مفتتح علم الإعرابلأحمد بن مصطفى بن خليل، طَاشْكُبْري زَادَه (ت 968ه/1561م)دراسة وتحقيق
Ahmed b. Mustafa Taşköprüzâde'nin (ö. 968/1561) Müftetahu İlmi'l-İ'râb isimli eseriinceleme ve tahkik
- Tez No: 892710
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMED AKİF
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Arapça
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Arap Dili ve Belagatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 265
Özet
İbnü'l-Hâcibin '' Kâfiye '' si, doğu ve batıda şerh, ihtisar ve tehzip olmak üzere birçok esere konu olmuştur. Bu eserlerin en dikkat çekeni İsâmeddîn Taşköprüzade'nin“ Müftetahu İlmi'l-İ'râb ”adlı eseridir. Bu eser, diğer eserlerden farklı olarak bilimsel yöntemi ile öne çıkar. Yazar; İbnü'l-Hâcibin '' Kâfiye '' isimli eserini ve“el-Fâzıl”lakaplı El-İsferâyinî'nin“ Lubb'l-Albâb fî İlmi'l-İ'râb ”isimli eserini özetlemiş, tehzip etmiş ve yeni bir metin şeklinde bir araya getirmiştir. Bu araştırma,“ Müftetahu İlmi'l-İ'râb ”eserini üç nüsha el yazması üzerinden bilimsel bir şekilde tahkik etmeyi, metnin müşkül kelimelerini harekelelendirmeyi ve anlaşılması zor ibarelerini açıklamayı amaçlamaktadır. Ayrıca yazarın bulunduğu genel ortamın siyasi, sosyal ve bilimsel açıdan açıklanması ve özel hayatının, eğitim-öğretim hayatının, eserlerinin bilimsel konumu ve resmi görevleri açısından incelenmesi de araştırmanın hedefleri arasındadır. Yazarın eseri yazarken yararlandığı kaynakları, bağlı olduğu mezhebi, izlediği yöntemi ve '' Kâfiye '' ile karşılaştırılması da araştırmada yer almaktadır. Çalışmada, yazar ve eserini incelemek için tarihi, tasviri, analitik ve karşılaştırmalı araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Bu araştırmanın en önemli sonuçları Nahiv eserlerinin hedeflerine, boyutlarına ve seviyelerine göre sınıflandırılması, değerli bir el yazmasının unutulmaktan kurtarılması ve bilimsel ve açıklamalı bir şekilde tahkik edilmesi, Taşköprüzade'nin kişiliğini oluşturan unsurlar arasından bilinmeyen dilbilgisi yönteminin tanımlanması, analiz edilmesi ve Ibnü'l-Hâcib'in yöntemiyle karşılaştırılmasıdır.
Özet (Çeviri)
Ibn al-Hajeb's '' Al-Kafiyah '' has received a great deal of attention from scholars in the East and West, in the form of commentaries, abridgments, and refinements. Among the most creative of these is '' Muftataḥ ʿIlm al-Iʿrāb '' by ʿIṣām al-Dīn Ṭāshköprüzāde, who distinguished himself from his peers with his distinguished scientific method. He abridged '' Al-Kafiyah '' and '' Lob al-Albāb fī ʿIlm al-Iʿrāb '' by al-Isfarāyinī (known as al-Fāḍil), and refined them, combining them into a single work. This research aims to achieve a scientific edition of '' Muftataḥ ʿIlm al-Iʿrāb '' based on three manuscripts, with diacritization and explanation of the obscure. It also aims to study the author in terms of the general political, social, and scientific environment, and in terms of the specific environment of learning, teaching, classification, scientific status, and official positions. It also aims to study the manuscript in terms of the author's sources his doctrine, his method, and its comparison with '' Al-Kafiyah ''. The following scientific research methods were used in the study section: the historical, descriptive, analytical, and comparative methods; These methods are appropriate for studying the author and his manuscript. Among the most important results of this research are the classification of grammatical works according to their purpose, size, and level, the bringing out of a valuable manuscript from oblivion into the light of the sun with an annotated edition, the description of the unknown grammatical method of the author's character Ṭāshköprüzāde, its analysis, and its comparison with the method of Ibn al-Hajeb.
Benzer Tezler
- رسالة في العروض -اختصار قسم العروض من كتاب مفتاح العلوم للسّكّاكي- للوزير محمّد راغب باشا بن محمّد شوقي الرومي القسطنطيني الحنفي، ت 1176ه) دراسة وتحقيقاً
Muhammed Rağib Paşa'nın 'Sakâkî'nin Miftahu'l-Ulûm'unun Arûz Bölümünün Muhtasarı' isimli elyazmasını tahkik ve inceleme / Investigating and examining the manuscript of Muhammed RağibPasha named 'The Concise of the Prosody Section of Sakâkî'sMiftahu'l-Ulûm'
DURAID SAYER FARHAN FARHAN
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KUTAIBA FARHAT
- تحقيق حاشية على حاشية الخطائي على المختصر في شرح تلخيص المفتاح لعبدالله بن شهاب اليزدي
El-Hattâi'nin Abdullah Bin Şihab el-Yezidî'nin, el-Muhtesar fî Şerhi't-Telhis eserine hâşiyesi üzerine el-Yezidî'nin hâşiyesi, araştırma, tahkik
MOHAMMED ABDULELAH JEDI
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BEKİR YILDIRIM
- (تفسير سورة الفاتحة المسمَّى: (مفتاح الفاتحة) للشيخ حبيب بن علي بن إلياس، (ت 920 هـ). ( دراسة وتحقيق
eş-Şeyh Habîb Bin Alî Bin İlyâs'ın 'Miftâhu'l-Fâtiha' isimli el yazmasını tahkîk ve inceleme
INTISAR MAJEED FADHIL
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANAN AKKO
- (حاشية محمد بن سالم الحفني (1181هــ)على حاشية الحفيد على مختصر التفتازاني على تلخيص المفتاح للقزوينيمن بداية الكتاب إلى مبحث صدق الخبر وكذبه)دراسة وتحقيقاً
Muhammed b. Sâlim el-Hafnî'nin (Ö. 1181) Hâşiye alâ âşiyeti'l-hafîd alâ Muhtasarı't-Taftazâni alâ Telhîsi'l-Miftâh li'l-kazvînî isimli eseri (Kitabın başından habarin doğru ve yalan olması konularına kadar) araştırma analiz
BEYZANUR SAĞIR
Yüksek Lisans
Arapça
2024
DinTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM İBRAHİMOĞLU
- Muhammed B. Sâlim El-Hafnî'nin (Ö. 1181/1767) Hâşiye Alâ Hâşiyeti'l-Hafîd Alâ Muhtasarı't-Taftazâni Alâ Telhîsi'l-Miftâh Li'l-Kazvînî isimli eseri (Haber-i İsnâd bölümünden kitabın sonuna kadar) Tahkîk-Araştırma-Analiz
حاشية محمد بن سالم الحفني (ت.1181/ 1767) على حاشية الحفيد على مختصر التفتازاني على تلخيص المفتاح للقزويني( من مبحث أحوال الإسناد الخبري إلى آخر الكتاب) دراسة وتحقيقاً
HÜSEYİN ÇOBAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM İBRAHİMOĞLU