Geri Dön

Mitoloji, tasavvuf ve sufi ilişkisi-varlık ve gerçeklik algısı- Yunus Emre örneği

Perception of existence and reality for relationship between mythology, sufism and sufi -case of Yunus Emre-

  1. Tez No: 896335
  2. Yazar: AHMED FARUK KEMALOĞLU
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA GÜLTEKİN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Felsefe, Halk Bilimi (Folklor), Religion, Philosophy, Folklore
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türk Halk Edebiyatı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 508

Özet

Anlam-değer ekseninde var olanlar üzerinde yeni bir varlık ve gerçeklik inşa etme vasfına sahip tek varlık olarak insan, tarihin içine düştüğü andan itibaren ilk kurduğu büyük anlatı dairesi olan mitsel-dinsel anlatılardan itibaren kendini belli bir ereğe sahip kılmıştır. Bu noktada mitsel-dinsel düşüncenin büyük anlatısı yaratılış anlatısını ve buna bağlı olarak kutsalı merkeze alması ile varoluş sürecinde dinî düşüncenin ana gövdesinde zihinsel yapısını devam ettirmiştir. Tasavvufi düşünce de dinî yapının zihinsel formunu mitsel-dinsel düşünce zemini üzerinden belli formları da kullanarak devam ettirmiştir. Ana çerçevenin bu şekilde ele alındığı çalışmada metin merkezli bir metod benimsenmekle karşılaştırmalı ve yakından okuma teknikleriyle konunun kapsamına binaen ilahiyat ve felsefe disiplinlerinden derinlikli bir şekilde faydalanılmıştır. Ayrıca mitsel-dinsel ve tasavvufi düşüncenin ortak yapısal özellikleri tespit edilmeye çalışıldığı için fenomenolojik bir yöntem de benimsenmiştir. Çalışma, giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Yunus Emre'nin hayatı ve eserleri hakkında genel bilgiler verildikten sonra ikinci bölümde tasavvuf ile mitsel-dinsel düşüncenin genel kapsamı hakkında açıklamalar yapılmış, ardından varlık ve gerçeklik tasavvurunun düşünsel gelenekteki gelişimi üzerinde durulmuş ve nihayetinde mitsel-dinsel ve tasavvufi düşüncenin varlık ve gerçeklik algısındaki ortak noktaları arasında karşılaştırmalı bir şekilde durulmuştur. Çalışmanın asıl ve son bölümünde ise Yunus Emre'nin Dîvân'ındaki deyişlerinden hareketle mitsel-dinsel düşüncenin ana izlekleri olan kaos-kozmos, dönüşüm/başkalaşma, hatırlama/anımsama-unutma, birlik/bütünlük/tamlık başlıklarının aynı formda tasavvufi düşünce içindeki sürekliliği takip edilmeye çalışılmıştır.

Özet (Çeviri)

Human, as the only creature (being) who has characteristic of building a new existence and reality above the existing ones about meaning-value, has taken as a certain purpose/goal for oneself since mythic-religious narratives which are great narrative circle, created by oneself for the very first time, from the moment when one (human) fell into history. At this point, with relocating the creation/genesis narration, and therefore, the sacred to the central place, great narration of mythic-religious thought has maintained its mental structure on main body of religious thought during existence process. Sufistic thought has sustained mental form of the religious thought over platform of mythic-religious thought, by using certain forms, as well. In the study where main frame was addressed in this way, with adopting a text-centered method, theologic and philosophic disciplines were used deeply based on scope of the subject, by comperative and close reading techniques. In addition, a phenomenological method was adoped since common structural features of mythic-religious thought and sufistic one were tried to determine. The study consists of introduction and three chapters. After giving general information about Yunus Emre's life and works in the first chapter, explanations were made on general scope of sufism and mythic-religious thought in the second chapter; then, development of imagination (envisagement) of existence and reality in intellectual/ideational tradition was dwelt upon; and finally, it was dwelt comperatively on common points of mythic-religious thought and sufistic one at perception of existence and reality. In principal (essential) and final chapter of the study, we tried to follow continuity of headings of chaos-cosmos, transformation-alteration (metamorphosis), remembrance (recall)-reminiscence-forgetting, unity/integrity/wholeness, which are main paths of mythic-religious thought, within sufistic thought in the same form, based on folk songs (deyişler) in Yunus Emre's Book, the Dîwân.

Benzer Tezler

  1. Mitolojinin Türk tasavvufuna etkileri

    Başlık çevirisi yok

    CANSIN ASLANHAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Kültür Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUHARREM KAYA

  2. Melayê Cizîrî Divanında yer alan bitki ve hayvan türlerinin tasavvuf felsefesi açısından analizi

    Analysis of the plant and animalspecies in the divan of Melayê Ciziri from the point of view of Sufi philosophy

    ŞİLAN NOYAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    FelsefeMardin Artuklu Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET NESİM DORU

  3. Velâyetnâmelerde yol ve yolculuk: Halk bilimi ve tasavvuf bağlamında karşılaştırmalı bir inceleme

    The path and journey in velayetnames: A comparative analysis within the context of folklore and mysticism

    ELİF ŞAHİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Halk Bilimi (Folklor)İzmir Katip Çelebi Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALİ OSMAN ABDURREZZAK

  4. İhsan Oktay Anar'ın romanlarında halk kültürü unsurlarının tespiti ve incelenmesi

    Identifying and analysing the elements of folk culture in the works of İhsan Oktay Anar

    ALİ YALÇINKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Halk Bilimi (Folklor)Dumlupınar Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. GÖKHAN TARIMAN CENİKOĞLU

  5. Alevî- Bektaşî Menâkıbnâmelerinde sembolik ve mitolojik unsurlar

    Symbolic and mythological elements in 'Alawî-Bektashī Manākibnāmes

    SÜMEYYE YURDUSEVEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinKırıkkale Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÜLDANE GÜNDÜZÖZ