The medıatıng role of anxıety, experıentıal avoıdance and value contact ın the relatıonshıp between severıty of dısabılıty and severıty of anxıety and depressıon ın patıents wıth multıple sclerosıs
Multipl skleroz tanili hastalarda engellilik şiddeti ile anksiyete ve depresyon şiddeti arasindaki ilişkide endişe, yaşantisal kaçinma ve değer temasinin araci rolü
- Tez No: 886991
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BAHRİ İNCE
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: İstanbul Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Has. Eğt. ve Arş. Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
Amaç: Multipl Skleroz (MS) tanılı hastalarda depresyon ve anksiyete bozuklukları sık rastlanılan psikiyatrik bozukluklardandır. Bu çalışmada MS tanılı hastalarda engellilik şiddeti ile depresyon, anksiyete bozuklukları, endişe (worry), yaşantısal kaçınma ve değerlerle temas değişkenleri arasındaki ilişkilerin araştırılması hedeflenmiştir. Çalışmada ek olarak bu hastalık grubunda depresyon ve anksiyete bozukluklarını yordayan risk faktörlerine dair yeni bir modelin sınanması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışma İstanbul Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nöroloji yandal polikliniklerine başvuran, daha önce en az iki nöroloji uzmanı tarafından değerlendirilerek revize McDonald kriterlerine göre MS tanısı almış, çalışmaya alınma ölçütlerine uygun olduğu belirlenen ve çalışma hakkında bilgilendirildikten sonra çalışmaya katılmak için onam vermiş olan 120 hasta ile yapılmıştır. Görüşmeci tarafından Sosyodemografik Veri Formu, Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği (HAM-D), Hamilton Anksiyete Derecelendirme Ölçeği (HAM-A) uygulanmıştır. Katılımcılar tarafından Penn State Endişe Ölçeği (PSEÖ), Değer Verme Ölçeği (DVÖ), Çok Boyutlu Yaşantısal Kaçınma Ölçeği-30 (ÇBYKÖ-30) doldurulmuştur. Genişletilmiş Engellilik Durumu Ölçeği (Expanded Disability Status Scale-EDSS) puanları nöroloji uzmanları tarafından hesaplanmıştır. Değişkenler arası ilişkinin değerlendirilmesinde normal dağılım gösteren veriler için Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Depresyon ve anksiyete puanlarını yordayan faktörleri değerlendirmek amacıyla çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Engellilik şiddeti ile depresyon ve anksiyete puanları arasındaki aracılık rolü için Jamovi MedMod eklentisi ile ileri istatistik analize (regresyon tabanlı aracı değişken analizi) tabi tutularak değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmamızda 75'i kadın 45'i erkek toplam 120 MS tanılı hasta incelenmiştir, MS tanılı hastaların %27,5'inde olası depresyon (HAM-D> 7), %49,2'inde olası anksiyete bozukluğu (HAM-A> 5) saptanmıştır. Çalışmamızda depresyona etki eden faktörler için yapılan çoklu doğrusal regresyon analizlerinde engellilik şiddeti ve endişe toplam puanlarının depresyon puanları üzerine pozitif yönde, değer teması toplam puanın ise negatif yönde yordayıcı etkisi olduğu saptanmıştır. Ancak yaşantısal kaçınma puanlarının depresyon üzerine anlamlı yordayıcı etkisi olmadığı görülmüştür. Anksiyete için uygulanan çoklu doğrusal regresyon analizlerinde endişe toplam puanın anksiyete puanları üzerine pozitif yönde, değer teması toplam puanın anksiyete toplam puanlarının üzerine negatif yönde yordayıcı etkisi olduğu saptanmıştır. Yaşantısal kaçınma puanlarının ve engellilik şiddetinin anksiyete toplam puanları için anlamlı yordayıcı etkisi olmadığı görülmüştür. Sonuç: Çalışmamız sonuçları özellikle yüksek endişe düzeylerinin ve düşük değer temasının anksiyete ve depresyon üzerindeki etkisine dikkat çekmiştir. Engellilik şiddeti gibi hastalığa dair değişkenlerin anksiyete üzerine birincil etkisinin bulunmaması, MS tanılı hastalarda psikolojik zorluklarla başetme ve önlemede herhangi bir nörolojik ya da fiziksel bir kaybın olmasını beklemeksizin bu iki süreci hedef alan müdahalelerin uygulanmasının yararlı olabileceğini düşündürmektedir.
Özet (Çeviri)
Objective: Depression and anxiety disorders are common psychiatric disorders in patients diagnosed with Multiple Sclerosis (MS). This study aims to investigate the relationships between the severity of disability and depression, anxiety disorders, worry, experiential avoidance, and contact with values in patients with MS. Additionally, the study aims to test a new model of risk factors predicting depression and anxiety disorders in this patient group. Methods: The study was conducted with 120 patients who applied to the neurology outpatient clinics of Istanbul Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Training and Research Hospital for Psychiatry, Neurulogy and Neurosurgery. These patients had been evaluated by at least two neurology specialists and diagnosed with MS according to the revised McDonald criteria. After being informed about the study, they gave consent to participate. The Sociodemographic Data Form, Hamilton Depression Rating Scale (HAM-D), and Hamilton Anxiety Rating Scale (HAM-A) were administered by the interviewer. The Penn State Worry Questionnaire (PSWQ), Valuing Questionnaire (VQ), and Multidimensional Experiential Avoidance Questionnaire-30 (MEAQ-30) were completed by the participants. Expanded Disability Status Scale (EDSS) scores were calculated by neurologists. Pearson correlation analysis was used to evaluate the relationships between variables. Multiple linear regression analysis was used to evaluate the factors predicting depression and anxiety scores. The mediating role of disability severity in the relationship between depression and anxiety scores was evaluated using advanced statistical analysis (regression-based mediation analysis) with the Jamovi MedMod plugin. Results: In our study, a total of 120 patients diagnosed with MS were examined, including 75 women and 45 men. Possible depression (HAM-D> 7) was detected in 27.5% of the patients, and possible anxiety disorder (HAM-A> 5) was detected in 49.2%. In the multiple linear regression analyses, it was found that the severity of disability and total worry scores had a positive predictive effect on depression scores, while the total contact with values scores had a negative predictive effect. However, experiential avoidance scores did not have any significant predictive effect on depression. In the multiple linear regression analyses conducted for anxiety, it was found that the total worry score had a positive predictive effect on anxiety scores, while the total contact with values scores had a negative predictive effect on total anxiety scores. Experiential avoidance scores and the severity of disability did not have any significant predictive effect on total anxiety scores. Conclusion: The results of our study highlight the impact of particularly high levels of worry and low contact with values on anxiety and depression. The absence of a primary effect of disease-related variables such as the severity of disability on anxiety suggests that interventions targeting these two processes could be beneficial for MS patients in both treatment and prevention of psychological difficulties, regardless of any neurological or physical loss.
Benzer Tezler
- Algılanan kontrolün kaygı üzerindeki etkisi: Deneyimsel kaçınmanın rolü
The effect of perceived control on anxiety: The role of experiental avoidance
HANDE KAPAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiSağlık Bilimleri ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESİN ÖZDENİZ VARAN
- An examination of psychological distress and well-being in a community sample: Test of Acceptance Commitment Therapy model
Psikolojik sıkıntı ve iyi oluşla ilgili değişkenlerin toplum örnekleminde Kabul Karalılık Terapisi perspektifinden incelenmesi
MACİDE ZEYNEP BİLSEL SÜNER
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
PsikolojiDokuz Eylül ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLAY DİRİK
- Gruplar arası süreçlerde ahlakın rolü: Grup ilişkileri ve davranışları bakımından incelenmesi
The role of morality in intergroup processes: Investigation in terms of group relations and behaviors
ZEYNEP ECEM PİYALE
- Transdiagnostic factors in depression and anxiety symptoms
Depresyon ve anksiyete semptomlarinda transdiyagnostik faktörler
HAMED ABDOLLAHPOUR RANJBAR
Doktora
İngilizce
2024
PsikolojiKoç ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ESKİN
DOÇ. DR. AYŞE ALTAN ATALAY
- Psikiyatrik belirtiler ile belirsizliğe tahammülsüzlük ve mükemmeliyetçilik arasındaki ilişkide deneyimsel kaçınmanın aracı rolü
The mediating role of experiential avoidance in the relationship between psychiatric symptoms, intolerance of uncertanity and perfectionism
GİZEM GERDAN
Doktora
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EBRU ŞALCIOĞLU