Sivas/İmranlı Cogi Baba, Doğançal ve Borular köylerindeki sandukalı mezarlar
Sarcophagus type tombs in Sivas/İmranlı Cogi Baba, Dogançal and Borular villages
- Tez No: 888164
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ TURGAY YAZAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 302
Özet
Bu tez çalışmasında Sivas'ın İmranlı ilçesine bağlı Borular köyü, Cogi Baba köyü ve Doğançal köyündeki sanduka mezar taşları tanıtılarak değerlendirilmiştir. Ayrıca çalışmamızda yer alan sanduka mezarlar; form, bezeme ve malzeme-teknik özellikleri açısından değerlendirilmiştir. İmranlı, tarih kaynaklarında Çit, Çit yöresi, Çit Yaylakiyesi, Çit Mevzii, Çit Sahrası, Çit Nahiyesi, Çit Karyesi, Çit kazası, Çit Mevkii gibi adlarla geçmektedir. 1750'den itibaren Koçgiri boylarının göçleriyle Koçgiri bölgesi olarak adlandırılmıştır. Bölgede günümüzde Koçgiri aşiretine mensup Alevi mezhepli insanlar yaşamaktadır. Başta İmranlı ilçesi olmak üzere, Kahramanmaraş, Erzincan, Kayseri gibi bölgelerde; yuvarlak kemer alınlıklı ve alınlıkların orta kısımları oyularak çukurlaştırılmış, çukurların yanlarında meydana gelen çıkıntıların üst kısımlarına baş ve ayak ucu taşları için yuvalar açılmış şekilde sanduka mezar taşları görülmektedir. Bu görülen yöntem Koçgirilerin bulunduğu bölgelerde yaygın olarak kullanılan bir özelliktir. Üç tip sanduka mezar bulunmaktadır. Bunlar; tek parçadan (Monolit) oluşan, alınlık ve gövde kısmının bir araya gelmesiyle oluşan, çatma gövdenin alınlıkla birleşerek oluşturduğu sandukalardır. Üç tip alınlık ve dört tip başlık tespit edilmiştir. Kaidenin bazıları tek parça taştan bazıları da parçalı taşlardan oluşmaktadır. Kaideler, 1ve 8 arasında değişen kademe sayılarına sahiptir. Genel olarak 2 ve 3 kademeli kaideler yaygın olarak kullanılmıştır. Kademeler, daire, çokgen ve dikdörtgen planlardan meydana gelmektedir. Sandukaların baş ve ayak ucu taşlarının iç ve dış yüzlerinde, alınlıklarda, gövdenin uzun ve kısa yüzlerinde, kaidenin kademelerinde bezemeler yer almaktadır. Sandukalar yazı, bitkisel, geometrik, figür, nesne ve mimari motif olmak üzere altı çeşit bezeme programıyla düzenlenmiştir. Ölüm nedeni temsil eden motifler, yiğitliği ve kahramanlığın temsili at ve koç figürleri, cenneti simgeleyen bitkisel motifler, gün dönümünü simgeleyen çarkıfelek gibi motiflerin ikonografi bölümleri de bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis has been evaluated by introducing the cist tombstones in Borular village, Cogi Baba village and Doğançal village in İmranlı district of Sivas province. Additionally, the cist graves included in our study; It was evaluated in terms of form, decoration and material – technical properties. In historical sources, it is mentioned with names such as İmranlı, Çit, Çit region, Çit Yaylakiyesi, Çit Mevzii, Çit Sahra, Çit Nahiyesi, Çit Karyesi, Çit district, Çit Mevkii. It took its name as Koçgiri region with the migrations of Koçgiri tribes since 1750. Today, people from the Alevi sect of the Koçgiri tribe live in the region. Especially in regions such as İmranlı district and Kahramanmaraş, Erzincan and Kayseri; The middle parts of the pediments are carved and pitted, slots are opened for head and foot stones on the upper parts of the protrusions on the edges of the pits, and there are sarcophagus tombstones with round arch pediments. This method is a widely used feature in regions where Koçgiri's are found. Sarcophagus; There are three types of sarcophagus tombstones: Those consisting of a single piece, those consisting of the combination of the pediment and the body, and those consisting of the combination of the body and the pediment. Some of the pedestals are made of single pieces of stone, while others are made of fragmented stones. The number of steps of the pedestals varies from 1 to 8. In general, 2 and 3 stage pedestals were widely used. Stages; It consists of circular, polygonal and rectangular plans. However, rectangular planned stages were widely used. There are decorations on the inner and outer surfaces of the head and foot end stones of the sarcophagi, on the pediments, on the long and short sides of the body, and at the base levels. In the chests; The text is organized in six types of ornamentation programs: floral, geometric, figures, objects of daily use in the object group, firearms and cutting weapons, and architectural motifs. There are also iconography sections for motifs such as motifs representing the cause of death, horse and ram figures representing bravery and heroism, floral motifs symbolizing heaven, and the wheel of fortune symbolizing the solstice.
Benzer Tezler
- Sivas İmranlı koşullarında ikinci ürün olarak yetiştirilebilecek silajlık mısır (Zea mays L.) çeşitlerinin verim ve verim özelliklerinin belirlenmesi
Determination of yield and yield traits of slage maize (Zea mays L.) varieties grown as second crop in Sivas /Imranli ecological conditions
ANIL YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
ZiraatGaziosmanpaşa ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR KARADAĞ
- Sivas İmranlı yöresi oyun havaları müziklerinin derlenmesi ve müzikal yönden incelenmesi
A compilation and a musical investigation of the game weather music in Sivas İmranlı region
BİNALİ İLGÜN
- Sivas-İmranlı yöresi mezar yapılarının plastik unsurları ve çağdaş sanat uygulamalarına yansıması
Plastic elements on the tombs in the Sivas-İmranli region and their reflection on contemporary art practices
YASEMİN TAŞKIN
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2023
Güzel SanatlarAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. DR. ALAYBEY KAROĞLU
- Boğazören (İmranlı) ve Karayün (Hafik) yörelerinde (Sivas doğusu) yüzeylenen miyosen yaşlı birimlerin tektonostratigrafisi
Tectonostratigraphy of the miocene unites exposed around Boğazören (İmranlı) and Karayün (Hafik) areas (E.Sivas)
YAVUZ ÇUBUK
Doktora
Türkçe
1994
Jeoloji MühendisliğiCumhuriyet ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELİM İNAN