The design space of the basic design studio: An analysis and assessment with synthetic solutions
Temel tasarım stüdyosunun tasarım uzayı: Sentetik çözümlerle bir ölçme ve değerlendirme
- Tez No: 894789
- Danışmanlar: PROF. DR. MİNE ÖZKAR KABAKÇIOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilişim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarımda Bilişim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Temel tasarım stüdyosu, tasarım problemlerini çözme noktasında birinci sınıf öğrencilerine tasarım için akıl yürütme sürecini kavratma hedefi ile tüm tasarım disiplinleri için temel yapıtaşı sayılır. Temel tasarım stüdyosunda verilen ödev yönergelerindeki tasarım problemleri sıklıkla problemin farklı boyutlarını bütünleşik bir biçimde yönetmeyi gerektirir. Birinci sınıf öğrencileri bu tür problemleri çözmek için henüz bir akıl yürütme becerisi kazanmamış olduklarından, çoğu zaman stüdyonun temel kazanımları olan tasarım kavramlarını ve prensiplerini içselleştirmekte zorlanmaktalardır. Bu bağlamda tez muğlak tasarım problemlerinin sürece olan etkilerini üretilen çözüm uzayları üzerinden incelenmesini önceleyerek ve öğrencilere bu tür tasarım problemlerini kavrama ve çözüm üretme süreçlerinde yardımcı olabilecek bir yöntemin geliştirilmesini hedeflemektedir. Tasarım uzayı kavramı, içerisinde barındırdığı problem ve çözüm uzayları ile öğrencilerin tasarım problemlerini temsil ederek yeniden yorumlaması ve böylelikle çözüm uzayı üretmesi için uygun bir ortam olarak değerlendirilmiştir. Farklı hesaplamalı tasarım alanlarının literatürlerindeki tasarım uzayı kavramı taranarak, kavrama temel tasarım eğitim bağlamında yeni bir çerçeve çizilmiştir. Tasarım metodolojisi literatüründe tasarım problemleri, iyi tanımlı ve eksik tanımlı problemler olarak ayrışmaktadır. İyi tanımlı tasarım problemleri, problemin amacını ve çözüm için takip edilmesi gereken adımları açık bir biçimde tariflerken, eksik tanımlı problemler soyut kavram ve olgular içeren, çözüm yolunun tek olmadığı durumları işaret eder. Tez kapsamında, tasarım uzayı kavramı için çizilen çerçevede, stüdyoda öğrencilere verilen ödev yönergeleri problem uzayını oluştururken, bu problemlere yanıt vermesi hedeflenen tasarım süreci çıktıları ise çözüm uzayını oluşturmaktadır. Yöntem, problem uzayının etkilerini ölçmek amacıyla bir seri sentetik çözüm uzaylarının bir yapay zekâ modeli ile üretilmesini amaçlar. Temel tasarım stüdyosu, pedagojik olarak ödev tabanlı yaparak öğrenme modeline sahip olduğu için, metinden görsele dönüşüm sağlayan doğal dil işleme tabanlı difüzyon modeli, problem uzaylarının veri olarak kullanılarak çözüm uzaylarının üretilmesi için uygun bir araç olarak seçilmiştir. Farklı tanımlı tasarım problemlerinin etkilerini retrospektif bir bakış açısı ile ölçmek için yöntem, iki tasarım okulundan elde edilen problem uzaylarını veri olarak kullanır. İncelenen ilk problem uzayı 2003-2007 yılları arası Orta Doğu Teknik Üniversitesi, ARCH 101 kodlu“Temel Tasarım Stüdyosu I”ödev yönergelerinden bir seçkiyi kapsarken, ikinci problem uzayı İzmir Ekonomi Üniversitesi FFD 101 kodlu“Sanat ve Tasarım Stüdyosu I”kapsamında verilen ödev yönergelerinin bir seçkisini içermektedir. İlk olarak bu iki problem uzayının içinde barındırdıkları problemler, iyi ve eksik tanımlı tasarım problemleri olarak analiz edilmiştir. Ödev yönergelerinde, tasarım elemanlarının veya ortamının materyal özelliklerini açıkça tanımlayan ifadeler iyi tanımlanmış tasarım problemi olarak nitelendirilmiştir. Öte yandan, birinci sınıf öğrencisinin anlamasının güç olduğu, muğlak ifadeler ile temel tasarım kavramlarını ve prensiplerinin altını çizen ifadeler eksik tanımlı tasarım problemleri olarak değerlendirilmiştir. Bu iki problem uzayı içerisinde yer alan problemlere yanıt veren çözüm uzayları kendi içlerinde barındırdıkları üretim metotları kapsamında da farklılıklar göstermektedir. Her iki problem uzayı için ayrı ayrı üretilen birincil çözüm uzayları, ödev yönergelerinin semantik yapısı korunarak metin komutlarına çevrilmesi ile elde edilmiştir. İkincil çözüm uzayları ise üretim metotlarına eklemlenen geri-bildirim katmanları ile birincil örneklerden ayrışmaktadır. İki farklı tip çözüm uzaylarının üretim metotlarındaki farklılıkların, problem tanımının çözümler üzerindeki etkisine ışık tutması beklenmiştir. İkincil çözüm uzaylarının üretiminde, tasarım stüdyosundaki eğitmenlerin geri bildirimlerine/kritiklerine atıfta bulunan, ödev yönergeleri ile tasarım uzmanı kritiklerini de içeren metin komutları kullanılmıştır. Bu kapsamda ilk çözüm uzaylarının elemanları üç kişilik bir tasarım uzmanı ekibi ile değerlendirilmiş, elde edilen geri bildirimler ödev yönergelerindeki muğlak problem tanımlarını aydınlatmak üzere anahtar kelimeler olarak metin komutlarına entegre edilmiştir. Farklı problem uzaylarının ve komutların kullanımıyla elde edilen sentetik çözüm kümelerinin, tasarım problemlerini yanıtlama performansı üç tasarım uzmanı ile gerçekleştirilen birebir, yarı-yapılandırılmış görüşmeler ile ölçülmüştür. Bu görüşmeler, tasarım uzmanlarının hem nicel ölçümlerini hem de nitel değerlendirmelerini edinebilmek adına iki kısımdan oluşacak şekilde kurgulanmıştır. Nicel değerlendirme safhasının ilk sorusunda, tasarım uzmanlarına üretilen sentetik çözümlerin üretiminde kullanılan ödev yönergeleri okutulmuş ve uzmanların bu tanımların açıklık seviyelerini sıralı ölçekte (1=zayıf, 2= zayıf-ortalama, 3=ortalama, 4=iyi, 5= çok iyi) puanlamaları istenmiştir. Tasarım uzmanlara yönetilen ikinci soru ile, uzmanlardan üretilen çözüm uzayı elemanlarının yönergedeki iyi tanımlı problemlere cevap verme performanslarını puanlamaları beklenmiştir. Üçüncü soruda ise üretilen çözüm elemanının genel kalitesinin (kompozisyonun) ölçülmesi hedeflenmiştir. Değerlendirme aşamasının nitel kısmında ise sentetik çözüm uzayı üretim yönteminin temel tasarım stüdyosuna potansiyel eklemlenme stratejilerinin, pedagojik açıdan değerlendirilmesi hedeflenmiştir. Tasarım uzmanlarına yöneltilen üç soru ile kendi temel tasarım stüdyosundaki eğitici izlenimlerini göz önünde bulundurarak, organik ve sentetik çözüm üretme süreçlerindeki farklılıkların kıyaslanması ve potansiyel eklemlenmenin pedagojik çıktılarını aydınlatmak amaçlanmıştır. Elde edilen nicel veriler, araştırma sorusuna yanıt vermek üzere hem girdi verisi olarak kullanılan iki tip problem uzayı bakımından, hem de birincil ve ikinci çözüm uzaylarının tanımlanan farklı problemlere yanıt verme performansları bakımından karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlar üretilen tüm sentetik çözüm uzaylarının kompozisyon kalitelerinin, iyi-tanımlanmış problemlere cevap verme performanslarından daha yüksek olduğunu göstermektedir. Bu durum kullanılan yapay zekâ modelinin mevcut durumdaki limitasyonlarından kaynaklanmış olma ihtimali farklı başlıklar altında değerlendirilmiştir. Bu limitasyonlara dayalı olarak elde edilen sonuçlar, üretilen tüm çözüm uzaylarının performanslarının ortalamanın altında kaldığını gösterse de iyi tanımlanmış ödev yönergeleri ile üretilen çözümlerin, muğlak tanımlı problemler ile üretilen örneklere kıyasla daha yüksek performans gösterdiği saptanmıştır. Benzer şekilde, eklemlenen geri-bildirim katmanının yapay zekâ modelinin probleme doğru yanıt veren çözümler üretme performansına belirgin bir katkı sağladığı açıktır. Modelin güncel durumdaki performansı iyi tanımlı problemler olarak ifade edilen eleman özelliklerini temsil etme konusunda ortalamanın altında kalsa dahi, nitel değerlendirme sürecinde tüm uzmanlar, modelin eksik tanımlı problemler ışığında çözüm üretme potansiyelini ümit verici olarak nitelendirmişlerdir. Bu kapsamda önerilen yöntemin temel tasarım stüdyosu pratiğine iki farklı araç olarak sunulabileceği tartışılmıştır. İlk olarak stüdyonun erken evrelerinde ödev yönergeleri öğrencilere verildiği ilk anda yapay zekâ modeli ile üretilen çözümlerin, stüdyo eğiticilerinin kontrollü seçimi ile panel tartışmalarının tasarım uzayını genişletme potansiyeli sunulmuştur. Genişletilen bu tasarım uzayı öğrencilere eksik tanımlı problemlerin gereksinimlerini üretilen birçok çözüm üzerinden örnekleyip, aynı zamanda problemin farklı bakış açıları ile ele alınmış çözümlerini sergileyerek, stüdyonun temel eğitim pedagojisinde yer alan“gör-hamle yap-gör”pratiğini pekiştirebilir. Böylelikle birinci sınıf öğrencileri verilen tasarım problemlerine kendi organik çözümlerini geliştirmeden önce problemlerin gereksinimlerini daha iyi kavramış olarak daha tutarlı ve kaliteli üretimler gerçekleştirebilirler. İkinci bir strateji olarak, yöntemin stüdyo eğiticileri tarafından verilen yönergelerdeki problem tanımlarını test etmek için bir araç olarak kullanılabileceği tartışılmıştır. Aynı zamanda yöntemin limitasyonları olarak da tanımlanan modelin sabit öğrenme eğrisinin ve bağlamsal bilgi birikimi eksikliğinin, birinci sınıf öğrencisinin stüdyonun erken aşamasındaki hali ile benzeştiği varsayılabilir. Bu kapsamda stüdyonun başlangıç aşamasında verilmesi planlanan ödev yönergelerinin önerilen yöntemin kullanılması ile elde edilecek çözümlerinin analiz edilmesi ile problem tanımlarının muğlaklık derecelerinin öğrencinin kavrama seviyesine göre uyarlanması söz konusu olabilir.
Özet (Çeviri)
The basic design studio is considered as the core of the design education in terms of teaching novice designer how to reason for design. Despite its crucial role, the first-year design students often recorded to have difficulties to understand the abstract concepts and principles conveyed in the studio by the design problems. These problems present challenges for students due to implicit definitions and abstract concepts given in the assignment briefs. Because the students have neither previous experience in dealing with abstract design problems that require elaborating multiple and interrelated aspects of the problem at once, nor developed a reasoning mechanism to generate design solutions. Thus, this research aimed to search for a method to help students better understand the abstract concepts and principles conveyed the in the basic design studio and explore the impact of the design problems on the generated solutions by a text-to-image artificial intelligence (AI) model. It is hypothesized that the concept of the design space can offer a medium for the students to reconstruct the design problems to generate solutions since the concept inherits problem and solution spaces bonded with the design process. By reviewing the literature the concept reframed in the scope of the study as: assignment briefs constituting the problem space with inherent ill and well definitions; solution space contains the design process outputs. To explore the impact of the problem space on the solution space, a series of synthetic design solution spaces were generated using a text-to-image diffusion model. The selection of the AI model was critical for the study. The text-to-image diffusion models are assumed in this study as suitable for assignment-based design education that emphasized learning-by-doing type through solution assessment and development during a generative process. Hence, the synthetic design solution spaces are created as alternative assessments to elucidate the problem definitions in a sample set of assignment briefs and to consider the impact of the brief and the feedback process on design solution space generation. The methodology encompasses a retrospective perspective in terms of using two sets of problem spaces of two different design schools to generate a series of synthetic design solution spaces. In total three solution spaces were generated for each problem space analyzed in the study. These solution spaces had substantial differences in terms of including a feedback mechanism. In the first step, the analyzed two sets of assignment briefs were translated into text prompts by preserving their semantic organization. These prompts were used to generate the first and second synthetic solution spaces that correspond to the two problem spaces of different institutions. The first solution spaces were subjected to an evaluation process by design experts, alluding to a feedback/critique session in a conventional design studio, whereas the second solution spaces were kept as a control group for the further assessment process. Secondly, text-prompts were revised based on the feedback and the third synthetic solution space was generated using the diffusion model. Lastly, the performances of the generated synthetic solution spaces, including the control groups, were evaluated in semi-structured design expert interviews. The expert interviews indicated a retrospective discussion in terms of comparing the visual impacts of the explicitness of the problem spaces on the synthetic design solution instances. Overall findings indicated that the performances of the generated solutions tend to increase when the brief defines the problems explicitly. Besides, the feedback process enhances the overall performance of the design solution spaces, as they introduce the implicit agenda of the briefs defined with the ill-defined design problems. Although the assessment results indicated several limitations of the model for representing well-defined design problems, experts evaluated the performance of the model as promising to elucidate the ill-defined problems for the students. Thus, with expert guidance, synthetic solution spaces can be used to expose students to a large number of solutions as they interpret the given design problem, the principles, and key concepts, and develop critical perspectives on their process and productions. Moreover, the potential implementation strategies of the AI tool in the first-year design studio were discussed in terms of enlarging the design space of the novice designer, to enable them to develop a reasoning mechanism.
Benzer Tezler
- Temel tasarım eğitiminde duyum sürecine yönelik bir yaklaşım
An approximation towards the sense criteria in basic design education
ŞAHA ASLAN
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2012
İç Mimari ve DekorasyonHacettepe Üniversitesiİç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Sanat Dalı
DOÇ. PELİN YILDIZ
- Temel tasarım eğitimi ve güncel öğrenme ortamlarında dijital öyküleme yöntemi
Basic design education and digital storytelling method in current learning environments
İPEK YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimHacettepe Üniversitesiİç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PELİN YILDIZ
- Mimari öncül örneklerin analizine dayalı veritabanlarının tasarım eğitiminde kullanımı
Using databases based on analyses of architectural precedents in design education
ÇİĞDEM CANBAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLEN ÇAĞDAŞ
- Modern mimaride eleştirel bölgeselcilik kuramı: Diyarbakır Halk ve Çocuk Kütüphanesi örneği
Critical regionalism theory in modern architecture: Diyarbakir Public and Children's Library example
AYLİN TUNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İç Mimari ve DekorasyonBaşkent Üniversitesiİç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UMUT ŞUMNU
- Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi televizyon stüdyosu akustik performansının değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
DENİZ SİPAHİOĞLU