Balkan Türklerinin masallarında kadın tipler üzerine bir inceleme
A study on female types in the fairy tales of the Balkan Turks
- Tez No: 889133
- Danışmanlar: PROF. DR. PINAR FEDAKAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Halk Bilim (Folklor) Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 590
Özet
“Balkan Türklerı̇nin Masallarında Kadın Tı̇pler Üzerı̇ne Bı̇r İnceleme”adlı bu tez çalışması, masallardaki kadın tipler konusuna odaklanan bir tipoloji araştırmasıdır. Balkan Türklerin masallarındaki tipoloji çalışmalarının bütüncül bir bakış açısı ile incelenmediği görülmüştür. Bu nedenle bu çalışma, bu dört ülkenin masallarındaki kadın tipolojisine odaklanmıştır. Çalışmanın kapsamı, Batı Trakya-Yunanistan, Bulgaristan, Kosova ve Kuzey Makedonya'da yaşayan Balkan Türklerinin masal metinlerinin kadın tiplerdir. Bu çalışmada Balkan Türklerinin masallarındaki kadın karakterlerin eylemlerinin yapısal olarak incelenmesiyle ulaşılan kadın tipler bütüncül bir bakış açısı ile değerlendirilmiştir. Yapılan sınıflandırma aracılığı ile masallardaki kadın kahraman tipolojisinin ortaya çıkarılması hedeflenmiştir. Bu çalışma ile Halk Bilimi alanında konuyla ilgili çalışmalara veri sağlanmasının yanı sıra farklı disiplinler için de“sözlü kültür ürünlerinde kadının rolü”ve“tipoloji”konularında araştırma yapan bilim insanlarına veri sağlamak amaçlanmıştır. Çalışmanın kapsamı kadın kahramanın yer aldığı 4 Balkan ükesinde Batı Trakya, Bulgaristan, Kosova ve Kuzey Makedonya'da yaşayan Türklerin masallarından seçilen 83 masal metnidir. Tez çalışmasında söz konusu masallarda yer alan 226 kadın karakter ve 1043 hareket grubu tespit edilerek incelenmiştir. Belirlenen kadın karakterlerin hareketleri gruplandırılarak 144 eylem belirlenmiş ve bu eylemler masal kahramanına etkisi bakımından olumlu ve olumsuz olarak nitelendirilmiştir. Tipler aynı zamanda kadın ve erkek başkahraman göre de tasnif edilmiştir. Çalışmada 42 erkek başkahraman, 41 kadın başkahramanlı masal incelenmiştir. Olumlu ve olumsuz eylemlere bağlı olarak kadın tipler de olumlu ve olumsuz şekilde sınıflandırılmıştır. Yapılan sınıflandırma neticesinde tespit edilen kadın tip sayısı ise 14'tür: 1. Bağışçı (Olumlu tip), 2. Erkek Olan Kız (Olumlu tip), 3. İdeal Anne (Olumlu tip), 4. İdeal Eş, 5. Masum Mazlum Kadın (Olumlu tip), 6. Pişman Olan Eş (Olumlu tip), 7. Sevgili (Olumlu tip), 8. Tabiatüstü Zevce (Olumlu tip), 9. Yardımcı (Olumlu tip), 10. Zeki (Olumlu tip) ile 11. Düşman (Olumsuz tip), 12. Hain (Olumsuz tip), 13. İtaatkâr (Olumsuz tip), 14. Tembel (Olumsuz tip).
Özet (Çeviri)
This thesis titled“A Study on Female Types in Balkan Turks' Fairy Tales”is a typology research focusing on female types in fairy tales. It has been observed that typology studies in the tales of Balkan Turks have not been analyzed with a holistic perspective. Therefore, this study focuses on the typology of women in the tales of these four countries. The scope of the study is the female types in the fairy tale texts of Balkan Turks living in Western Thrace-Greece, Bulgaria, Kosovo and North Macedonia. In this study, the female types reached by structurally analyzing the actions of the female characters in the tales of Balkan Turks were evaluated from a holistic perspective. Through the classification, it is aimed to reveal the typology of female heroes in fairy tales. With this study, it is aimed to provide data for studies on the subject in the field of Folklore, as well as to provide data for scientists who conduct research on“the role of women in oral culture products”and“typology”for different disciplines. The scope of the study is 83 fairy tale texts selected from the fairy tales of Turks living in Western Thrace, Bulgaria, Kosovo and North Macedonia in 4 Balkan countries where the female protagonist takes place. In the thesis study, 226 female characters and 1043 movement groups in these tales were identified and analyzed. The movements of the determined female characters were grouped and 144 actions were determined and these actions were characterized as positive and negative in terms of their effect on the fairy tale hero. The types were also classified according to the male and female protagonists. In the study, 42 tales with male protagonist and 41 tales with female protagonist were analyzed. Depending on the positive and negative actions, female characters were also classified as positive and negative. The number of female types identified as a result of the classification is 14: 1. Donor (Positive type), 2. Girl Who Becomes a Boy (Positive type), 3. Ideal Mother (Positive type), 4. Ideal Wife, 5. Innocent Persecuted Woman (Positive type), 6. Regretful Wife (Positive type), 7. Lover (Positive type), 8. Supernatural Wife (Positive type), 9. Helper (Positive type), 10. Clever (Positive type) and 11. Villain (Negative type), 12. Traitor (Negative type), 13. Obedient (Negative type), 14. Lazy (Negative type).
Benzer Tezler
- Ömer Osman Erendoruk'un hayatı ve eserleri üzerine bir araştırma
A research on the life and works of Omar Osman Erendoruk's
OĞUZHAN YİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıCelal Bayar ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. ÜNAL ŞENEL
- Orta Asya petrogliflerindeki at tasvirleri
Horse descriptions on Central Asian petroglyphs
MEHMET AKİF ARSLAN
- Doğu Makedonya sözlü geleneğinde masallar üzerine bir inceleme
A study on fairy tales of oral tradition in Eastern Macedonia
EKREM DESTANOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYNUR KOÇAK
- Çağdaş Balkan Türk edebiyatları üzerine Türkiye'de yapılan bilimsel çalışmaların analitik bibliyografyası
Analytical bibliography of scientific studies in Turkey on contemporary Balkan Turkish literatures
ESENGÜL ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Dünyası Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ATIF AKGÜN
- Balkan coğrafyası örnekleminde dil farkındalığı
Language awareness in Balkan geography sample
RAHİME İREM YAVUZ
Doktora
Türkçe
2019
DilbilimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA AÇIK