2023 Kahramanmaraş merkezli depremi yaşayan kişilerde travma sonrası büyüme, algılanan sosyal destek, prososyal davranış ve tutarlılık duygusu ilişkisinin incelenmesi
Examining the relationship between posttraumatic growth, perceived social support, prosocial behavior and sense of coherence among 2023 Kahramanmaras earthquake survivors
- Tez No: 887467
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ DEMET KARA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Antalya Bilim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 87
Özet
Bu çalışmanın amacı 2023 Kahramanmaraş depremini yaşayan kişilerde travma sonrası büyümenin, algılanan sosyal destek, prososyal davranış ve tutarlılık duygusu üzerinden incelemektir. Bu kapsamda, depremden etkilenen 11 ilde yaşayan 392 kişiden veri toplanmıştır. Katılımcıların %63.3'ü (N = 248) kadın, %36.7'si (N = 144) erkektir. Katılımcılardan Sosyodemografik Bilgi Formu, Travma Sonrası Büyüme Ölçeği, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği, Yetişkin Prososyallik Ölçeği ve Tutarlılık (Bütünlük) Duygusu Ölçeğini doldurmaları istenmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde Pearson Korelasyon Katsayısı, Hiyerarşik Çoklu Regresyon Analizi, Aşamalı Regresyon Analizi ve Çok Değişkenli Kovaryans Analizinden yararlanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre; travma sonrası büyüme ile algılanan sosyal destek, prososyal davranış ve tutarlılık duygusu arasında pozitif ilişkiler bulunmuştur. Hiyerarşik regresyon analizi bulgularına göre, yaş, cinsiyet ve geçmiş travma deneyimi kontrol edildiğinde algılanan sosyal destek ile prososyal davranış travma sonrası büyümeyi anlamlı düzeyde yordamaktadır. Tutarlılık duygusunun ise travma sonrası büyümeyi anlamlı olarak yordamadığı ortaya çıkmıştır. Alt boyutlar düzeyinde yapılan aşamalı regresyon analizlerinde ise travma sonrası büyümeyi yordayan değişkenlerin önem sırasına göre; prososyal davranış, özel bir insandan algılanan sosyal destek, aileden algılanan sosyal destek ve anlaşılabilirlik duygusu olduğu bulunmuştur. Son olarak yaş, cinsiyet ve travma geçmişinin travma sonrası büyümenin alt boyutları üzerinde herhangi bir etkisi olmadığı gözlemlenmiştir. Sonuçlar alanyazındaki bulgular ışığında tartışılmış ve çeşitli uygulama ve müdahale programlarına olası katkısı değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
The major purpose of this study was to examine the changes in post-traumatic growth levels of individuals who experienced the 2023 Kahramanmaras earthquake through perceived social support, prosocial behavior, and sense of coherence. In order to achieve this, data were collected from 392 adults living in 11 provinces affected by the earthquake. Of the participants, 63.3% (N = 248) were female and 36.7% (N = 144) were male. Participants were asked to fill in a Sociodemographic Information Form, the Post-Traumatic Growth Inventory, the Multidimensional Scale of Perceived Social Support, the Prosocialness Scale for Adults, and the Sense of Coherence Scale. For data analysis, we used Pearson Correlation Coefficient Analysis, Hierarchical Multiple Regression Analysis, Stepwise Regression Analysis, and Multivariate Covariance Analysis (MANCOVA). The findings indicated positive relationships between posttraumatic growth and perceived social support, prosocial behavior, and sense of coherence. Hierarchical regression analysis findings indicated that after controlling for age, gender, and trauma history, perceived social support and prosocial behavior significantly predicted post-traumatic growth. However, the sense of coherence did not significantly predict post-traumatic growth. Moreover, the stepwise regression analyses conducted at the sub-dimension level showed that the most powerful variables predicting post-traumatic growth in order of were prosocial behavior, perceived social support from a special person, perceived social support from family, and the sense of comprehensibility. Finally, MANCOVA analysis revealed no differences in sub-dimensions of post-traumatic growth according to age, gender, and trauma history of the participants. The results were discussed in light of findings in the literature, and the potential contributions to various intervention programs were evaluated.
Benzer Tezler
- Yargı kararları bağlamında deprem ve hukuki sorumluluk
Earthquake and legal liability in the context of judicial decisions
ALPER YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HukukAnkara Sosyal Bilimler ÜniversitesiKamu Hukuku Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ÇATLI
- Depremlerde gönüllü mutfaklarının kurulumu ve işletilmesine ilişkin bir model önerisi: 6 Şubat Kahramanmaraş Depremlerinde 'Gönül Mutfağı' örneği
A model proposal for the establishment and operation of volunteer kitchens in earthquake-affected areas: the case of 'gönül mutfaği' during the February 6, Kahramanmaraş Earthquakes
NAZ KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıBaşkent ÜniversitesiGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL TOKMAK
- Devlet kurumlarının kriz dönemlerinde dezenformasyonla mücadele örneği: Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı'nın deprem bültenleri
An example of state institutions combating disinformation in times of crisis: Analysis of earthquake bulletins of the Presidental Directorate of Communications
AYŞE İREM SUNGAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
GazetecilikMarmara ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN BARIŞ DOSTER
- 6 Şubat 2023 depremini yaşayan sosyal bilgiler öğretmenlerine göre deprem eğitimi
Earthquake education according to social studies teachers who experienced the February 6 2023 earthquake
ALİ SAPMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELEK KORUKCU
- Kahramanmaraş merkezli deprem sonrası otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda duygusal/davranışsal sorunlar ile annelerinin anksiyete, depresyon düzeyleri ve başa çıkma tutumlarının değerlendirilmesi
Evaluation of emotional and behavioral problems in children with autism spectrum disorder and their mothers' anxiety, depression levels, and coping attitudes after the earthquake centered in Kahramanmaras
KEVSER YENİCİL DAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE ALTUN