Kategoriler bağlamında eş'arîlerde imanın mahiyeti tartışmaları: Teftâzânî örneği
Discussions on the nature of faith among ashʿarites in the context of categories: The example of al-Taftâzânî
- Tez No: 893379
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HAMZA ELBEKRİ, DOÇ. DR. TUBA ERKOÇ BAYDAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İbn Haldun Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 94
Özet
İman, İslamiyet'in ilk dönemlerinden itibaren hem mahiyeti bakımından hem de ilişkili olduğu çeşitli hususlar üzerinden tartışmalara konu olan, önemli ve temel kavramlardan bir tanesidir. İslam'ın erken dönemlerinde imanın mahiyetiyle ilgili yapılan tanımlar çoğunlukla küfür, iman-amel ilişkisi ve imanda artma eksilme gibi konular izah edilirken ortaya konmuştur. Felsefe ve mantık ilimlerinin dahil olduğu müteahhirûn döneminde ise kelam ilmi muhteva bakımından çeşitlenmiş ve genişlemiştir. Kelamcıların felsefe konularını incelediği bu dönemde ilgilendikleri konulardan bir tanesi de“Kategoriler teorisi”olmuştur. İlk olarak Aristoteles'in ortaya koyduğu varlığın taksim ve tasnifini ifade eden kategoriler teorisi, kelamcılar tarafından da incelenmiş hatta daha sonraları kelam kitaplarına dahil edilmiştir. Aynı zamanda bu sınıflandırmanın kelamda tartışılan birtakım konulara dahil olup değişikliğe sebebiyet verdiği görülmektedir. Bu konulardan bir tanesi de imanın mahiyeti meselesidir. Bundan dolayı, imanın mahiyetini daha önce incelenmemiş bir cihetle kategoriler özelinde ele alıp kategorilerin bu konuda etkisini ortaya koymak önem arz etmektedir. Çoğunlukla Eş'arî kelamcıların filozoflarla muhatap olmasından dolayı bu tezde imanın mahiyeti üzerine yapılan tartışmalar Eş'arîlik mezhebi üzerinden ele alınmaktadır. Daha özelde ise Sa'düddîn Teftâzânî'nin görüşleri üzerinden iman meselesinde kategoriler teorisinin etkileri incelenmektedir. Çalışma, genel olarak üç temel araştırma konusuna odaklanmaktadır. Bunların ilki, Eş'arî geleneğinde imanın mahiyetine dair açıklamaların ortak bir seyirde devam edip etmediğini ortaya çıkarmaktır. İkincisi, kategorilerin kelama dahil olmasıyla bu teorinin imanın mahiyetindeki tasdikin tariflerinde ne tür değişikliklere yol açtığını Teftâzânî'nin görüşleri özelinde incelemektir. Son olarak, kategorilerin kelamda tartışılan konulara dahil edilmesiyle, imanın mahiyetinde meydana gelen değişikliklerin imanla ilgili hangi meselelere tesir ettiğini tespit etmektir. Kelam disiplini içerisinde incelediğimiz imanın mahiyeti meselesi üzerine pek çok akademik çalışma yapılmıştır. Ancak bu konuyla alakalı kategoriler özelinde yapılmış herhangi bir akademik çalışma bulunmamaktadır. Bu tezi imanla ilgili diğer çalışmalardan ayıran en önemli husus, kategorilerin kelama dahil olmasıyla iman konusundaki değişiklikleri ortaya koymasıdır. Aynı zamanda imanın mahiyetinde meydana gelen değişimin uzantıları da bu çalışmanın temel hedeflerindendir.
Özet (Çeviri)
Faith is one of the fundamental concepts that has been debated and defined in various ways, since the earliest periods of Islam. At the beginning of the debates, the definition of faith was shaped predominantly by certain discussions, such as disbelief (kufr), the relationship between one's faith and deeds, and whether faith increases and decreases. During the later period (of the mutaʾakhkhirūn), philosophy and logic were incorporated into Islamic theology (kalam) leading its content to diversify and expand. One of the topics which theologians engaged with during this period was the“Theory of Categories.”These categories, initially proposed by Aristotle to express the division and classification of existence, were eventually included in theological texts, influencing the nature of various topics. One such topic is the quiddity of faith. This thesis will investigate the effect of the categories on the understanding of faith from the perspective of Ash'-arite theologians. From amongst the Ash'-arite theologians, the views of Taftāzānī, will be highlighted. This study pursues three overarching questions. The first of them is whether there is continuity in the Asharite understanding of the quiddity of faith. The second is about the changes of the definitions of the quiddity of faith after the inclusion of the theory of categories within the field of kalam. Finally, this study will identify and investigate issues that were affected by this inclusion. While there are numerous academic studies on the quiddity of faith within the discipline of kalam, none of these scrutinize the theory of categories within this discussion. This thesis distinguishes itself by focusing on how the inclusion of the theory of categories within kalam affected theologians' understandings of the quiddity of faith.
Benzer Tezler
- Sosyal yapılandırmacılık bağlamında okulun kimlik inşası: Bir Temellendirilmiş kuram çalışması
School's identity construction in the context of social constructivism: A Grounded theory study
SU ERTÜRK
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERKAN KOŞAR
- Mekansal belleğin ortaöğretim binaları bağlamında irdelenmesi
Analysis of spatial memory in the context of secondary schools
ZEYNEP TARÇIN TURGAY
- Interkulturelle führung im Türkisch-Deutschen kontext
Türkiye ve Almanya arasında kültürlerarası liderlik
JULİA SARAH JOHANNSEN
Yüksek Lisans
Almanca
2017
SosyolojiTürk-Alman ÜniversitesiKültürlerarası Yönetim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CHRİSTOPH BARMEYER
- Matematik öğretmeni adaylarının fark etme becerilerinin video-kulüp uygulamalarıyla gelişim sürecinin incelenmesi
The investigation of the development process of mathematics prospective teachers' noticing with video-club applications
HATİCE NUR ERBAY
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ RIZA KÜPCÜ
- Rehberli turlarda sosyal etkileşimin katılımcı gözlem yoluyla incelenmesi
Examination of social interaction in guided tours through participant observation
SERPİL KESKİN PULLUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TurizmBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERHAT ADEM SOP