Geri Dön

Turunçgil uzunantenli böceği, Anoplophora chinensis (Forster, 1771) (Coleoptera: Cerambycidae)'nin fındık bitkisinde biyolojisi ve mücadele olanaklarının belirlenmesi

Determining biology and control possibilities of citrus long-horned beetle Anoplophora chinensis (Forster, 1771) (Coleoptera: Cerambycidae) on filbert

PDF İndir

  1. Tez No: 894160
  2. Yazar: EBRU GÜMÜŞ MİNNETOĞLU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. FERİT TURANLI
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ziraat, Agriculture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ege Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Entomoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 177

Özet

Turunçgil uzunantenli böceği, Anoplophora chinensis (Forster, 1771) (Coleoptera: Cerambycidae) dünya çapında en zararlı istilacı böcek türlerinden birisidir. Doku içi bir zararlı olması nedeniyle tespiti ve eradikasyonu oldukça güçtür ve büyük ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Türkiye'de ilk kez 2014 yılında saptanmış olan zararlı, birçok ile yayılmıştır. Trabzon ili Maçka ilçesinde 2020 ve 2023 yılları arasında yürütülen bu çalışmada A. chinensis'in Karadeniz Bölgesi'ndeki yayılışı, fındık bitkisindeki biyolojisi, mücadele yöntemleri ile doğal düşmanları belirlenmiştir. Anoplophora chinensis ergin çıkışlarının haziran ayı ortasından itibaren başladığı, temmuz ayında çıkışların yoğunlaştığı ve doğada erginlere ağustos ayı sonuna kadar rastlandığı saptanmıştır. Anoplophora chinensis'in ömrü, Doğu Karadeniz Bölgesi iklim koşullarında 49-64 gün olarak belirlenmiştir. Karantina alanında yürütülen çalışmalarda, dişi bireylerin ömrü 2020 ve 2021 yıllarında sırasıyla ortalama 58.94±17.3 ve 54.89±20.65 gün, erkek bireylerin ömrü sırasıyla ortalama 76.24 ve 59.70 gün olarak belirlenmiştir. Anoplophora chinensis dişilerinin yumurta bırakmadan önce ortalama 7 günlük bir olgunlaşma beslenmesi gerçekleştirdikleri belirlenmiştir. Dişilerin temmuz ayı başından itibaren yumurta bırakmaya başladığı ve ovipozisyon döneminin eylül başına kadar devam ettiği saptanmıştır. Deneme alanında yürütülen çalışmalarda ovipozisyon süresi 5-68 gün arasında değişmiş, ortalama 36 gün olarak belirlenmiştir. Dişi bireylerin, ovipozisyon süresince 3-26 defa, ortalama 13 defa yumurta bıraktığı saptanmıştır. Dişi başına bırakılan yumurta sayısı 9-135 arasında değişmekle birlikte ortalama 54 olarak bulunmuştur. Post-ovipozisyon süresi 0-47 gün arasında değişmiş, 2020 ve 2021 yılında sırasıyla ortalama 15.12±14.46 ve 11.37±10.31 gün olarak belirlenmiştir. Anoplophora chinensis yumurtaların ortalama14 gün içinde açıldığı ve doğada larvalarına yıl boyunca rastlandığı sürvey çalışmaları ile belirlenmiştir. Anoplophora chinensis'in Trabzon iline 2017 yılında bulaşmış olması nedeniyle yürütülen sürveylerde herhangi bir doğal düşman veya izolat elde edilememiştir. Etkinliği denenen neem yağı + azadirachtin etkili maddeli preparat 3. günden itibaren beslenmeyi engellemiş ve 5. günden itibaren %90 ölüm oranı sağlamıştır. Yumurta bırakmayı engelleyici fiziksel ve kimyasal bariyerler arasında, kaolin dışındaki tüm uygulamalardan başarılı sonuç elde edilmiştir. Kaolin uygulamasının sezon içinde tekrarlanması gerekmiş ve etkisini kaybettiği süreçte zararlının yumurta bırakabildiği görülmüştür. İncelenen yöntemler arasında etkili ve en pratik yöntem, fındık bitkisinin gövdesinin 1 m'lik kısmına akrilik beyaz tavan boyası uygulaması olarak belirlenmiştir. Zararlılarla mücadele ve izleme çalışmalarında etkili araçlardan olan feromonlar ve tuzakların A. chinensis'e karşı etkinliğini belirlemek amacı ile yürütülen denemelerde, 2021 yılında panel tuzaklarda sezon boyunca yakalanan ortalama birey sayısı 0.56 ergin/tuzak, çok hunili tuzaklarda ise 0.11 ergin/tuzak olarak saptanmıştır. Denemenin ikinci yılında sezon boyunca panel tuzaklarda yakalanan birey sayısı ortalama 1.33 ergin/tuzak, çok hunili tuzaklarda 0.33 ergin/tuzak olarak saptanmıştır. Panel tuzaklarda çok hunili tuzaklara göre daha fazla A. chinensis ergini yakalanmış, tuzaklarda en fazla erkek bireylerin yakalandığı belirlenmiştir. Ancak popülasyonun yüksek olduğu bahçelerde de, ruhsat aşamasında olan çekici feromon ile tuzak başına yakalanan birey sayıları düşük olmuştur. Acer spp., Salix spp. ve Tillia spp. türlerinin A. chinensis ile mücadelede fındık bahçelerinde tuzak bitki olarak doğrudan veya çek ve öldür yönteminde kullanıldığı denemelerde, tuzak bitkilerin fındık bitkilerinden daha az tercih edildiği görülmüştür. Tercih denemelerinde tuzak bitki olarak kullanılan türler, fındık bitkisine göre daha çok tercih edilse de arazi koşullarında kullanılan tuzak bitkilerin yeterli yeşil aksamı olmaması nedeniyle daha az tercih edikdikleri saptanmıştır.

Özet (Çeviri)

The citrus long-horned beetle, Anoplophora chinensis (Forster, 1771) (Coleoptera: Cerambycidae) is one of the most harmful invasive insect species worldwide. Since it is a wood boring pest, its detection and eradication is very difficult and causes great economic losses. It has spread many provinces across the country until the first detection in 2014. The study was conducted in Maçka district of Trabzon province between 2020 and 2023. In this study, the distribution of A. chinensis in the Black Sea Region, its biology on filbert, control methods and natural enemies were determined. Anoplophora chinensis adult emergence begins in mid-June and emergence increases in July, seen in the nature untill the end of August. Adult lifespan was determined as 49-64 days in the Eastern Black Sea Region climatic conditions. The mean adult lifespan of female individuals was determined to be 58.94 and 54.98 days in 2020 and 2021, respectively, and the mean lifespan of male individuals was determined to be 76.24 and 59.70 days in 2020 and 2021, respectively in the quarantine area. It has been observed that A. chinensis females carry out maturation feeding for an average of 7 days, varying between 3-13 days, before laying eggs. Females start laying eggs from the beginning of July, and the oviposition period continues until the beginning of September. In studies conducted in the quarantine area, the oviposition period varied between 5-68 days in 2020 and 2021, and the mean was determined as 35 and 36 days, respectively, depending on the years. It was determined that female individuals laid eggs 3-26 times during oviposition, and a total of 44 individuals examined in both years laid eggs 13 times on avarage during oviposition. The number of eggs laid per female varies between 9-135, but the mean number is 54. Post-oviposition period varied between 0-47 days, and the mean was determined as 15.12 and 11.37 days in 2020 and 2021, respectively. The eggs hatch within 14 days and the larvae can be found throughout the year. Since A. chinensis population in Trabzon province established in 2017, no natural enemies or isolates were detected in the surveys carried out. The product containing Neem oil + azadirachtin, prevented feeding from the 3rd day and provided a 90% mortality rate from the 5th day of the application. Among the physical and chemical barriers that prevent egg laying, successful results have been obtained from all applications except kaolin. The application of kaolin had to be repeated during the season and it was observed that the pest could lay eggs during the period when it lost its effect. Among the methods tested, the most effective and practical method was determined to be the application of water-based paint to a 1 m part of the trunk of the hazelnut plant. In the trials carried out to determine the effectiveness of pheromones and traps, which are effective tools in pest control and monitoring studies, against A. chinensis, it was determined that more A. chinensis was caught in panel traps than in multi-funnel traps, but the pheromone and kairomon blend, which is under investigation stage, did not provide sufficient capture. In the trials which Acer spp., Salix spp. and Tillia spp. species were used directly as trap trees and for the attract-and-kill method in the control of A. chinensis, more damage was observed on the hazelnut plants han the trap trees placed in hazelnut gardens. Although the species used as trap trees were more preferred than hazelnut plants in the choice tests, it was observed that the trap plants used in field conditions were less preferred due to the insufficient canopy.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    909590

    Dedektör köpeklerin karantina zararlısı Anoplophora chinensis (Coleoptera:Cerambycidae) tespitinde kullanımının araştırılması

    Investigating the using of detection dogs in the detection of quarantine pest Anoplophora chinensis (Coleoptera:Cerambyci̇dae)

    ERTAN ALBAS

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Ormancılık ve Orman MühendisliğiBartın Üniversitesi

    Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YAFES YILDIZ

  2. Tez No

    85314

    Host/parasitoid and prey/predator relationships of natural enemies of citrus mealybug, planococcus citri risso (hom.: pseudococcidae)

    Turunçgil unlubiti, planococcus citri risso (hom.: pseudococcidae) ile bazı doğal düşmanları arasındaki av/avcı ve konukçu/parazitoit ilişkileri

    SELDA ÖKTEM

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    1999

    ZiraatMustafa Kemal Üniversitesi

    Bitki Koruma Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ABDURRAHMAN YİĞİT

  3. Tez No

    85981

    Turunçgil ağaçlarına ilaç uygulamada kullanılan pülveriza törün yardımcı hava akımı ünitesinin geliştirilmesi ve bahçe denemeleri

    Improvement of air blast unit of a sprayer for citrus trees and experimentations

    İ. HALİL BAŞMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    ZiraatÇukurova Üniversitesi

    Tarım Makineleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİ BAYAT

  4. Tez No

    88108

    Turunçgillerde yaprak kırışıklığına neden olan virüs hastalıklarının biyolojik, serolojik olarak tanımlanması ve serolojik ilişkilerinin saptanması

    Biologic and serologic identification and detection of serologic relation of citrus crinkle virus diseases

    NEVCİHAN POSLUOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    ZiraatÇukurova Üniversitesi

    Bitki Koruma Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SAADETTİN BALOĞLU

  5. Tez No

    88120

    Transformation of troyer citrange with the replicase gene of citrus tristeza virus

    Turunçgil tristeza virüsünün replicase RdRp geni ile troyer citrangein transformasyonu

    ÖZGÜR BATUMAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    1998

    ZiraatÇukurova Üniversitesi

    Bitki Koruma Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET ASİL YILMAZ

    PROF. DR. MOSHE BAR-JOSEPH

Geri Dön