Yabancı dil öğretiminde sosyokültürel ve kültürlerarası öğelerin yeri: Ders kitabı incelemesi ve öğretmen görüşleri
Place of sociocultural and intercultural elements in foreign language teaching: Textbook analysis and teachers' perspectives
- Tez No: 889709
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞULE FIRAT DURDUKOCA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Yabancı dil öğretimi, kültür, iletişim, kültürlerarası iletişim, Diller için Avrupa Ortak Başvuru Metni, sosyokültürel öğeler, İngilizce ders kitapları, Foreign language teaching, culture, intercultural communication, CEFR, sociocultural elements, English textbooks
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kafkas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 163
Özet
Günümüzde bilimsel ve teknolojik gelişmelerle dünyada farklı dilleri konuşan ve farklı kültürlere sahip insanlarla iletişim daha kolay ve daha yaygın hale gelmektedir. Tüm dünyada iletişim dili olarak kullanılan en yaygın dilin İngilizce olduğu düşünüldüğünde ise Türkiye'de İngilizce öğretiminin öneminin her geçen gün arttığını görmek mümkündür. İngilizce öğretimi alanında yapılan en büyük gelişmelerden bir tanesi dünyanın birçok yerinde yaygın olarak kullanılan Diller için Avrupa Ortak Başvuru Metnidir (D-AOBM). Türkiye'de de İngilizce öğretim programlarının hazırlanmasında D-AOBM kullanılmaktadır. D-AOBM'nin temel ilkelerinden biri dil öğrenen bireylerin farklı kültürlere karşı saygı, anlayış ve hoşgörü geliştirmelerini sağlamaktır. Bu amaçla programda çokkültürlülüğe, kültürel farkındalığa oldukça vurgu yapılmaktadır. Araştırmanın konusunu İngilizce ders kitaplarında sosyokültürel ve kültürlerarası öğelerin incelenmesi ve bu konuda öğretmenlerin görüşlerinin alınması oluşturmaktadır. Araştırmada karma desen araştırma yöntemi benimsenmiş, nitel ve nicel araştırmalardan elde edilen veriler bir araya getirilerek yorumlanmıştır. Araştırmada ortaöğretim 9. sınıf İngilizce derslerinde kullanılmakta olan Teenwise 9 ve Relearn 9 İngilizce ders kitaplarının (öğrenci kitabı ve çalışma kitabı) içerikleri D-AOBM'de (2001) yer alan 'sosyokültürel öğeler' (günlük yaşam, yaşam koşulları, kişilerarası ilişkiler, değerler-inanışlar-tutumlar, beden dili, sosyal gelenekler, törensel davranışlar) kategorilerine göre sınıflandırılmıştır. Araştırmanın bu bölümünde nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmıştır. Öğrenci kitaplarında ve çalışma kitaplarında bulunan sosyokültürel öğeler kültürlerarası öğelere göre (yerel kültür, hedef kültür ve uluslararası kültür) bakımından incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda her iki ders kitabında da 'değerler-inanışlar-tutumlar' öğesi en çok örnek içeriklerine sahip sosyokültürel öğe olmuştur. Her iki kitapta da en az örnek bulunan sosyokültürel öğe ise 'beden dili' öğesi olmuştur. Teenwise 9 ders kitabında beden dili öğesine ait hiçbir örnek bulunmazken, Relearn 9 ders kitabında %3'lük bir oranda örnek bulunmuştur. Her iki ders kitabında da ilk sırada 'hedef kültür' kategorisine ait içeriklere rastlanmıştır. Teenwise 9 ders kitabında ikinci sırada 'uluslararası kültür' ve son sırada 'yerel kültür' kategorilerine ait içeriklere rastlanmıştır. Relarn 9 kitabında ikinci sırada 'yerel kültür', son sırada 'uluslararası kültür' kategorilerine ait içeriklere rastlanmıştır. Araştırmanın nicel verilerini öğretmenlere yöneltilen anket soruları oluşturmaktadır. Ortaöğretim kurumlarında görev yapan 90 İngilizce öğretmenine 18 maddelik 5'li Likert tipi şeklinde hazırlanan anket soruları yöneltilmiştir. Anket soruları Arumugam ve diğerleri (2022) tarafından Malezya'da yapılan bir çalışmadan gerekli izinler alınarak uyarlanmıştır. Araştırmanın bir diğer nitel verilerini ise öğretmenlere sunulan altı adet yarı yapılandırılmış görüşme sorularının yanıtları oluşturmaktadır. Verilen cevaplar doğrultusunda; kültür ve dil arasında çok güçlü bağ olduğu ve bireylerin yabancı bir dili öğrenirken farklı kültürleri ve farklı bakış açılarını da öğrendikleri konusunda öğretmenlerin çoğunun aynı fikirde olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin ders kitaplarının kültürel içerikleri konusunda görüşleri incelendiğinde; ders kitaplarının hedef ve uluslararası kültüre ait içerikler bakımından yetersiz olduğu görüşleri çoğunluğu oluşturmaktadır. Elde edilden sonuçlara göre, ders kitaplarının yerel kültüre ait içeriklerinin yeterli düzeyde olduğu ve öğrencilerde milli benlik duygusunu geliştirmeye yardımcı olduğu tespit edilmiştir. Ancak öğretmenler çoğunlukla ders kitaplarının öğrencilere kültürel farkındalık ve kültürlerarası yeterlik kazanmaya yardımcı olabilecek yeterli kültürel çeşitliliğin olmadığını ve ders kitaplarının bu konuda geliştirilmesi gerektiğini belirtmişlerdir. Ders kitaplarındaki kültürel çeşitliliğin artması, kültürel içeriklerin öğrencilerde daha fazla merak uyandırması ve öğrencilerin kültürel farkındalıklarının artması bakımından daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Nowadays, thanks to scientific and technological developments in the world, communicating with people who speak different languages and have different cultural backgrounds is becoming easier and more common. Considering that English is the most commonly used language of communication all over the world, it is possible to see that the importance of teaching English in Turkiye is increasing day by day. One of the biggest developments in the field of English Language Teaching is the Common European Framework of Reference for Languages (CEFR) which is widely used in many parts of the world. The Common European Framework of Reference for Languages is used in the preparation of English language teaching programs in Türkiye as well. One of the basic principles of CEFR is to ensure that language learners increase their communicative skills and develop respect, understanding and tolerance towards different cultures. For this purpose, multiculturalism and cultural awareness are emphasized in the program. The subject of the research is to investigate sociocultural and intercultural elements in English textbooks and obtain teachers' opinions on this topic. The mixed methods research design was adopted in the study, and the data obtained from qualitative and quantitative research were combined and interpreted. In this study, the contents of Teenwise 9 and Relearn 9 textbooks (students' books and workbooks) used in secondary schools are categorized according to 'sociocultural knowledge elements' (everyday living, living conditions, interpersonal relations, values-beliefs-attitudes, body language, social conventions, ritual behaviors) stated in the Common European Framework of Reference for Languages. In this part of the research, document analysis which is one of the qualitative research methods was used. The sociocultural and intercultural elements in the textbooks were examined in terms of local culture, target culture and international culture. As a result of the study, the 'values-beliefs-attitudes' element was found as the most common sociocultural element in both textbooks. The sociocultural element with the least examples in both books was the 'body language' element. While there are no examples of 'body language' element in Teenwise 9 textbook, 3% of the examples are found in Relearn 9 textbook. In both textbooks, contents belonging to the categories of 'target culture' were found in the first place. In Teenwise 9 textbook 'international culture' was in the second place and 'local culture' was in the last place. However, in Relearn 9 textbook 'local culture' was in the second place, and 'international culture' was in the third place. The quantitative data of the research consists of survey questions directed to teachers. Survey questions consisting of 18 items and prepared as a 5-point Likert type were asked to 90 English teachers working in secondary schools. Survey questions were adapted from a study conducted in Malaysia by Arumugam et al. (2022) with the necessary permissions. Another qualitative data of the research consists of the answers to six semi-structured interview questions presented to the teachers. According to the answers given; it has been observed that most of the teachers agree that there is a very strong relationship between culture and language and that individuals learn different cultures and different perspectives while learning a foreign language. When teachers' perspectives about the cultural content of textbooks are examined; The majority of opinions indicate that textbooks are inadequate in terms of content related to target culture and international culture. According to the results obtained, it is observed that the local cultural content of the textbooks is sufficient and helps develop the students' sense of national self. However, teachers mostly stated that the textbooks did not have enough cultural diversity to help students gain cultural awareness and intercultural competence, and that the textbooks should be improved in this regard. It has been determined that more research is needed in terms of increasing cultural diversity in textbooks, increasing cultural content in students, and increasing students' cultural awareness.
Benzer Tezler
- İlk ve ortaöğretim düzeyi ithal ve yerel Almanca ders kitaplarının kültürlerarasılık bağlamında incelenmesi
Examination of primary and secondary level imported and local German textbooks in the context of intercultural
ZERRİN ŞANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NEVZAT BAKIR
- Türkiye ve Fransa'da hazırlanan Fransızca ders kitaplarının kültür aktarımı açısından karşılaştırılması
Comparison of french textbooks prepared in Turkiye and France in terms of cultural transfer
BERNA ESEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAPRAK TÜRKAN TAŞ
- Yabancılara Türkçe öğretiminde efsane türü metinlerden hareketle kültür aktarımının değerlendirilmesi
Evaluation of cultural transmission in legend genre in teaching Turkish as a foreign language
İZEM DAĞDEVİREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimBursa Uludağ ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EROL OGUR
- Variation of metaphor interpretation and aptness of speakers of English with different cultural backgrounds
Farklı kültürel geçmişten gelen İngilizce konuşanların metaforu anlama yatkınlığındaki ve yorumlamasındaki çeşitlilik
EBRU ŞEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Eğitim ve Öğretimİstanbul Medeniyet ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. DERYA ORUÇ
- Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan ders kitaplarında ülke bilgisi öğretiminin karşılaştırmalı analizi
Comparative analysis of teaching country knowledge in textbooks used in teaching Turkish as a foreign language
MEHTAP YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimDokuz Eylül ÜniversitesiYabancı Dil Olarak Türkçe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KUTHAN KAHRAMANTÜRK