Liselerde liderlik kapasitesi ile okul geliştirme ve okul imajı
School improvement and school image in relation with leadership capacity in high schools
- Tez No: 894632
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ AKSU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Denetçiliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 299
Özet
Bu araştırmanın amacı liselerde görev yapan öğretmenlerin algılarına göre görev yaptıkları okullardaki liderlik kapasitesi, okul geliştirme ve okul imajı düzeylerini belirlemek, bu değişkenler arasındaki ilişkileri ortaya koymaktır. Ayrıca liderlik kapasitesi, okul geliştirme ve okul imajının çeşitli demografik değişkenlere göre anlamlı bir şekilde farklılaşıp farklılaşmadığını tespit etmektir. Bu çalışma ilişkisel tarama modelinde betimsel bir araştırma olarak tasarlanmıştır. Araştırmanın verileri okulların liderlik kapasitesini belirlemek için Lambert (2003) tarafından geliştirilen“Liderlik Kapasitesi Ölçeği”nin, Kılınç ve diğerleri (2014) tarafından Türkçe 'ye uyarlaması yapılan“Okullarda Liderlik Kapasitesi Ölçeği”, öğretmenlerin algılarına göre okulların okul geliştirme düzeylerini belirlemek için Akkaş ve Aksu (2022) tarafından geliştirilen“Okul Geliştirme Ölçeği”ve Polat ve diğerleri (2010) tarafından üniversite öğrencilerinin görüşlerine dayalı olarak üniversitenin örgütsel imajını saptama amacıyla geliştirilen, Şanlı ve Arabacı (2017) tarafından liselerde görev yapan öğretmenlere uyarlanan“Örgütsel İmaj Ölçeği”kullanılarak toplanmıştır. Çalışmanın örneklemi tabakalı küme örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Veriler İstanbul ili Ataşehir, Pendik, Sultanbeyli, Ümraniye ile Üsküdar ilçelerindeki liselerde görev yapan ve çalışmaya katılmaya gönüllü olan 380 öğretmenden toplanmıştır. Araştırmanın verileri istatiksel analiz programına aktarılmış ve normal dağılım gösteren verilerin analizlerinde bağımsız örneklem t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Pearson Korelasyon Katsayısı ve Basit Doğrusal Regresyon Analizi gibi parametrik testler, normal dağılımın elde edilmediği verilerin analizlerinde ise non-parametrik Kruskal Wallis H testi kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları şu şekilde sıralanmaktadır: İlk olarak öğretmenler okullarındaki liderlik kapasitesini yüksek düzeyde algılamaktadırlar. Ölçeğin genelinde gözlenen bu durum alt boyutlar için de geçerlidir. İkinci olarak öğretmenler görev yaptıkları liselerdeki okul geliştirme etkinliklerini yüksek düzeyde algılamaktadırlar. Benzer şekilde, öğretmenlerin eğitim öğretimi geliştirme, fiziksel yeterlilik ve yönetimsel katkı alt boyutlarında da okul geliştirme etkinliklerini yüksek düzeyde algıladıkları görülmektedir. Öğretmenlerin liselerdeki okul geliştirme düzeyine ilişkin algılarının sanat etkinlikleri, okul aile işbirliği ve sosyal etkinliklere uygunluk alt boyutlarında ise orta düzeyde olduğu anlaşılmaktadır. Çalışmanın bir başka bulgusu öğretmenlerin liselerdeki okul imajını orta düzeyde algıladıklarını göstermektedir. Benzer şekilde, öğretmenlerin görev yaptıkları liselerdeki sosyal imajı ve alt yapı imajını orta düzeyde, kalite imajını ve görünüm imajını yüksek düzeyde, program imajını ise düşük düzeyde algıladıkları anlaşılmaktadır. Liderlik kapasitesi, okul geliştirme ve okul imajı ölçeklerinden alınan puanlar arasında istatistiksel açıdan pozitif yönde, güçlü ve anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Başka bir ifade ile öğretmenler tarafından algılanan liderlik kapasitesi arttıkça okul geliştirme düzeyi ile algılanan okul imajı da o kadar artmaktadır. Buna paralel olarak liderlik kapasitesinin okul geliştirme ve okul imajına pozitif yönde ve anlamlı bir etkisinin olduğu görülmektedir. Bir lisenin liderlik kapasitesi hem okul geliştirme düzeyini hem de okul imajını anlamlı bir şekilde yordamaktadır. Bu sonuçlar doğrultusunda okullarda yöneticilerin yanı sıra okul paydaşlarının da liderliğinin ortaya çıkarılması, liderlik kapasitesinin oluşturulması ve geliştirilmesi için planlama ve çalışmalar yapılması önerilebilir. Okul yönetici atamalarında eğitim yönetimi lisansüstü öğrenime sahip yönetici adaylarına öncelik verilebilir. Okul binaları, derslik, spor salonu, kütüphane, laboratuvar, bahçe, bilgisayar salonu gibi fiziksel alanların öğrencilerin ilgisini çekici, motivasyonlarını arttırıcı tasarımlarda yapılması sağlanabilir. Farklı alanlardaki ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için yeterli kaynak gönderilebilir. Okul gelişiminin etkili olması ve imajın iyileştirilmesi için yönetici ve öğretmenlere gerekli yetkiler verilmelidir.
Özet (Çeviri)
This study aims to determine the levels of leadership capacity, school improvement and school image at high schools based on teachers' perceptions. It is also aimed to reveal the possible relations among these variables as well as finding if they differ significantly regarding various demographic factors. Within this scope, this is a descriptive study with a correlational survey design. The data were collected via the“Scale for Leadership Capacity at Schools”developed by Lambert (2003) and adapted to Turkish by Kılınç et al. (2014), the“School Improvement Scale”developed by the researchers and finally the“Organizational Image Scale”developed by Polat et al. (2010) for the university context and adapted to the high school context by Şanlı and Arabacı (2014). The sample of the study was determined via stratified cluster sampling technique and included 380 volunteer teachers working at high schools in the districts of Ataşehir, Pendik, Sultanbeyli, Ümraniye and Üsküdar in İstanbul. The data were transferred to SPSS and parametric tests such as independent samples t-test, one way ANOVA, Pearson Correlation Coefficient and simple linear regression were used in the analysis of the data with normal distribution. For the data which did not meet the requirement of normal distribution, Kruskal Wallis H test was preferred as a non-parametric analysis technique. There are several conclusions made in this study. First, the participant teachers perceived a high level of leadership capacity at their schools both in the overall scale and in all the subfactors. Second, they also perceived a high level of school improvement at their schools. Likewise, the teachers thought there was a high level of school improvement at their schools regarding the subfactors of physical sufficiency and administrative contribution. On the other hand, they had a medium level of perception for the subfactors of art activities, parents' collaboration with schools and appropriateness for social activities. Third, the participants had a medium level of perception for the image of their schools. Similarly, a medium level of perception was revealed for the subfactors of social image and infrastructure image. However, their perceptions for the subfactors of quality image and appearance image were high whereas they perceived the curriculum image quite low. Fourth, there were positive, strong and meaningful relations among leadership capacity, school improvement and school image. That is, the higher the teachers perceived the leadership capacity at their schools, the higher the levels of school improvement and school image got. In a similar vein, it was found that leadership capacity had a significant effect on school improvement and school image. The leadership capacity of a high school predicts its school improvement and school image levels significantly. Based on these conclusions, the following recommendations can be made. Not only administrators but also other members of school communities should be encouraged to present leadership. Also, action should be taken to build and develop leadership capacity at schools. Candidates with a post-graduate degree in school administration programs can be given priority for administrative positions. School buildings, classrooms, gyms, libraries, labs, gardens, technology rooms and other physical facilities should be built with an attractive and motivating design for students. Schools should be funded enough to meet various needs. Both administrators and teachers should be delegated to develop schools and improve their images effectively.
Benzer Tezler
- Eğitim kurumlarında liderlik kapasitesi ve örgütsel vatandaşlık davranışı
Leadership capacity and organizational citizenship behaviour in educational institutions
MEHMET ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimUşak ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKHAN DEMİRHAN
- Öğretmen algılarına göre okul yöneticilerinin 21 yy. becerileri ile okulun liderlik kapasitesi arasındaki ilişkide sosyal sermayenin aracı rolü
School administrators' 21st century according to teacher perceptions. The Mediating role of social capital in the relationship between skills and the leadership capacity of the school
BARIŞ ERKILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMÜR ÇOBAN
- Eğitim kurumlarında liderlik kapasitesi, örgütsel vatandaşlık davranışı ve örgüt kültürü
Leadership capacity, organizational citizenship behavior and organizational culture at schools
BEKİR PEKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimUşak ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKHAN DEMİRHAN
- Okulların liderlik kapasitesi ve öğretmenlerin örgütsel sapma davranışları arasındaki ilişki(Muğla ili örneği)
The relationship between leadership capacity of schools and organizational deviance behaviours (sample of Muğla)
FATMA ÇOLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABBAS ERTÜRK
- Resmi liselerde dağıtımcı liderlik ile iş doyumu arasındaki ilişkinin öğretmen görüşlerine dayalı olarak incelenmesi (Çorum ili örneği)
The examination of the relationship between distrubuted leadership and job satisfaction in public high schools based on the opinions of the teachers (Case of province of Çorum)
YILMAZ AĞIRDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimOkan Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT ÖZDEMİR