Dağ ceylanının (Gazella gazella) diyetinin, gastrointestinal helmint çeşitliliğinin ve stres hormon seviyesinin mevsimsel değişkenliği
Seasonal variability of the diet, gastrointestinal helminth diversity, and stress hormone levels of the mountain gazelle (Gazella gazella)
- Tez No: 896652
- Danışmanlar: PROF. DR. ÇAĞATAY TAVŞANOĞLU, PROF. DR. TOLGA KANKILIÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ekoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 168
Özet
Memeli hayvan türlerinin etkin bir şekilde korunması, devamlılığının sağlanması ve yönetimi için doğal popülasyonlardan elde edilen veri ve bilgiler çok değerlidir. Bu tez çalışması, Türkiye'nin Hatay ilindeki dağ ceylanı (Gazella gazella) popülasyonunun beslenme alışkanlığı, stres seviyesi ve gastrointestinal parazit kompozisyonu ve popülasyon artış dinamiğini konu almaktadır. Bu tür, yayılım alanı içerisindeki en kuzey dağılımını bu bölgede yapmaktadır ve bölgede hem tutsak hem de serbest gezen popülasyonlara sahiptir. Araştırma, dört mevsim boyunca çalışma alanındaki hem tutsak hem de serbest gezen popülasyonlardan dışkı toplanarak gerçekleştirilen arazi çalışmalarını ve bu dışkılar üzerinde farklı tekniklerle gerçekleştirilen çeşitli analizleri içermektedir. Dağ ceylanlarının beslenme örüntülerinin anlaşılması için dışkı örnekleri metabarkodlama yöntemi ile analiz edilerek, dağ ceylanlarının beslendikleri bitki türleri ve besin tercihlerindeki mevsimsel farklılıklar tespit edilmiştir. Bireylerin stres seviyelerinin belirlenmesi için dışkı örnekleri üzerinde ELISA yöntemi ile hormonal analizler yapılmış, buna ek olarak aynı örnek gruplarından PCR ile eşey tayini yapılmıştır. Eşey, tutsaklık durumu ile mevsimsel değişkenlikler göz önünde bulundurularak stres seviyeleri tartışılmıştır. Gastrointestinal helmintlerin kompozisyonu ve bolluğu için konvansiyonel ve moleküler yöntemler, mikroskobik inceleme, PCR, yeni nesil dizilime yöntemleri kullanılarak analizler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgular, gastrointestinal parazitlerin serbest gezen popülasyonda tutsak popülasyona göre daha yüksek bollukta olduğunu ve bu bolluğun mevsimsel olarak değişkenlik gösterdiğini ortaya koymaktadır. Stres seviyeleri, her iki popülasyon ve her iki eşey için benzer şekilde düşük oranlarda olsa da mevsimsel farklılıklar göstermiştir. Beslenme analizleri sonucu, dağ ceylanlarının üzerinden beslendiği 153 farklı bitki taksonu tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra, serbest gezen popülasyonun diyetinin tutsak popülasyona göre daha geniş ve çeşitli olduğu görülmüştür. Analizler sonucunda, dışkı içeriğindeki bitki kompozisyonunda mevsimsel farklılığın ön planda olduğu ve türün beslenme davranışının mevsimsel olarak farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular, dağ ceylanlarının popülasyon durumunu ve yaşam kalitesini etkileyebilecek çevresel ve insan etkilerini de göz önünde bulundurularak yorumlanmıştır. Bu çalışma, dağ ceylanı popülasyonlarının beslenme alışkanlıklarını, stres seviyelerini ve gastrointestinal parazit kompozisyonunu anlamak için kapsamlı bir çerçeve sunmaktadır. Elde edilen bulgular, türün korunmasında ve yönetim stratejilerinin belirlenmesinde önemli bir katkı sağlayacaktır. Özellikle, ortam koşullarındaki değişimlerin ve insan kaynaklı etkilerin dağ ceylanı üzerindeki potansiyel etkilerini anlamak, gelecekteki koruma çabaları için kritik önem taşımaktadır. Tek Sağlık perspektifinden bakıldığında, bu çalışma insan sağlığı ile doğrudan ilişkili zoonotik risklerin yönetimine de katkı sağlamaktadır.
Özet (Çeviri)
Efficient conservation, sustainability, and management of mammalian species heavily rely on data and information obtained from natural populations. This thesis focuses on the dietary habits, stress levels, gastrointestinal parasite composition, and population dynamics of the mountain gazelle (Gazella gazella) population in Hatay Province, Turkey. This species exhibits its northernmost distribution within this region and comprises both captive and free-ranging populations. To elucidate the feeding patterns of mountain gazelles, fecal samples were subjected to metabarcoding analysis to identify the plant species consumed and discern seasonal variations in dietary preferences. Hormonal analyses via ELISA were conducted on fecal samples to assess stress levels in individuals, complemented by PCR for sex determination from the same sample groups. Stress levels were discussed in relation to sex, captivity status, and seasonal fluctuations. Conventional and molecular methods, including microscopic examination, PCR, and next-generation sequencing, were employed to analyze the composition and prevalence of gastrointestinal helminths. The findings reveal that gastrointestinal parasites exhibit higher abundance in the free-ranging population compared to the captive population, with variability observed across seasons. Stress levels showed consistent but low rates across both populations and genders, albeit with seasonal variations. Dietary analysis identified 153 distinct plant taxa consumed by mountain gazelles, highlighting a broader and more varied diet in the free-ranging population relative to the captive population. Seasonal shifts were prominent in the plant composition of fecal samples, indicating seasonal variability in feeding behavior. The findings have been interpreted by considering the environmental and human impacts that may affect the population status and quality of life of the mountain gazelles. This study offers a comprehensive framework for understanding the feeding habits, stress levels, and gastrointestinal parasite composition of mountain gazelle populations. These insights are poised to significantly inform conservation efforts and management strategies for the species, particularly in light of environmental changes and human impacts on population dynamics and overall well-being. From a One Health perspective, the study also contributes to managing zoonotic risks that are directly relevant to human health.
Benzer Tezler
- Hatay Dağ Ceylanı (Gazella gazella Pallas, 1766) üzerine bir araştırma
A research on a Hatay mountain (Gazella gazella Pallas, 1766)
ULAŞ İBRAHİM GÜNGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Ormancılık ve Orman MühendisliğiÇankırı Karatekin ÜniversitesiYaban Hayatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERHAT URSAVAŞ
- Anadolu'daki geleneksel bazı bitki çaylarının kimyasal bileşenleri ve biyolojik aktiviteleri
Some traditional herbal tea in Anatolia chemical component and biological activities
YEŞİM TEMEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
KimyaMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET EMİN DURU
- Toplumumuzda çay olarak tüketilen bazı bitki ekstraktlarının antioksidan ve antimikrobiyal etkilerinin araştırılması
Research on the antioxidant and antimicrobial effects of some plant extracts consumed as tea in our society
MEHMET DAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
BiyokimyaAtatürk ÜniversitesiBiyokimya (Ecz) Ana Bilim Dalı
DR. HAYRUNİSA HANCI
- Dondurarak kurutma teknolojisiyle çözünür (ınstant) bitki çayı (adaçayı, dağ çayı, ıhlamur ve kekik) üretimi
Production of instant herbal tea (sage, mountain tea, linden and thyme) by freeze drying technology
MEHMET TORUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Gıda MühendisliğiAkdeniz ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERAMUZ ÖZDEMİR
- Azerbaycan folklorunda tabiat kültleri ile ilgili inançlar
Nature cults in the Azerbaijan-Turkey folklore
RÖVŞEN ALİZADE
Doktora
Türkçe
2008
Halk Bilimi (Folklor)Azerbaycan Milli Elmler AkademiyasıFolklor ve Müzikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEYFEDDİN RZAYEV