Parlamenter sistemde meclis soruşturması ve Türkiye uygulaması
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 89217
- Danışmanlar: PROF. DR. ATİLLA ÖZER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Kamu Yönetimi, Law, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 151
Özet
Parlamenter rejimde, yürütme organının denetlenmesi büyük bir önem taşımaktadır. Hükümet, çalışmalarım parlamentonun siyasal denetimi altında, keyfîlikten uzak bir şekilde yapmak zorundadır. Her ne kadar bu denetim, seçim dönemlerinde, vatandaşlar tarafından kullanılan oylar aracılığıyla yapılmakta ise de, hükümetin asıl denetimi, icraatını gerçekleştirdiği sırada, yasama organı tarafindan yerine getirilmektedir. Yasama Organı ise bu denetimi, Anayasa ve İçtüzükte düzenlenen denetim araçları ile sağlamaktadır. Çalışma konumuzu oluşturan Meclis Soruşturması da bu denetim araçlarından biri olup, Başbakan ve bakanların görevleri ile ilgili 'cezai' sorumluluklarının araştırılmasını sağlayan bir denetim yoludur. 1982 Anayasasına göre Başbakan ve bakanlar hakkında T.B.M.M. üye tamsayısının en az onda birinin vereceği önerge ile soruşturma açılması istenebilir. Meclis bu istemi en geç bir ay içinde görüşüp karara bağlar. Soruşturma açılmasına karar verilmesi halinde Meclisteki siyasi partilerin güçleri oranında komisyona verebilecekleri üye sayısının üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından her parti için ayrı ayrı ad çekme suretiyle kurulacak on beş kişilik komisyon tarafindan soruşturma yapılır. Komisyon soruşturma sonucunu belirtin raporunu iki ay içinde Meclise sunar. Soruşturma bu süre içinde bitirilemezse komisyona iki aylık ek sure verilir. Meclis raporu öncelikle görüşür ve gerekli görürse ilgilinin Yüce Divana şevkine üye tamsayısının salt çoğunluğu ile karar verir. Meclis Genel Kurulu, meclis soruşturması açılan Başbakan veya bakan hakkında, Yüce Divana sevk edip etmeme konusunda, komisyonun verdiği karar ile bağlı olmayıp, komisyonun raporunun aksi yönde de karar verebilir. Türkiye Büyük Millet Meclisinin kararı ile Yüce Divana verilen bir bakan bakanlıktan düşerken, Başbakanın Yüce Divana şevki halinde hükümet istifa etmiş sayılır. Meclis soruşturması, ilgili Başbakan yada bakanın, göreviyle ilgili suçlardan dolayı, yargıya intikal ettirilmesini amaçladığından, diğer parlamenter denetim araçlarından ayrılırken, ilgilinin hem siyasi sorumluluğuna hem de cezai sorunluluğuna yol açan bir denetim yoludur. Bu özelliği ile de diğer denetim yollarından ayrılmaktadır
Özet (Çeviri)
The government must act under the control of parliament that is so important to protect the parliamentary regime. Although voters are able to control the government either to support or not to it during the election time, this control must be made through parliament according to the constitution and the regulation. The main subject of this study is“Parliamentary Inquiry”which is used to investigate Prime Minister and ministers criminal responsibility According to the 1982 constitution Turkey Grand National Assembly (TGNA) can open an inquiry for any minister or Prime Minister by accepting an inquiry request offered at least one out of ten amongst the full members. A fifteen members inquiry commission is set up to investigate the charges against the Prime Minister or minister. The commission should present a report to the TGNA within two months period The commission might ask for extra two months to complete its investigation. The TGNA should discuss the report immediately and if necessary, decide to send the person to the Supreme Court by more than half of its members' votes. The TGNA's decision i¬ depended on mainly to the commission report, it can accept the advice of the inquiry commission decide the other way round. If TNGA decides to send the person to the Supreme Court he/she is discharged from the ministerial position, in the prime minister's case the government also considered as collapsed. Finally, parliament inquiry is completely different the other control measures since the aim of the inquiry is to take the person to the judicial court therefore it results not only political but also criminal responsibility. İ - ^ttü MMIMU*tt
Benzer Tezler
- Türk parlamento tarihinde meclis soruşturması ve uygulamadaki etkinliği (1982-2017)
Parliamentary investigation in the history of Turkish parliament and activity in practice (1982-2017)
HİLMİ CAN TURAN
- Başkanlık sisteminde devlet başkanının siyasi sorumluluğu
Political responsibility of head of state in the presidential system
ÇAĞRIHAN PEKER
- 2017 değişiklikleri sonrası 1982 Anayasası'na göre parlamentonun idarenin denetlenmesindeki rolü
The role of the parliament in scrutiny of administration according to the 1982 Constitution with 2017 amendments
GÜLDEN ÇINARLI
- Türkiye'de parlamenter sistem ve Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemlerinin parlamento etkinliği açısından karşılaştırılması
Comparison of parliamentary system and Presidential Government System in Turkey in terms of parliamentary efficiency
NİHAT BİLGİÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Siyasal BilimlerTarsus ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUĞBA YOLCU
- Parlamenter hükümet sisteminde denetimin etkinleştirilmesi: Soru, genel görüşme, meclis araştırması
Improving the effectiveness of control over the parliamentary goverment system: A question, a general debate, a parliamentary i̇nqiury
ÖZGÜL ÖZKAN ÜRÜN