Geri Dön

Kavram tanımı mı yoksa kavram imajı mı?: Matematiksel problem çözme sürecinde öğretmenlerin tercihleri

Concept definition or concept i̇mage?: Preferences of teachers in mathematical problem solving process

  1. Tez No: 893248
  2. Yazar: GÜLBEY BULDUK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ERHAN BİNGÖLBALİ, DR. ÖĞR. ÜYESİ RAMAZAN EROL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Afyon Kocatepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 119

Özet

Bu araştırmanın amacı matematik sorularının çözümünde ortaokul matematik, lise matematik ve diğer branş öğretmenlerinin kavram imajlarını mı yoksa kavram tanımlarını mı kullandıklarını ortaya çıkarmaktır. Çalışma nitel bir araştırma olup, model olarak bütüncül çoklu durum deseninden faydalanılmıştır. Araştırmanın amacına yönelik olarak kare-yamuk, oran ve fonksiyon kavramıyla ilişkili 13 sorudan oluşan açık uçlu bir veri toplama aracı geliştirilmiş ve 9 farklı okuldaki 5 ortaokul matematik öğretmeni, 5 diğer branş öğretmeni ve 5 lise matematik öğretmenine uygulanmıştır. Veriler Tall ve Vinner'in (1981) kavram imajı – kavram tanımı teorik çerçevesi kullanılarak analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda tüm öğretmenlerinin yamuk ve karenin arasındaki ilişkiyi açıklamada zorluklar yaşadıkları, kare kavramının tanımında formal tanım olarak lise matematik öğretmenlerinin tamamı kavram tanımı kullanırlarken, ortaokul matematik öğretmenlerinin %60'ı kavram tanımından faydalanmıştır. Diğer branş öğretmenlerinin ise kare-yamuk arasındaki ilişkide olduğu gibi her bir kavram için de tanım hücreleri neredeyse pasif durumdadır. Özellikle yamuk kavramının tanımının bilinmemesi, kare-yamuk ilişkisinin belirlenmemesinde belirleyici rol oynamaktadır. Oranla alakalı olan sorularda ise bütün katılımcı grupların çözümlerinde ağırlıklı olarak kavram imajlarından faydalandıkları görülmüştür. Özellikle branş dışı öğretmenlerin kavram tanımı hücresi kullanımı tamamen etkisiz ve pasiftir. Fonksiyon sorularında lise matematik öğretmenleri %90 oranında kavram tanımından faydalanırken bu oran ortaokul matematik öğretmenlerinde %60'tır. Diğer branş öğretmenlerinde ise %5 oranında, yani 20 cevaptan sadece 1 tanesinde kavram tanımı kullanılmıştır. Bu durum, matematik öğretmenlerinin kavramların formal tanımını kullanımına daha ağırlık verdiklerini, diğer branş öğretmenlerinin ise kavram imajına daha çok ağırlık verdiklerini ortaya koymaktadır. Kavramların doğası da matematiksel problem çözme süreçlerinde öğretmenlerin verdikleri yanıtların biçimini ve sayısını doğrudan etkilemektedir. Örneğin, fonksiyon kavramının formal ve kesin bir tanıma sahip olması, öğretmenlerin bu kavrama yönelik daha tanımsal ve sistematik yaklaşımlar geliştirmesine neden olurken, oranın daha esnek bir tanıma sahip olması ve günlük hayatla ilişkilendirilebilmesi öğretmenlerin kavram imajlarına daha fazla başvurmasına yol açmaktadır. Bu durum, kavramların doğasının, öğretmenlerin tanım ve imaj tercihlerini belirlemede kritik bir rol oynadığını göstermektedir.

Özet (Çeviri)

The aim of this study is to reveal whether middle school mathematics, high school mathematics and other subjects' teachers use concept images or concept definitions in solving mathematics questions. The study is a qualitative research and holistic multiple case design was used as a model. For the purpose of the study, an open-ended data collection tool consisting of 13 questions related to the concepts of square-trapezoid, ratio and function was developed and applied to 5 middle school mathematics teachers, 5 other subject teachers and 5 high school mathematics teachers in 9 different schools. The data were analysed using Tall and Vinner's (1981) concept image - concept definition theoretical framework. As a result of the analyses, it was found that all of the teachers had difficulties in explaining the relationship between trapezoid and square, all of the high school mathematics teachers used the concept definition for the concept of square, while 60% of the middle school mathematics teachers used the concept definition. As in the case of the relationship between square and trapezoid, the definition cells of the other subjects' teachers were almost empty for each concept. Especially not knowing the definition of the trapezoid concept plays a decisive role in not determining the square-trapezoid relationship. In the questions related to the ratio, it was observed that all participant groups mainly utilised concept images in their solutions. Especially the use of concept definition cells by other subjects' teachers is completely empty. In function questions, high school mathematics teachers made use of concept definition at a rate of 90%, while this rate was 60% for middle school mathematics teachers. In other subjects' teachers, 5%, i.e. only 1 out of 20 answers, used concept definition. This situation reveals that mathematics teachers give more weight to the use of the formal definition of concepts, while other subjects' teachers give more weight to the concept image. The nature of the concepts directly affects the form and number of responses given by teachers in mathematical problem solving processes. For example, the fact that the concept of function has a formal and precise definition causes teachers to provide more definitional and systematic approaches towards this concept, while the fact that the ratio has a more flexible definition and can be associated with daily life causes teachers to resort more to concept images. This shows that the nature of concepts plays a critical role in determining teachers' definition and image preferences.

Benzer Tezler

  1. Ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin cebirsel ifadeler ve birinci dereceden bir bilinmeyenli denklemlere ilişkin kavram imajlarının incelenmesi

    Examination of secondary school 7th grade students'concept images regarding algebrary expressions and equations with a first degree unknown

    HANDENUR ŞAHİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimSakarya Üniversitesi

    Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MELEK MASAL

  2. Hadislerde tashîf ve tahrîf

    The miswriting and the misreading in hadiths

    AHMET TAHİR DAYHAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    DinDokuz Eylül Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. CEMAL SOFUOĞLU

  3. Dış ticaret hadleri ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye örneği

    Terms of trade and economic development relationship: The case of Turkey

    BURÇİN ÇAKIR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    EkonomiDokuz Eylül Üniversitesi

    Ekonomi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. UTKU UTKULU

  4. Konya merkez ortaokullarının etik kültürlerinin incelenmesi

    Investigation of ethical cultures of secondary schools in Konya city center

    ALPER KÖSE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Eğitim ve ÖğretimMevlana Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. VEHBİ ÇELİK

  5. H. Lefebvre'nin üçlü mekânsal diyalektiği perspektifinden akıllı şehirler

    From H. Lefebvre's triple spatial dialectic perspective: Smart cities

    ESRA ARSLANTÜRK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    MimarlıkYıldız Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÇİĞDEM POLATOĞLU