Bazı uçucu yağların ayçiçeğinde su stresi koşullarında morfolojik, fizyolojik ve biyokimyasal özellikler ile tane verimi ve kalitesine etkileri
Effects of some essential oils on morphological, physiological and biochemical properties and grain yield and quality of sunflower in water stress conditions
- Tez No: 893285
- Danışmanlar: PROF. DR. ARİF ŞANLI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 228
Özet
Bu tez çalışmasında su stresi koşullarında ayçiçeği bitkisine kekik (Thymus vulgaris L.), karanfil (Syzygium aromaticum L.), biberiye (Rosmarinus officinalis L.), ardıç (Juniperus communis L.) uçucu yağları ve Messenger Gold uygulamalarının; morfolojik, fizyolojik ve biyokimsal karakterler üzerine etkileri ile arazi koşullarında bitki gelişimi ve tane verimine etkileri ile su stresine toleranstaki rollerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma arazi koşullarında 2020 ve 2021 yıllarında, bitki büyütme kabininde ise 2021 yılında yürütülmüştür. Granit ve Gibraltar ayçiçeği çeşitleri bitki büyütme kabininde üç kuraklık düzeyinde (S1, S2 ve S3 su konuları; tarla kapasitesinin %40-50, %60-70 ve %75-85'i tüketildiğinde), arazi koşullarında ise sulu ve kuru koşullarda yetiştirilmiştir. Ayçiçeği bitkileri üzerine uçucu yağlar 500 ve 1000 ppm dozlarında, bitki aktivatörü Messenger Gold ise 6g/da dozunda bitkilerin 6-8 yapraklı döneminde başlanarak 15'er gün aralıklarla bitki üst aksamına toplamda üç kez pülverizatör ile uygulanmıştır. Bitki büyütme kabininde su stresi seviyelerine göre değişiklik göstermekle birlikte uygulamalar bitki morfolojik ve fizyolojik özelliklerini arttırmıştır. Uygulamaların su stresinde oransal su içeriğini, klorofil ve karotenoid miktarlarını önemli oranda arttırdığı; membran zararını, prolin, MDA ve H2O2 miktarını azalttığı tespit edilmiştir. Arazi koşullarında yüksek verim artışı elde edilen Karanfil 1000 ppm, Ardıç 500 ppm ve Kekik 500 ppm uygulamaları başta olmak üzere, uygulamalar antioksidan enzim aktivitelerini (SOD, CAT, APX ve GR) stres koşullarında azaltıcı etki göstermiştir. Arazi koşullarında uçucu yağlar verimi etkileyen tabla çapı, bin tane ağırlığı ve dolu tane oranını arttırarak; sulu koşullarda kontrole göre %29, kuru koşullarda ise yaklaşık %20 verim artışı sağlamıştır. Bu çalışmayla uçucu yağların su stresine karşı tolerans sağlamada etkili bir şekilde kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this thesis study, it was aimed to determine the effects of thyme (Thymus vulgaris L.), clove (Syzygium aromaticum L.), rosemary (Rosmarinus officinalis L.), juniper (Juniperus communis L.) essential oils and Messenger Gold applications on sunflower plants under water stress conditions on morphological, physiological and biochemical characteristics, and their effects on plant development and grain yield in field conditions and their roles in tolerance to water stress. The study was carried out in field conditions in 2020 and 2021, and in the plant growth chamber in 2021. Granit and Gibraltar sunflower varieties were grown in the plant growth chamber at three drought levels (S1, S2 and S3 water subjects; when 40-50%, 60-70% and 75-85% of the field capacity was consumed), and in irrigated and dry conditions in field conditions. On sunflower plants, essential oils were applied at 500 and 1000 ppm doses, and plant activator Messenger Gold was applied at 6 g/da dose to the upper parts of the plant with a pulverizer three times at 15-day intervals starting from the 6-8 leaf period of the plants. Although it varied according to water stress levels in the plant growth chamber, the applications increased plant morphological and physiological characteristics. It was determined that the applications significantly increased the proportional water content, chlorophyll and carotenoid amounts in water stress; and reduced membrane damage, proline, MDA and H2O2 amounts. In field conditions, applications showed a reducing effect on antioxidant enzyme activities (SOD, CAT, APX and GR) under stress conditions, especially in Clove 1000 ppm, Juniper 500 ppm and Thyme 500 ppm applications, which achieved high yield increases. In field conditions, essential oils increased the head diameter, thousand grain weight and full grain ratio affecting yield; It provided a 29% increase in yield compared to the control in wet conditions and approximately 20% increase in yield in dry conditions. This study concluded that essential oils can be used effectively in providing tolerance to water stress.
Benzer Tezler
- Ayçiçeği mildiyösü (Plasmopara halstedii)'ne karşı bazı uçucu yağların antifungal etkilerinin belirlenmesi
Determination of the antifungal effects of some essential oils against downy mildew (Plasmopara halstedii) of sunflower
YEŞİM ER
Doktora
Türkçe
2018
ZiraatAnkara ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAKUP ZEKAİ KATIRCIOĞLU
- Bazı uçucu yağların Salmonella spp. üzerine antibakteriyel etkilerinin araştırılması ve GCMS ile karakterizasyonu
Characterization of some essential oils with GCMS and investigation antibacterial effects on Salmonella spp.
EVREN ARIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MikrobiyolojiSüleyman Demirel ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ALİ TABUR
- Bazı uçucu yağların çeşitli kanser hücre hatları üzerindeki potansiyel etkilerinin araştırılması
Investigation of the potential effects of some essential oils on various cancer cell lines
GÖKÇE ULUSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
BiyoteknolojiTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERCAN ÇAÇAN
- Bazı uçucu yağların domates bakteriyel kanser ve solgunluk (Clavibacter michiganensis subsp. Michiganensis) etmeninin kontrolündeki etkinliğinin belirlenmesi ve bu yağların film kaplamada kullanımı
Determination of efectiveness of some essential oils in controlling of tomato bacterial cancer and wilt (Clavibacter michiganensis subsp. Michiganensis) and its use for seed film coating
MERAL YILMAZ
Doktora
Türkçe
2014
ZiraatAkdeniz ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURGÜL ERCAN
PROF. DR. ÖMÜR BAYSAL
- Bazı uçucu yağların antibakteriyel ve antifungal etkileri üzerinde araştırmalar
Başlık çevirisi yok
TANER DORTUNÇ