Geri Dön

Mekan, toplum, iktidar: İstanbul'un duygusal mekansallığı üzerine

Urban, community, power: On the emotional spatiality of İstanbul

PDF İndir

  1. Tez No: 886491
  2. Yazar: SENA YİĞİTTÜRK
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ZEYNEP GÜNAY
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Şehir Planlama Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 99

Özet

Duygu kavramı bireylerin kendi iç dünyalarında ve bedenlerinde hislerin, duyumları, etki ve tepkilerin tamamının ifade etmektedir. Duygu üzerine yapılmış olan çalışmaların çoğu bu bireyselliğe ve bedenselliğe odaklıyken, duygular toplumsal ve kollektif düzeyde de şekillenmektedir. Bireysel deneyimlerinin ötesinde duygular, toplumsal ilişkiler, kültür de merkezinde yer almaktadır. Kentsel alanlar da farklı etnik grupların, eğitim düzeylerinin, kültür pratiklerinin karşılaşma alanları olarak kenti deneyimleyen insanların duygusal arka planları ve günlük hayatlarında deneyimledikleri duygular, kentsel mekanların fiziksel ve toplumsal üretimi ile ilişkilidir. Kentsel mekanların sadece fiziksel bir alan olmasının ötesinde toplumsal olarak bir etki ve etkilenme sürecinin parçasıdır ve sosyal bir alandır. Bu alanlarda gerçekleşen karşılaşmalar, etkileşimler, toplumun davranışları ve kimliklerini şekillendirmektedir. Özellikle kentsel mekanların sahip olduğu semboller, ritüeller, protestolar bu kentlerin duygusal atmosferini oluştururken kenti deneyimleyen bireylerin mekâna yönelik duygularını etkilemektedir. Toplumu oluşturan bireylerin duygusal deneyimlerini etkileyen ve günlük hayattaki etkileşim ve ilişkilerinin bir yansımalarını içeren bir varlık olarak kentsel mekanlar, iktidar için de kritik öneme sahiptir. Bunun önemli nedenlerinden biri iktidarın hükmettiği toplumu oluşturan bireyleri kontrol etme ve yönlendirme isteğinin önemli bir paydaşlarından birinin kentsel mekanlar olmasıdır. İktidar, kentlerin sürekli yeniden üretilmesinde ve dönüştürülmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Kentsel yenileme projeleri, altyapı yatırımları, şehir planlama politikaları gibi girişimler çoğunlukla belirli iktidar grup veya kurumların gücünü yansıtmaktadır. İktidarın politikalarının kentin kültürel ve sembolik alanlarda da etkisi bulunmaktadır. Mekân toplumsal duyguları üretirken, iktidar ise mekânı üretirken duyguları kullanmaktadır. Bu sebeple, duygu, mekân ve iktidarın birbirleri ile ilişkisi bulunmaktadır. Bu doğrultuda araştırma kentsel mekânı bu ilişkiler üzerinden okumaktadır. Son zamanlarda iktidarın kentsel mekânı, kendi gücünü kullanmak adına bir araç olarak görmesi ile özellikle Osmanlı'dan kültürel ve dini birçok mirası barından İstanbul bu duygusal yatırımın ve duygu siyasetinin önemli sembolik mekanlarından biri olmuştur. Araştırma eleştirel etnografi ile günümüzdeki iktidarın kent politikalarına duygu ve sembolik siyasetin dahil ederek, kent mekanlarını nasıl şekillendirdiğinin bir haritasını çıkarmayı hedeflemektedir. Kentsel mekânın duygularını eleştirel bir perspektif ile okumak, duyguların etki ve etkilenme sürecindeki sosyal ve ekonomik bağlamalarına da anlamlandırmaya yönelik bir yaklaşım sunmaktadır. Bu yaklaşım ile mekânın kollektif ve bireysel duyguları nasıl şekillendirdiğini, hangi kültürel, siyasi, etnik grupların ve kurumların etkisi altında olduğunu ve bu etkilerin toplumsal ve mekânsal sonuçlarını incelemeyi irdelemektedir. Sembolik iktidar ve duygu siyasetinin, kentsel mekandaki izlerini kollektif duygular üzerinden inceleyen bu araştırma İstanbul'un duygusal mekânsallığını ortaya koymaktadır. Araştırma, İstanbul'un Osmanlı mirası ile güçlü, ihtişamlı ve hükmedici geçmişi ile İslam dünyasında sahip olduğu önem doğrultusunda sağ iktidarlar, Taksim Meydan-İstiklal Caddesi hattı taşımakta olduğu Cumhuriyet'in izlerini toplumsal dinamikler ve güç hiyerarşileri ile bağlantısını, kültürel ve sembolik iktidarın bu mekandaki yansımasını, kentsel planlama ve politikalarının mekandaki yansımalarını aynı zamanda toplumsal hareketlerin ve protestoların mekandaki sosyal üretimi değerlendirilecektir. Bu değerlendirmeler doğrultusunda İstanbul'un duygusal mekânsallığını bir anlatı haritalaması ile yansıtarak, kentsel mekânın duygusal atmosferini, iktidar ilişkilerini ve toplumsal dengelerinin bir analizini sunmaktadır. Bu doğrultuda kentlerin duygusallığına yönelik yapılan tespitler ile duygu-mekân-iktidar ilişkisini tartışmaya açarak, ilişkileri açığa kavuşturmak adına eleştirel bir analiz sunmaktadır. Duyguların kolektifliğinden, mekânın duygusallığına, sembolik siyaset ve duygu siyasetinin kentsel mekânsallığına yönelik kuramsal okumalar ışığında İstanbul'un duygusal mekânsallığının incelemesini yapan bu çalışma sonucunda kent çalışmalarına duygu kavramını iktidar ile ilişkilendiren bir araştırma kazandırmak amaçlanmıştır. Özellikle duygu kavramına daha çok kentsel tasarım alanında odaklanan kent çalışmalara ek olarak literatürde görece daha eksik kalmış olan bir alana katkı sağlaması düşünülmektedir. Araştırmanın bu yaklaşımı duygu-mekân-iktidar ilişkisi kentsel mekânda sunarak, kentsel mekanların daha adil ve kapsayıcı üretimine yönelik bir katkı sağlaması amaçlanmaktadır.

Özet (Çeviri)

Emotion refers to all the feelings, sensations, effects, and reactions in individuals' inner worlds and bodies. While most studies on emotion focus on individuality and corporeality, emotions are also shaped at the social and collective level. Beyond individual experiences, emotions, social relations, and culture are also at the center. In urban areas, the emotional backgrounds of indivuals who experience the city as they encounter areas of different ethnic groups, education levels, and cultural practices, and the emotions they experience daily, are related to urban spaces' physical and social production. Beyond being just a physical area, urban spaces are part of a social impact and influence process and are a social area. The encounters and interactions that take place in these areas shape the behaviors and identities of society. Especially the symbols, rituals, and protests of urban spaces create the emotional atmosphere of these cities and affect the feelings of individuals who experience the city towards the place. Urban spaces, as entities that affect the emotional experiences of the individuals who make up society and contain reflections of their interactions and relationships in daily life, are also of critical importance for power. One of the important reasons for this is that urban spaces are one of the important stakeholders of the government's desire to control and direct the individuals who make up the society it rules. Power plays an important role in the constant reproduction and transformation of cities. Initiatives such as urban renewal projects, infrastructure investments, and city planning policies often reflect the power of certain ruling groups or institutions. The policies of the government also have an impact on the cultural and symbolic areas of the city. While space produces social emotions, power uses emotions to produce space. For this reason, emotion, space, and power have a relationship with each other. In this direction, the research reads urban space through these relationships. Recently, the government has seen urban space as a tool to use its power, and Istanbul, with its cultural and religious heritage, especially from the Ottoman Empire, has become one of the important symbolic places of this emotional investment and emotional politics. The research aims to map how the current government shapes urban spaces by incorporating emotion and symbolic politics into urban policies with the anthropology of emotion. Reading the emotions of urban space from a political perspective offers an approach to making sense of the social and economic contexts of emotions in the process of impact and influence. This approach aims to examine how space shapes collective and individual emotions, which cultural, political, and ethnic groups and institutions are under the influence, and the social and spatial consequences of these effects. This research, which examines the traces of symbolic power and emotional politics in urban space through collective emotions, reveals the emotional spatiality of Istanbul. The research examines the connection of the Taksim Square-İstiklal Street line with social dynamics and power hierarchies, the reflection of cultural and symbolic power in this space, and the effects of urban planning and policies in the space, in line with Istanbul's Ottoman heritage and its strong, magnificent and dominating past and its importance in the Islamic world. Its reflections as well as the social production of social movements and protests in the space will be evaluated. In line with these evaluations, it presents an analysis of the emotional atmosphere, power relations, and social balances of the urban space by reflecting the emotional spatiality of Istanbul on an emotional mapping. In this regard, it presents an emotional mapping in order to clarify the relations by bringing the emotion-space-power relationship into discussion with the findings regarding the emotionality of cities. As a result of this study, which examines the emotional spatiality of Istanbul in the light of theoretical readings on the collectivity of emotions, the emotionality of urban space, symbolic politics, and the urban spatiality of emotion politics, aims to bring research that associates the concept of emotion with power to urban studies. It is thought to contribute to an area that is relatively lacking in literature, in addition to urban studies that focus on the concept of emotion in the field of urban design. By presenting this approach to the emotion-space-power relationship in urban space, the research aims to contribute to the more fair and inclusive production of urban spaces. In this context, the research consists of 5 parts: The first part emphasizes the main motivation and starting point of the research, presenting thoughts and assumptions related to the topic. The objectives and goals of the study are outlined, along with the research questions, scope, methodology, and structure. In the second part establishes the conceptual and theoretical framework of the study by reviewing the main concepts in the literature. Firstly, it examines the significance of collective emotions and their role in socialization, somewhat detaching emotions from their individualistic and bodily past. It provides insights into how collective emotions influence the remembrance of the past and the shaping of social identities. Subsequently, it aims to understand the relationship between space and emotion. Space is considered not only as physical structures but also as places shaped by emotional meanings and experiences. The study investigates how emotions are produced and expressed through spatial arrangements, social interactions, and cultural practices. Finally, the chapter explores the transformation achieved through spatial arrangements by power, examining how hegemonic discourses arising from spatial changes affect urban and social identity, as reflected in the literature. The third section provides information about the method of the research. In order to reach the aims and objectives presented regarding the research problem and to solve the research questions, critical ethnography has been adopted. In this study, the methodological approach presented by critical ethnography has been used to understand the social, cultural, emotional and political dimensions of urban life. With the data collection method presented by classical ethnography, participant observation, it analyzes the social, cultural, economic and political dynamics of the community. With the thematic, additional critical discourse and spatial analysis presented by critical theory, it examines how spatial arrangements are shaped within the power-emotion relationship. The study uses narrative mapping as a visualization method to analyze the emotional, cultural and social experiences of the society, the production of space with emotions and the reflections of the spatial arrangements held by the power on social and spatial identity. Mapping serves as a tool to understand the complexity and diversity of urban life by focusing deeply on urban experiences and perceptions as a society. The chapter will examine the contributions of many references that constitute the definition, philosophy and conceptual framework of critical ethnography to urban studies. Then, by visualizing the spatial emotionality of urban space read with the data collection methods offered by critical ethnography within the scope of the research, it will open the emotion-space-power relationship to interpretation and visibility by visualizing it with narrative mapping. The fourth chapter analyzes the emotional spatiality elements of the Taksim Square-İstiklal corridor in the Beyoğlu district of Istanbul. It offers an in-depth analysis of the emotional spatiality, spatial production processes, and emotion codes in the space-time relationship of the section between Taksim Square and Karaköy. The chapter presents the new emotional spaces, social identity politics, and interventions in the social memory of the study area, which has symbolic and emotional significance, with its new face altered by power interventions and spatial arrangements, through narrative mapping. The final section presents the results of the research. In this context, the research aims to present a new critical perspective on Istanbul's encounter spaces by focusing on the concept of emotion. It examines the space-power-emotion relationship through urban spaces. In this context, the research presents an assessment of the process of affecting urban space and being affected by symbolic spaces and political discourses by looking at emotions from a collective and social scale. This study aims to make significant theoretical and practical contributions to the urban studies literature by examining the effects of the spatial arrangements of the government on the social and cultural dynamics of the Taksim Square-Istiklal Street line, one of the important public spaces of Istanbul, and by providing an in-depth analysis on spatial arrangements and social dynamics. The study provides a rich framework for understanding the role of space on social relations and aims to provide valuable insights into better understanding the social, cultural and political meanings of urban space.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    860906

    2000'ler Türkiye sinemasında parçalanan İstanbul imgesi: Mekânın ürettiği ilişkiler ve kimlikler

    The fragmented image of İstanbul in Turkish cinema in the 2000s: Relationships and identities produced by space

    ZEHRA AZADE SOYSAL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    İletişim BilimleriHacettepe Üniversitesi

    İletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇAĞLA KARABAĞ

  2. Tez No

    391745

    Urban problematic of cultural management in historical fragments in Istanbul: A case study in Fener-Balat and Süleymani̇ye

    İstanbul'da tarihi mekanlardaki kültürel yönetimin kent problematiği: Fener-Balat ve Süleymaniye'de vaka çalışması

    CANAN GÜLSEREN İNAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2015

    AntropolojiYeditepe Üniversitesi

    Antropoloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. BANU KOÇER REISMAN

  3. Tez No

    559958

    Türkiye'de son dönem cami tasarımında merkezi kubbeli mekân kurgusunun incelenmesi

    Analysis of the central domed space design scheme in the recent Turkish mosque architecture

    ABDULLAH GEDİL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Bina Bilgisi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YASEMİN ALKIŞER BREGGER

  4. Tez No

    633525

    Televizyon dizilerinde kültürel temsiller: Mardin dizileri örneği

    Représentations culturelles dans les séries télévisées: Exemple de les séries télévisées de Mardin

    SEZER AHMET KINA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Radyo-TelevizyonGalatasaray Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ECE VİTRİNEL

  5. Tez No

    563460

    Hem bir vaad, hem bir buhran: İstanbul'da kentsel eşikleri aramak

    Not only a promise, but also a crisis: Looking for thresholds in Istanbul

    CEYDA PEKTAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Mimarlıkİstanbul Bilgi Üniversitesi

    Mimarlık Tarihi, Teorisi ve Eleştirisi Bilim Dalı

    DOÇ. DR. CAN ALTAY

Geri Dön