Kâtip Hacı Ali Efendi ve sufi biyografilerine dair Tuhfetü'l-Mücâhidîn ve Behcetü'z-Zâkirîn adlı eseri
Kâtip Hacı Ali Efendi and his work titled Tuhfetü'l-Mücahidin ve Behcetü'z-Zakirin on sufi biographies
- Tez No: 889828
- Danışmanlar: PROF. DR. MÜCAHİT KAÇAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 2244
Özet
17. asırda yaşamış Dîvân-ı Hümâyûn kâtibi olup yazdığı eserlerle de müverrih sıfatını haiz olan Hacı Ali Efendi'nin (ö. 1672'den sonra) biyografisi ile Tuhfetü'l-Mücâhidîn ve Behcetü'z-Zâkirîn adlı eserine odaklanan bu çalışma; giriş, üç bölüm ve bir sonuçtan oluşmaktadır. Giriş bölümünde İslam tasavvuf geleneğinde ilk tabakat kitabı olan Sülemî'nin (ö. 1021) Tabakâtu's-Sûfiyye'sinden Kâtip Hacı Ali Efendi'nin eserine uzanan eserler silsilesi kısaca tanıtılmış, çalışmanın amacı, kapsamı, yöntemi ve kaynakları anlatılmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde mevcut sınırlı kaynaklar, daha önce yapılan çalışmalar ve özellikle de eserlerinden yola çıkarak Kâtip Hacı Ali Efendi'nin hayatı, tahsili, vazifeleri, şahsiyeti ve düşünce yapısı, şairliği ve eserleri aydınlatılmaya çalışılmıştır. İkinci bölümde çalışmanın esas konusu olan Tuhfetü'l-Mücâhidîn bir incelemeye tabi tutulmuş, eserin nüshası tavsif edildikten sonra eserin telif süreci ve yazım sebebi, telif yöntemi, yapısı ve mahiyeti, eserde geçen tasavvufî zümreler ve şahıslar tespit edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca eserin kaynakları incelenerek kaynaklarla bir mukayese yapılmış ve onlardan istifade yöntemi ortaya konmaya çalışılmıştır. Bununla beraber edebiyat tarihine getirdiği katkılar ve muhtevasında tarihî gerçekliğe ışık tutabilecek unsurlar irdelenmiştir. Üçüncü bölümde eserin müellif nüshası olduğu düşünülen Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi Nuruosmaniye Nr. 2293'te kayıtlı nüsha, Klasik Türk Edebiyatı araştırmalarında kullanılan yöntemlerle transkripsiyon sistemiyle günümüz harflerine aktarılmıştır. Sonuç bölümünde de bu çalışmada tespit edilen veriler ve bilgiler değerlendirilmiş, çalışmanın sağladığı katkılar anlatılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study, that focuses on the biography of Hacı Ali Efendi (fl. 1672) known as a historian due to his post in the Imperial Chancery and books written by him, and his work entitled Tuhfetü'l-Mücâhidîn ve Behcetü'z-Zâkirîn, is composed of an introduction, three chapters and an epilogue. The introduction supplies a brief account of tabaqat tradition in the Islamic mysticism from the first work Tabakâtu's-Sûfiyye by Sülemi (d. 1021) to Scribe Hacı Ali Efendi's book, then it states the scope and the methodology. The first chapter sheds new light on the biography, education, official appointments, personality, intellectual mindset, poesy and works of Hacı Ali Efendi based on primary sources, the secondary literature made use of his works and especially internal evidence to be collected from Tuhfetü'l-Mücâhidîn. The second chapter focuses on Tuhfetü'l-Mücâhidîn with a detailed investigation. Being describing the unique manuscript copy of the work, this research seeks to analyze the writing process, the reason why this tabaqat work was written down, methodology, structure, subject topic, mystical orders mentioned, and people stated in relation to these groups. This chapter also criticizes the work in light of its contribution brought to History of the Turkish Literature and Ottoman History. The third chapter presents a transliteration of the unique autograph copy, which is present in MS Nuruosmaniye 2293, Süleymaniye Manuscript Library. The epilogue states contributions of the work to the field evaluating the internal evidence and the information that is supplied by the work.
Benzer Tezler
- Safi Baba ve Divanı (İnceleme-karşılaştırmalı metin-sadeleştirme-sözlük-dizin)
Safi Baba and divan's (Study-comparative text-simplification-glossary-index)
TİMUÇİN AYKANAT
Doktora
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAMİ ECE
- Esat İleri (hayatı ve faaliyetleri)
Esat İleri (his life and activities)
SELİN ÇAKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Tarihİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİLGÜN NURHAN KARA
- Mermer işleme tesislerindeki atıkların Ç.K.K. (Çöktürülmüş Kalsiyum Karbonat) üretiminde kullanılabilirliğinin araştırılması
Investigation of usage of marble processing plant waste in precipitated calcium carbonate (PCC) production
HACI ALİ EKEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Maden Mühendisliği ve MadencilikAksaray ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NECMETTİN ERDOĞAN
- Plazma polimerizasyonu ile modifiye yüzeyleride ıslanabilirlik ve yüzey enerji seviyesinin ölçümü
Wettability and surface energy measurements of plasma polymerisation modified surfaces
HACI ALİ GÜLEÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Gıda MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MEHMET MUTLU
- Esnek uzuvlu paralel manipülatör kullanarak giyilebilir robotik bacak tasarımı ve kinematik analizi
Robotic leg design and kinematic analysis by using a flexible different parallel manipulator
YUNİS AKKAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Makine MühendisliğiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HACI ALİ ERTAŞ