6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremini yaşayan bireylerde travma sonrası stres bozukluğu, travma sonrası büyüme ve varoluşsal kaygılar arasındaki ilişkide ruminasyonun rolü
The role of rumination in the relationship between post-traumatic stress disorder, post-traumatic growth and existential anxiety in individuals exposed to Kahramanmaraş earthquake on February 6, 2023
- Tez No: 887466
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GİZEM SARISOY AKSÜT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Antalya Bilim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Bu çalışmada varoluşsal kaygılar ile travma sonrası stres belirtileri ve travma sonrası büyüme arasındaki ilişkide iki farklı ruminasyon türü olan istemsiz ve istemli ruminasyonun aracılık rolünün araştırılması amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemi 6 Şubat 2023 tarihinde gerçekleşen Kahramanmaraş merkezli depremden etkilenen 11 ilden (Kahramanmaraş, Hatay, Adıyaman, Malatya, Şanlıurfa, Gaziantep, Osmaniye, Adana, Diyarbakır, Kilis ve Elazığ) birinde bulunarak depreme maruz kalan, 18-65 yaş aralığındaki 414 yetişkin bireyden oluşmaktadır. Katılımcılar çevrimiçi platformlar aracılığı ile Google forms üzerinden oluşturulan Demografik Bilgi Formu, Varoluşsal Kaygı Ölçeği, Olayların Etkisi Ölçeği Gözden Geçirilmiş Formu, Travma Sonrası Büyüme Envanteri ve Olay İlişkili Ruminasyon Envanterini doldurmuştur. Araştırmanın bağımlı değişkenleri olan travma sonrası stres belirtileri ve travma sonrası büyümeye etkisi bulunan demografik ve depremle ilgili değişkenlerin belirlenebilmesi için t-test, ANOVA ve çoklu doğrusal regresyon analizleri yapılmıştır. Bu analizler sonucunda bağımlı değişkenlerle ilişkili bulunan değişkenler aracılık analizlerinde kontrol edilmiştir. Araştırmada basit aracılık analizleri için PROCESS Macro Model 4 ve sıralı aracılık etkisini test etmek için Model 6 kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular; varoluşsal kaygılar ile travma sonrası stres belirtileri arasındaki ilişkide istemsiz ve istemli ruminasyonların kısmi aracılık rolü olduğunu ortaya koymuştur. Varoluşsal kaygılar ile travma sonrası büyüme arasındaki ilişkide ise istemli ruminasyonların kısmi aracılık rolü bulunurken, istemsiz ruminasyonların bu ilişkide anlamlı bir aracılık etkisinin olmadığı görülmüştür. Varoluşsal kaygılar ile travma sonrası stres düzeyi ve travma sonrası büyüme arasındaki ilişkide istemsiz ve istemli ruminasyonun seri aracılık etkisine sahip olduğu bulunmuştur. Bulgular ilgili literatür ışığında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, the aim was to investigate the mediating role of two different types of rumination, intrusive and deliberate in the relationship between existential anxieties, post-traumatic stress and post-traumatic growth. The sample of the study consisted of 414 people aged between 18 and 65 years. People who were exposed to the earthquake in one of the 11 cities (Kahramanmaraş, Hatay, Adıyaman, Malatya, Şanlıurfa, Gaziantep, Osmaniye, Adana, Diyarbakır, Kilis, and Elazığ) affected by the earthquake centered in Kahramanmaraş on February 6, 2023 were included in the study as participants. They completed Demographic Information Form, Existential Anxiety Scale, Impact of Event Scale-Revised, Post-Traumatic Growth Inventory, and Event-Related Rumination Inventory via Google Forms. To identify the effect of demographic and earthquake-related variables on dependent variables t-test, ANOVA and multiple linear regression analyses were conducted. Variables significantly effecting dependent variables were controlled in mediation analyses. For simple mediation analyses, PROCESS Macro Model 4 was used, and Model 6 was used for serial mediation analysis in the study. According to the findings, both intrusive and deliberate rumination partially mediated the relationship between existential anxieties and post-traumatic stress. In the relationship between existential anxieties and post-traumatic growth, only deliberate ruminations mediated the relationship. It was found that intrusive and deliberate rumination had a serial mediation effect in the relationship between existential anxieties and post-traumatic stress and post-traumatic growth. The findings were discussed under the light of existing literature.
Benzer Tezler
- Deprem sonrası kaybı olan genç yetişkinlerde depresyon, anksiyete, stres belirtileri ve psikolojik sağlamlık düzeylerinde EMDR uygulamasının etkisi
The effect of EMDR application on depression, anxiety, stress symptoms and psychological resilience levels in young adults with post-earthquake loss
PINAR YAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASLI KARTOL
- Deprem sonrası dini başa çıkma (2023 Kahramanmaraş depremi Adana ili örneği)
Coping with religion after the eartquake: An analysis from the perspektive of the psychology of religion (2023 Kahramanmaras earthquake Adana province case)
TUĞBA GÜNERİGÖK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADEM ŞAHİN
- 6 Şubat depremini yaşayan yetişkinlerin travma sonrası büyüme düzeyleri ile bilişsel esneklik ve belirsizliğe tahammülsüzlük düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigating the relationship between posttraumatic growth levels and cognitive flexibility and intolerance of uncertainty levels of adults who experienced February 6 earthquake
ŞEYMA BETÜL NİZAMOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiSelçuk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE ELİÜŞÜK BÜLBÜL
- Depreme maruz kalan yetişkin bireylerin ayrılık anksiyetesi belirtilerinde bilişsel davranışçı terapinin etkinliği
The effectiveness of cognitive behavioral therapy on separation anxiety symptoms of adult individuals exposed to earthquakes
AYBÜKE TARIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiİSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMEL ANER AKTAN
- 6 Şubat Kahramanmaraş depremi sonrası yetişkinlerde psikolojik dayanıklılık ve travmatik büyüme arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between psychological resilience and traumatic growth in adults after the February 6 Kahramanmaraş earthquake
ÖYKÜ AĞIROĞLU