi sıcaklığı 29.1 - 35.56 oC, bayrak yaprağının klorofil miktarı 48.46 - 61.5, tane verimi 137- 472 kg/da, hektolitre ağırlığı 72.26 - 86.26 kg/hl, bin tane ağırlığı 36.53 – 53.20 g, camsılık oranı % 89.33 - 97, protein oranı % 15.43 - 18.7, sedimantasyon değeri 20 - 25.66 ml ve gluten oranı % 50.63 - 67.93 olarak tespit edilmiştir. İlave sulanan koşullarda tane verimi ile metrekarede bitki sayısı (0.018), metrekarede başak sayısı (0.327*), başakta tane sayısı (0.256*) ve bayrak yaprağın klorofil miktarı (0.283*) arasında pozitif korelasyonlar saptanırken, başaklanma gün sayısı (-0.349*), bitki boyu (-0.421**), başakta tane ağırlığı (-0.026), başak uzunluğu (-0.069) ve kanopi sıcaklığı (-0.301*) arasında negatif korelasyonlar bulunmuştur. Yağışa dayalı koşullarda ise tane verimi ile metrekarede bitki sayısı (0.161), bitki boyu (0.261*), metrekarede başak sayısı (0.508**), başakta tane sayısı (0.477**), başakta tane ağırlığı (0.336*) ve başak uzunluğu (0.086) arasında pozitif korelasyonlar saptanırken, başaklanma gün sayısı (-0.349*), kanopi sıcaklığı (-0.201*) ve bayrak yaprağın klorofil iktarı (-0.080) arasında negatif korelasyonlar bulunmuştur. İlave sulanan ve yağışa dayalıkoşullarda regresyon ilişkileri arasındakibelirtme katsayılarından elde edilendeğerler eşitliklerin tahminlemede kullanımı için yeterli bulunmamıştır.İndeks seleksiyon metoduna göre suluda ve kuruda Özberk, Fırat 93, Güney Yıldızı, Burgos ve Zühre çeşitlerinin iyi verim performansı gösterdikleri ve her iki koşulda da kaliteli bulundukları anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
This research aimed to pick up best cultivars for supplementary irrigated and rain fed conditions through index selection. This study was conducted with 34 durum wheat varieties at GAP Agricultural Research and Training Center Koruklu Research Station during the 2021-2022 growing season. Study was conducted with a randomized complete block design in 2 separate trials, each consisting of 3 replications. In the research, the agronomic and quality characteristics of the varieties were scored, and their relationships vs. grain yield were investigated employing from correlation and regression analyses. According to the results of these examined characteristics under conditions of supplementary irrigations showed that the number of plants per square meter varied from 268 to 486.66 no/m2, the number of heading day from 110 to 120.3 day, plant height from 76.7 to 116.7 cm, number of spikes per square meter from 433.33 to 603.33 no/m2, length of spikes from 5.82 to 9.09 cm, number of grains per spike from 37.5 to 61.66 no, grain weight per spike from 2.142 to 3.626 g, canopy temperature from 18.66 to 21.26 oC, chlorophyll content of flag leaf from 46.23 to 64.63, grain yield from 271.14 to 788 kg/da, hectoliter weight from 71.13 to 84.93 kg/hl, 1000 grain weights from 35.27 to 48.93 g, kernel vitreousness from %76.7 to 88, protein from % 11.66 to 14.4, sedimentation from 9.66 to 16.66 ml, gluten from % 22.6 to 44.2 respectively. Rainfall conditions; number of plants per square meter from 253.33 to 493.3 no/m2, the number of heading day from 104.7 to 111.3 day, plant height from 55 to 100 cm, number of spikes per square meter from 190 to 405 no/m2, length of spikes from 5.91 to 8.93 cm, number of grains per spike from 31.93 to 59.94 no, grain weight per spike from 2.013 to 3.447 g, canopy temperature from 29.1 to 35.56 oC, chlorophyll content of flag leaf from 48.46 to 61.5, grain yield from 137 to 472 kg/da, hectoliter weight from 72.26 to 86.26 kg/hl, 1000 grain weights from 36.53 to 53.20 g, kernel vitreousness from %89.33to 97, protein from % 15.43 to 18.7, sedimentation from 20 to 25.66 ml, gluten from % 50.63 to 67.93 respectively. Under Supplementary irrigation the coefficients of correlation; grain yield vs. number of plants per square meter (0.018), number of spikes per square meter (0.327*), number of grains per spike (0.256*) and chlorophyll content of flag leaf (0.283*) were found to be positive and significant. Rainfall conditions the coefficients of correlation grain yield vs. the number of heading day (-0.349*), chlorophyll content of flag leaf (-0.086) and canopy temperature (--0.201*) were found to be negative and significant. Under Supplementary irrigation conditions, the highest coefficient of determination between regression relationships were determined from the parameters of the number of heading day (%R2 = 12.2) and number of spikes per square meter (%R2 = 10.7). Under rainfed conditions, the highest coefficient of determination between regression relationships were determined from the number of spikes per square meter (%R2 = 25.8), number of grains per spike (%R2 = 22.7), the number of heading day (%R2 = 11.9) and grain weight per spike (%R2 =11.3).According to the index selection method, Özberk, Fırat 93, Güney Yıldızı, Burgos and Zühre varieties performed better for both supplementary irrigated and dryland conditions and they were found to be of good quality in both conditions
Benzer Tezler
- Bazı makarnalık buğday çeşitlerinin vernalizasyon ihtiyaçlarının saptanması
Vernalization requirements of some durum wheat cultivars
SABRİ SERKAN AKILLI
- Konya koşullarına uygun yüksek besin içeriğine sahip siyez buğday çeşit adaylarının belirlenmesi
Determination of high nutritious einkorn wheat candidate lines for Konya conditions
GÜLİZAR MANAV
- Bazı buğday türlerinin (Aegilops L. ve Triticum L.) RAPD analizi ile genetik karakterizasyonu
Genetic charecterization of some wheat species (Aegilops L. ve Triticum L.) analysis
YASİN EREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
BiyolojiAfyon Kocatepe ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. SÜLEYMAN CENKÇİ
- Makarnalık buğday çeşitlerinin tohumlarına uygulanan farklı dozlardaki gamma ışınlarının M1 bitkilerinin bazı karakterleri üzerine araştırmalar
Başlık çevirisi yok
RAMAZAN KEYİK
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
ZiraatTrakya ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEMEL GENÇTAN
- Buğdayda (Triticum aestivum L.) in vitro androgenesi̇s ve somati̇k embri̇yogenesi̇s
In vitro androgenesis and somatic embryogenesis in wheat (Triticum aestivum L.)
AHMAD RATIB SHARAFAT
Doktora
Türkçe
2024
BiyoteknolojiAkdeniz ÜniversitesiTarımsal Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESİN ARI