Şanlıurfa ilindeki badem bahçelerinde kışlayan böcek (Arthropoda: Insecta) faunasının belirlenmesi
Determination of overwintering insect (Arthropoda: Insecta) fauna in almond orchards of Şanlıurfa province
- Tez No: 895076
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET MAMAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Badem Türkiye'de yetiştiriciliği yapılan önemli meyve türlerinden birisidir. Badem yetiştiriciliğinde üretimi olumsuz yönde etkileyen birçok böcek türü bulunmaktadır. Badem bahçelerinde bulunan zararlı ve faydalı böcek türlerinin belirlenmesi başarılı bir zirai mücadele için önem arzetmektedir. Bu çalışma ile Şanlıurfa ilindeki badem bahçelerinde kışı geçiren faydalı ve zararlı böcek türleri belirlenmiştir. Bu amaçla, 2022-2023 yılının sonbahar-kış sezonunda Şanlıurfa ilinin Haliliye, Hilvan, Karaköprü, Siverek ve Viranşehir ilçelerinde yer alan birer badem bahçesinde on farklı ağaçta farklı yüksekliklere asılan jüt kumaş ve oluklu karton materyalden suni kışlama habitatları oluşturulmuştur. Çalışma sonucunda, badem bahçelerinde 7 takıma ait 24 familyadan 40 böcek türünün yapay kışlama barınaklarında kışı geçirdiği belirlenmiştir. Badem bahçelerinde yapay kışlama barınaklarında kışlayan böceklerin Hemiptera, Coleoptera, Hymenoptera, Neuroptera, Ortopthera, Dermaptera takımlarına ait olduğu, popülasyon yoğunluğu bakımından yapay kışlaklarda en fazla kışı geçiren böceklerin Hemiptera (%64.81) ve Coleoptera (%34.54) takımına ait türler olduğu belirlenmiştir. Aynı bahçelerde familya düzeyinde ise badem bahçelerinde en fazla Lygaeidae (Hemiptera) ve Coccinellidae (Coleoptera) familyalarına ait türlerin kışı geçirdiği tespit edilmiştir. Çalışma kapsamında en yüksek popülasyonda kışı geçiren böcek türleri; Hemiptera takımından türler Horvathiolus superbus (Pollich, 1781) (2889 adet), Zelus renardii (Kolenati, 1856) (239 adet) ve Nysius cymoides (Spinola, 1837) (141 adet) ve Brachycarenus tigrinus (118 adet), Coleoptera takımından Oenopia conglobata (Linnaeus, 1758) (1365 adet), Hippodamia variegate (Goeze, 1777) (263 adet) ve Psylliodes affinis (Paykull) (178 adet) olarak kaydedilmiştir. Teşhisi yapılan türlerin 10 adedinin doğal biyolojik mücadele açısından oldukça önemli faydalı böceklerden olduğu tespit edilmiştir. Bu faydalı türler, Zelus renardii, Deraeocoris serenus (Douglas & Scott, 1868), Deraeocoris pallens (Reuter, 1904), Geocoris luridus (Fieber, 1844), Oenopia conglobata, Hippodamia variegata Scymnus nigrinus (Kugelann, 1794), Aphytis spp. Vespa crabro (L) ve Chysoperla carnea (Stephens, 1836)'dır. Çalışma sonucunda, kışlaklardan toplanan böcek yoğunluklarına göre böceklerin; %65'i zararlı böcekler ve %35'ise yararlı böcekler olarak kaydedilmiştir. Kışlama barınağının kumaş veya kartondan hazırlanması, böceklerin takım, familya, tür ve popülasyon düzeyinde kışlaması üzerinde önemli bir fark bulunmazken kışlama barınaklarının ağaçların gövdesine veya üst bir dalına asılması tür ve popülasyon açısından istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Barınak tipi ve yükseklikler birlikte değerlendirildiğinde badem bahçelerinde böceklerin tür bazında ve her türün popülasyonu açısından kışı geçirmeleri üzerinde önemli bir fark olduğu ortaya çıkmıştır (p≤.05). Tür sayısı açısından kartondan yapılan barınağın alt yüksekliğe asılması daha etkili bulunurken böcek popülasyonu üzerinde ağaçların yere yakın gövde kısmına jüt kumaştan barınak yapılması diğer barınak tipi ve yüksekliği kombinasyonlarına göre daha etkili olduğu anlaşılmıştır. Sonuç olarak yapay kışlama barınakları zararlı böceklerin mekanik mücadelesinde yararlanabileceği gibi, faydalı böceklerin doğal popülasyonlarının arttrılmasını desteklemek amacıyla da kullanılabileceği anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Almond is one of the important fruit species cultivated in Turkey. Almond cultivation is adversely affected by numerous insect pest. Identifying the harmful and beneficial insect species in almond orchards is crucial for successful pest management. In this study, beneficial and harmful insect species overwintering in almond orchards in Şanlıurfa province were identified. Fort his purpose, artificial overwintering habitats were created using jute fabric and corrugated cardboard materials at different heights on ten trees each located in almond orchards within the Haliliye, Hilvan, Karaköprü, Siverek, and Viranşehir districts during the fall-winter season of 2022-2023. The study revealed that a total of 40 insect species from 24 families belonging to 7 orders overwintered in these artificial shelters. The insects overwintering in the artificial shelters were from the orders Hemiptera, Coleoptera, Hymenoptera, Neuroptera, Orthoptera, and Dermaptera. It has been determined that the species overwintering in artificial shelters, predominantly belong to the orders Hemiptera (64.81%) and Coleoptera (34.54%) based on population density. Lygaeidae (Hemiptera) and Coccinellidae (Coleoptera) were the most common families overwintering within the same orchards. The species with the highest population densities overwintering were determined as Horvathiolus superbus (Pollich, 1781) (2889 pcs), Zelus renardii (Kolenati, 1856) (239 pcs) ve Nysius cymoides (Spinola, 1837) (141 pcs) ve Brachycarenus tigrinus (Schilling, 1829) (118 pcs) from Hemiptera orde, Oenopia conglobata (Linnaeus, 1758) (1365 pcs), Hippodamia variegate (Goeze, 1777) (263 pcs) and Psylliodes affinis (Paykull) (178 pcs) from Coleoptera order. Ten of the identified species were recognized as beneficial insects, which were Zelus renardii, Deraeocoris serenus (Douglas & Scott, 1868), Deraeocoris pallens (Reuter, 1904), Geocoris luridus (Fieber, 1844), Oenopia conglobata, Hippodamia variegata Scymnus nigrinus (Kugelann, 1794), Aphytis spp., Vespa crabro (L) and Chysoperla carnea (Stephens, 1836), crucial for natural biological control. Based on the insect densities collected from the overwintering habitats, it was noted that 65% were harmful insects and 35% were beneficial insects. While the material (fabric or cardboard) of the overwintering shelter did not significantly affect the overwintering of insects at the order, family, species, or population level, statistically significant differences were found in terms of insect species and populations when the shelters were hung on the different height of the trees. When shelter type and altitudes were evaluated together, it was revealed that there was a significant difference in the overwintering of insects in almond orchards on a species basis and in terms of the population of each species (p≤.05). While hanging a shelter made of cardboard at the lower height was found to be more effective in terms of the number of species, it was understood that building a shelter made of jute fabric on the trunk of the trees close to the ground was more effective on the insect population than other combinations of shelter type and height. In conclusion, artificial overwintering shelters can be utilized not only for mechanical pest control but also to support the enhancement of natural populations of beneficial insects in almond orchards.
Benzer Tezler
- Şanlıurfa ilindeki tarım kooperatiflerinin sorunları ve çözüm önerileri üzerine bir araştırma
Cooperative agricultural problems and solutions of the Sanliurfa city on the proposed research
SERAP GÜLLÜ
- Şanlıurfa ilindeki serebral palsili çocukların ailelerinin ayak-ayak bileği ortezi kullanım beklentilerinin incelenmesi
Investigation of foot-ankle orthosis usage expectations of families of children with cerebral palsy in Şanliurfa, Hasan Kalyoncu university, graduate education institute, department of physiotherapy and rehabilitation
MUHAMMED VEDAT DUSAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Fizyoterapi ve RehabilitasyonHasan Kalyoncu ÜniversitesiFizik Tedavi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEZBAN BAYRAMLAR
- Şanlıurfa ilindeki tarihsel kuraklık indisleri üzerinde potansiyel evapotranspirasyonun etkisinin araştırılması
Investigating the effect of potential evapotranspiration onhistorical drought indices i̇n şanliurfa province
MUSTAFA ALPAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
İnşaat MühendisliğiHarran Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VEYSEL GÜMÜŞ
- Şanlıurfa ilindeki suriyeli göçmenlerin gıda tüketim ve satın alma davranışlarının tüketici kültürleşmesi bazında incelenmesi
Examination of food consumption and purchasing behaviours of syrian immigrants in Şanliurfa province on the basis of consumer acculturation
MAHMUT KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
EkonomiHarran ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET REŞİT SEVİNÇ
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET CANÇELİK
- Şanlıurfa ilindeki Syrphidae (diptera) türleri ve yayılışları
Syrphidae (diptera) fauna of Şanlıurfa
CEMİL YETKİN