Sürdürülebilir hareketlilikte çok katmanlı yaya motivasyon analiz modeli ve aktif yaya planlamasına entegrasyonu
Multilayer pedestrian motivation analysis model in sustainable mobility and its integration into active pedestrian planning
- Tez No: 893430
- Danışmanlar: PROF. DR. NİLGÜN ÇOLPAN ERKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Şehir Planlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 194
Özet
Araştırmanın amacı, yaya motivasyonuna olumlu ya da olumsuz etki eden faktörleri çok katmanlı belirlemek, sürdürülebilir kentsel hareketlilikte aktif yaya planlamasına katkıda bulunmaktır. Yaya davranışı ve yürünebilirlik araştırmalarında kullanılan yöntemler genellikle mekânın fiziksel ve algısal boyutlarına odaklanmakta olup davranışı gözleme, işleme ve yorumlama konusunda yetersiz kalmaktadır. Yaya motivasyonu gibi davranış eksenli çalışmalarda disiplinler arası, kapsamlı, gözleme dayanan ve araştırmacının da mekânı deneyimlediği katmanlı yöntemlere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu bağlamda tez çalışmasında, yeni gelişen ve geleneksel yöntemler kullanılarak 'çok katmanlı yaya motivasyon analiz modeli' sunulmaktadır. İlk aşamada, sürdürülebilir kentsel hareketlilik ve yaya planları değerlendirilmiş olup, araştırmanın devamında, kapsamlı bir davranış kuramı olan 'kapasite, fırsat, motivasyon kuramı' ilgili literatürle ilişkilendirilerek, yaya motivasyonu açıklanmış ve yaya motivasyonuna etki edebilecek faktörler belirlenmiştir. Aynı zamanda, yayaların teşviki için 'dürtme kuramı'ndan yararlanılarak akıllı seyahat asistanı için 'yürümenin dürtme stratejileri' sıralanmıştır. Araştırmanın saha çalışmasını, benzer makro özelliklere ve farklı yaya canlılığına sahip olan, İstanbul'da yer alan üç ticari cadde Bahariye Caddesi, Moda Caddesi ve Nuhkuyusu Caddesi oluşturmaktadır. Her üç alanda, 'çok katmanlı yaya motivasyonu' modelinin aşamaları uygulanmış ve her aşamadan diğerine geçişte veriler aktarılmıştır. Araştırma tasarımında veri toplama ve analiz etmeye yönelik 7 etap bulunmaktadır. Bunlar; alanların genel özellikleri, mekânsal analizler, ön anket ve mekânsal tipoloji, yaya sayımları (yaya yoğunluğu ve davranış haritalaması), birlikte yürüme mülakatı, yaya anketi ve mikro-mekânsal özelliklerin puanlanmasıdır. Bulgular, yaya motivasyonu analizi için nitel/nicel yöntemlerin birlikte ve katmanlı bir şekilde kullanılmasının verimli olacağı sonucuna ulaştırmış ve aktif yaya planlaması için kanıta dayalı verilerin önemi ortaya koymuştur. Buna ek olarak araştırma, çok katmanlı yaya analiz modelinde yer alan her bir aşama için ilişkin toplama prosedürlerini de açıklayarak yaya analizine ilişkin çalışmalar için altlık sağlamaktadır.
Özet (Çeviri)
The research aims to identify factors influencing pedestrian motivation and contribute to active pedestrian planning within sustainable urban mobility. Existing methods in pedestrian behavior studies often focus on the physical and perceptual dimensions of space but fall short in behavior observation and interpretation. This study emphasizes the need for interdisciplinary, observation-based, and layered methodologies. The thesis introduces a 'multilayered pedestrian motivation analysis model' using both emerging and traditional methods. The initial phase evaluated sustainable urban mobility and pedestrian plans. The 'Capability, Opportunity, Motivation' theory was then used to explain pedestrian motivation and identify influencing factors. 'Nudge strategies for walking' were developed for a smart travel assistant to encourage pedestrian activity. Fieldwork was conducted on three commercial streets in Istanbul—Bahariye, Moda, and Nuhkuyusu—chosen for their similar macro characteristics but varying pedestrian vitality. The stages of the 'multilayered pedestrian motivation' model were applied, with data transitioning between stages. The research design includes seven stages for data collection and analysis, including spatial analyses, pedestrian counts, and walking interviews. The results are statistically evaluated, and hypotheses are tested. The findings suggest that both qualitative and quantitative methods should be employed in a layered manner to analyze pedestrian motivation effectively. This research underscores the significance of evidence-based data in active pedestrian planning. Moreover, it provides a foundational framework for studies on pedestrian behavior and walkability by detailing data collection procedures for each stage of the multi-layered pedestrian analysis model
Benzer Tezler
- Dimensional evaluation of retrofitting smart cities: The historical peninsula case
Uyarlanmış akıllı şehirlerin farklı boyutlarıyla incelenmesi: Tarihi yarımada örneği
BURAK BELLİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TURGAY KEREM KORAMAZ
- Taş ocaklarının faaliyet sonrası kentsel doku ile entegrasyonu - Cebeci ve Cendere bölgeleri, İstanbul
Integration of quarries and urban pattern following to function -Cebeci and Cendere regions, Istanbul
NİMET SERENA KARYOT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA AYÇİM TÜRER BAŞKAYA
- Tarihi kent merkezlerinde mekan kalitesinin okunabilirliği üzerine araştırmalar
Researches on legibility of spatial quality in historical city centers
BEYZA ÇERMİKLİ
Doktora
Türkçe
2016
Peyzaj Mimarlığıİstanbul ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HANDE SANEM ÇINAR ALTINÇEKİÇ
- Mekansal analiz teknikleri ile çok kriterli karar verme yaklaşımı kullanılarak raylı sistem güzergah analizi
Rail system route analysis using multi criteria decision making with spatial analysis techniques
BERNA ÇALIŞKAN
Doktora
Türkçe
2023
Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ OSMAN ATAHAN
- Konya kentindeki toplu taşıma kullanım ve etkinlik değerlendirmesi
Public transport usage and efficiency assesment in Konya
BERRA ÖZKAN UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
TrafikKTO Karatay Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SÜLEYMAN KAMİL AKIN