Ortaokul matematik ders kitaplarındaki diyagram içeren problemlerin analizi
Analysis of problems containing diagrams in middle school mathematics textbooks
- Tez No: 889048
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ERCAN DEDE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Bu araştırmanın amacı; ortaokul 5, 6, 7 ve 8. sınıf matematik ders kitaplarındaki problemlerde yer alan diyagram kullanılma durumunu belirlemek ve bu problemleri diyagram türü, bilgi derinliği seviyesi, bilişsel karmaşıklık düzeyi ve ilişkilendirme türü açısından öğrenme alanlarına göre ele alınışlarını incelemektir. Araştırmanın veri kaynağını, 2022-2023 eğitim öğretim yılında kullanılan, her sınıf düzeyinden birer tane olmak üzere, Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) onaylı toplamda dört ders kitabı oluşturmaktadır. Araştırmadaki veriler nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman analizi yöntemiyle toplanmış, verilerin analizinde ise betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Geometri ve ölçme öğrenme alanının hariç tutulduğu araştırmada, ülkemizde matematik ders kitaplarındaki problemlerde diyagram kullanımının yeterli oranda olmadığı, sınıf düzeylerine göre bakıldığında en fazla 5. sınıf, en az 8. sınıf ders kitabında yer verildiği, çoklu diyagram temsillerinden ise çok sınırlı sayıda istifade edildiği görülmektedir. Tüm sınıf düzeyleri göz önüne alındığında uzunluk modeli ve şematik diyagramın en az kullanılan diyagram türü olduğu, somut diyagramın ise en çok yer verilen diyagram türü olduğu tespit edilmiştir. Tüm ders kitaplarından elde edilen bulgulara bakıldığında, bilgi derinliği düzeylerinin hiçbir sınıf seviyesinde dengeli bir şekilde dağılmadığı, problemlerin büyük çoğunluğunun beceri/kavrama seviyesinde olup yüksek derinlik düzeylerinden, stratejik düşünme ve derinlemesine/kapsamlı düşünme düzeylerine yeterince yer verilmediği belirlenmiştir. Aynı zamanda bilişsel karmaşıklık düzeylerinin her bir sınıf seviyesinde en çok orta düzeyde yer aldığı, sınıf seviyesi ilerledikçe matematik ders kitaplarındaki diyagram içeren problemlerin yüksek bilişsel karmaşıklık düzeyinde yer alma oranının giderek arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Dört ders kitabında en çok kullanılan ilişkilendirme türünün gerçek yaşamla ilişkilendirme olduğu, en az yer verilenin ise farklı disiplinler arası ilişkilendirme olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına dayalı olarak, problem çözmede öğrencilere sağladığı kolaylıktan ötürü diyagram kullanımına, üst düzey bilgi derinliği ve bilişsel karmaşıklık düzeylerine göre hazırlanmış sorulara ve tüm ilişkilendirme türlerine matematik ders kitaplarında daha çok yer verilmesi gerektiği önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to determine the use of diagrams in the problems in middle school 5th, 6th, 7th, and 8th grade mathematics textbooks and to examine how these problems are addressed according to learning domains in terms of diagram types, depth of knowledge levels, levels of cognitive complexity, and types of mathematical connection. The data source of the study consists of a total of four textbooks approved by the Ministry of National Education (MoNE), one from each grade level, used during the 2022-2023 academic year. The data in the study are collected by the document analysis method, which is one of the qualitative research methods, and descriptive analysis medhod is used to analyse the data. Excluding geometry and measurement learning area, the study found that the use of diagrams in the problems in mathematics textbooks in Turkey is not at an adequate rate; and considering the grade levels, it is seen that diagrams is used the most in 5th grade textbook and the least in 8th grade textbook. In addition, it has been revealed that multiple representations are used in a limited way in problems in the middle school mathematics textbooks. Given all grade levels, it was found that the length model and schematic diagrams are the least used diagram type, while concrete diagrams are the most frequently used diagram type. According to the findings from all textbooks, the levels of depth of knowledge are not distributed in a balanced manner at any grade level, most of the problems with diagram are at skills and concepts level, and problems with diagrams at strategic thinking and extending thinking levels are not sufficiently included in the mathematics textbooks. Furthermore, it is concluded that cognitive complexity levels is mostly at moderate level at each grade level and the proportion of diagram-used problems with high cognitive complexity level in mathematics textbooks at the high cognitive complexity level gradually increased as the grade level progressed. It is also seen that the most common mathematical connection in the four textbooks is with real life connection, while the least used is inter-disciplinary connection. Based on the results of the research, it is recommended that diagrams be used more frequently in textbooks due to their facilitation of problem-solving, that questions prepared according to higher depth of knowledge levels be included, and that all types of connection be given more space in the textbooks.
Benzer Tezler
- Ortaokul matematik ders kitaplarının problem çözme stratejileri açısından incelenmesi: Sayılar ve işlemler öğrenme alanı
Mi̇ddle school examining mathematics textbooks in terms of problem solving strategies: Numbers and operations learning domain
SEDA TÜRKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜKSEL DEDE
- Ortaokul matematik ders kitaplarının problem çözme stratejileri açısından incelenmesi: Cebir öğrenme alanı
Investigation of middle school mathematics textbooks in terms of problem solving strategies: Algebra learning field
UMUT ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMersin ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET GÜLBURNU
- Ortaokul matematik ders kitaplarındaki geometri ve ölçme problemlerinin PISA matematik okuryazarlığı düzeyleri açısından incelenmesi
Investigation of geometry and measurement problems in middle school mathematics course books in terms of PISA mathematics literacy levels
ŞEYMA AL CİHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ORHAN ÇANAKÇI
- Ortaokul matematik ders kitaplarındaki etkinliklerin matematiksel ilişkilendirme becerisi açısından incelenmesi
Examining the activities in secondary school mathematics textbooks in the context of mathematical connection skills: Learning domain of numbers and operations
YAĞMUR ŞEVVAL TARTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MatematikSelçuk ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP BAHAR ERŞEN
- Ortaokul matematik ders kitaplarındaki metin ve görsellerin değerler açısından incelenmesi
Examination of text and visual yield values in secondary school mathematics textbooks
MEHMET YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA AKINCI