6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremini yaşayan bireylerde travma sonrası stres bozukluğu, travma sonrası büyüme ve varoluşsal kaygılar arasındaki ilişkide ruminasyonun rolü
The role of rumination in the relationship between post-traumatic stress disorder, post-traumatic growth and existential anxiety in individuals exposed to Kahramanmaraş earthquake on February 6, 2023
- Tez No: 887466
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GİZEM SARISOY AKSÜT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Antalya Bilim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Bu çalışmada varoluşsal kaygılar ile travma sonrası stres belirtileri ve travma sonrası büyüme arasındaki ilişkide iki farklı ruminasyon türü olan istemsiz ve istemli ruminasyonun aracılık rolünün araştırılması amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemi 6 Şubat 2023 tarihinde gerçekleşen Kahramanmaraş merkezli depremden etkilenen 11 ilden (Kahramanmaraş, Hatay, Adıyaman, Malatya, Şanlıurfa, Gaziantep, Osmaniye, Adana, Diyarbakır, Kilis ve Elazığ) birinde bulunarak depreme maruz kalan, 18-65 yaş aralığındaki 414 yetişkin bireyden oluşmaktadır. Katılımcılar çevrimiçi platformlar aracılığı ile Google forms üzerinden oluşturulan Demografik Bilgi Formu, Varoluşsal Kaygı Ölçeği, Olayların Etkisi Ölçeği Gözden Geçirilmiş Formu, Travma Sonrası Büyüme Envanteri ve Olay İlişkili Ruminasyon Envanterini doldurmuştur. Araştırmanın bağımlı değişkenleri olan travma sonrası stres belirtileri ve travma sonrası büyümeye etkisi bulunan demografik ve depremle ilgili değişkenlerin belirlenebilmesi için t-test, ANOVA ve çoklu doğrusal regresyon analizleri yapılmıştır. Bu analizler sonucunda bağımlı değişkenlerle ilişkili bulunan değişkenler aracılık analizlerinde kontrol edilmiştir. Araştırmada basit aracılık analizleri için PROCESS Macro Model 4 ve sıralı aracılık etkisini test etmek için Model 6 kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular; varoluşsal kaygılar ile travma sonrası stres belirtileri arasındaki ilişkide istemsiz ve istemli ruminasyonların kısmi aracılık rolü olduğunu ortaya koymuştur. Varoluşsal kaygılar ile travma sonrası büyüme arasındaki ilişkide ise istemli ruminasyonların kısmi aracılık rolü bulunurken, istemsiz ruminasyonların bu ilişkide anlamlı bir aracılık etkisinin olmadığı görülmüştür. Varoluşsal kaygılar ile travma sonrası stres düzeyi ve travma sonrası büyüme arasındaki ilişkide istemsiz ve istemli ruminasyonun seri aracılık etkisine sahip olduğu bulunmuştur. Bulgular ilgili literatür ışığında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, the aim was to investigate the mediating role of two different types of rumination, intrusive and deliberate in the relationship between existential anxieties, post-traumatic stress and post-traumatic growth. The sample of the study consisted of 414 people aged between 18 and 65 years. People who were exposed to the earthquake in one of the 11 cities (Kahramanmaraş, Hatay, Adıyaman, Malatya, Şanlıurfa, Gaziantep, Osmaniye, Adana, Diyarbakır, Kilis, and Elazığ) affected by the earthquake centered in Kahramanmaraş on February 6, 2023 were included in the study as participants. They completed Demographic Information Form, Existential Anxiety Scale, Impact of Event Scale-Revised, Post-Traumatic Growth Inventory, and Event-Related Rumination Inventory via Google Forms. To identify the effect of demographic and earthquake-related variables on dependent variables t-test, ANOVA and multiple linear regression analyses were conducted. Variables significantly effecting dependent variables were controlled in mediation analyses. For simple mediation analyses, PROCESS Macro Model 4 was used, and Model 6 was used for serial mediation analysis in the study. According to the findings, both intrusive and deliberate rumination partially mediated the relationship between existential anxieties and post-traumatic stress. In the relationship between existential anxieties and post-traumatic growth, only deliberate ruminations mediated the relationship. It was found that intrusive and deliberate rumination had a serial mediation effect in the relationship between existential anxieties and post-traumatic stress and post-traumatic growth. The findings were discussed under the light of existing literature.
Benzer Tezler
- 2023 Kahramanmaraş Depremi'nin uzun dönem psikolojik etkileri, TSSB'yi sürdürücü faktörler ve travma sonrası büyüme
Long-term psychological effects of the 2023 Kahramanmaraş Earthquake, factors perpetuating PTSD, and post-traumatic growth
EMİNE KARAKAŞ KURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN ÜNÜBOL
- 6 Şubat Kahramanmaraş depremini yaşayan yetişkinlerde travma sonrası stres bozukluğu belirtileri ve travma sonrası büyüme düzeylerinin incelenmesi
Examination of post-traumatic stress disorder symptoms and post-traumatic growth levels in adults who experienced the February 6 Kahramanmaraş earthquake
SENA NUR BABACAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CANAN TANIDIR
- Şubat 2023 Maraş depremini yaşamış bireylerde travma sonrası stres bozukluğu ve travma sonrası büyüme düzeylerinin psikolojik sağlamlık ve sosyal destek ile ilişkisi
The relationship between post-traumatic stress disorder and post-traumatic growth levels and psychological resilience and social support in individuals who experienced the February 2023 Kahramanmaraş earthquake
MERYEM TAÇYILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiAntalya Bilim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OĞUZHAN HERDİ
- Deprem yaşayan bireylerin travma sonrası stres ve uyum bozukluğunda bilişsel davranışçı terapinin etkinliği
Effectiveness of cognitive behavioral therapy on post-traumatic stress and adjustment disorder in individuals experienced in an earthquake
ESRA HATUN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiİSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMEL ANER AKTAN
- 6 şubat 2023 depremi sonrası alkol ve madde kullanım bozukluğu prevalansı ve etkileyen faktörler: Antakya konteyner kent örneklemi
Prevalence and associated factors of alcohol and substance use disorders following the february 6, 2023 earthquake: Antakya container city sample
HÜLYA ALKAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
PsikiyatriHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET HANİFİ KOKAÇYA