Örgüt kültürünün kurumsal yönetişim uygulamaları ve eşbiçimlilik ile etkileşimi: Bir örnek olay incelemesi
The interaction of organizational culture with corporate governance practices and isomorphism: A case study
- Tez No: 896687
- Danışmanlar: PROF. MEHMET ABDÜLKADİR VAROĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Örgüt kültürü, kurumsal yönetişim, kurumsal kuram, eşbiçimlilik, Organizational culture, corp. governance, institutional theory, isomorphism
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 283
Özet
Örgüt yapılarının, verimlilik ve dışsal uyum bağlamında iki başat kuram tarafından şekillendirildiği söylenebilir. Bunlar; verimlilik odaklı koşul bağımlılık kuramı ile kontrol ve meşruiyet odaklı kurumsal kuramdır. Kurumsal kuram, örgütlerin örgüt çevrelerinde onaylanmış ve meşru kabul edilen örgüt yapısına benzemek suretiyle“eşbiçimlileşerek”kurumsallaşacaklarını, bu sayede yapısal olarak edindikleri meşruiyet ile dışsal destek sağlayacaklarını öne sürmektedir. Koşul bağımlılık kuramı ise örgütün beklenen ya da beklenmeyen koşullara uyum sağlamak suretiyle bu koşullara en uygun yapıyı benimsemesi gerektiğine işaret etmektedir. Bu olgu dâhilinde bir kavram olarak 1980'lerin başında ortaya çıkan örgüt kültürü, belirli bir sektörde faaliyet gösteren tüm örgütlerin aynı koşullara maruz kalmalarına rağmen bazı örgütlerin koşulları daha iyi yöneterek nasıl başarılı olduklarını açıklamaya çalışmıştır. Diğer taraftan ister verimlilik ister meşruiyet odaklı olsun örgütlerin asil-vekil çatışması neticesinde ortaya çıkan yönetsel yetersizliklerinin, 1990'lı yılların sonunda Enron ve Worldcom gibi skandallarla su yüzüne çıkması, örgütlerin yönetsel yapılarını yeniden gözden geçirmeleri ihtiyacını doğurmuştur. Bu tarz suistimallerin önüne geçmek ve yapısal/yönetsel uygulamalarda“en iyi”pratikleri ortaya koymak adına kurumsal yönetişim olgusu ön plana çıkmıştır. Bu çalışmada, verimlilik ve koşul bağımlılık kuramı odaklı değerlendirilen en önemli örgüt içi dinamiklerden örgüt kültürünün, kurumsal mükemmelleşmenin en üst noktasında yer alan kurumsal yönetişim pratikleri ile kurumsal kuram bağlamında ele alınan eşbiçimliliğin etkileşimi araştırılmıştır. Bu maksatla Ankara'daki bir vakıf üniversitesinde örnek olay incelemesi yapılmıştır. Çalışmada eşbiçimlilik ve kurumsal yönetişim incelenirken nitel yöntemlere, örgüt kültürü incelenirken ise nicel ve nitel yöntemlere birlikte başvurulmuştur. Çalışmanın nicel safhasında Üniversite'nin 117 öğretim üyesinden; nitel safhasında ise 11 üst düzey yöneticisinden veri toplanmıştır. Sonuçlar incelendiğinde Üniversite'nin çok güçlü bir hiyerarşik örgüt kültürüne sahip olmasına rağmen, bir noktadan sonra varlığını devam ettirebilmek için eşbiçimlileştiği görülmüştür. Örgüt çevresinin Üniversite'yi eşbiçimlileştirme çabalarının, Üniversite'nin kurumsal yönetişime yönelik gayretlerini dolaylı olarak etkilediği görülmüştür. Diğer taraftan örgüt çevresinde kurumsal yönetişimle ilgili herhangi bir yasal mevzuat/zorunluluk bulunmamasına rağmen Üniversite'nin kurumsal yönetişim pratiklerini benimsemesi, örgüt kültürü itibariyle kurumsal yönetişime yatkınlığını ortaya koymuştur.
Özet (Çeviri)
Organizational structures are shaped by two foremost theories in the context of efficiency and external adaptation according to the organizational environment they are involved in. These are efficiency-oriented contingency approach and legitimacy-oriented institutional theory. Institutional theory suggests that organizations will institutionalize via becoming“isomorphic”by resembling the organizational structure that is approved and considered legitimate in the organizational environment, and thus will provide external support with the legitimacy they have acquired structurally. On the other hand, contingency approach points out that the organization should adapt to expected or unexpected conditions and adopt the structure that best suits these conditions. Organizational culture, which emerged as a concept within this phenomenon in the early 1980s, tried to explain how some organizations were successful by managing the conditions better, although all organizations operating in a certain sector were exposed to the same conditions. However, the managerial inadequacies of organizations, whether focused on efficiency or legitimacy, which emerged as a result of principal-agent conflict, appeared with scandals such as Enron and Worldcom in the late 1990s, creating the need for organizations to reconsider their managerial structures. The phenomenon of corporate governance has come to the fore in order to prevent such abuses and to introduce“best”practices in structural/managerial practices. In this study, the role of isomorphism to the impact of organizational culture on corporate governance practices was investigated. To examine this, a case study was conducted at a foundation university in Ankara. For examining isomorphism and corporate governance qualitative methods were used, while in examining the organizational culture quantitative and qualitative methods were used together. In the quantitative phase of the study, data were collected from 117 faculty members of the case; in the qualitative phase, data were collected from 11 senior managers of the case. When the results were examined, it was seen that although the case had a very strong hierarchical organizational culture, after a certain point it became isomorphic in order to continue its existence. It was seen that the efforts of the organization's environment to isomorphize the case indirectly affected the case's efforts towards corporate governance. Even though there was no legal regulation regarding corporate governance in the organization's environment, the fact that the case adopted corporate governance practices revealed its tendency towards corporate governance in terms of its organizational culture.
Benzer Tezler
- Farklılıkların yönetimi anlayışı çerçevesinde mobbing davranışı: Bolu ili beyaz et sektöründe bir araştırma
Acts of mobbing on the basis of the understanding of managing diversity: A study of the poultry sector in Bolu, Turkey
FATİME NUR GÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
İşletmeAbant İzzet Baysal Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜLYA ERKANLI
- Örgüt geliştirmede örgüt kültürünün önemi
Importance of organisation culture in developing organization
EDA ÖZSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriMarmara ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PINAR TINAZ
- Адам ресурстарын башкарууда корпоративдик маданияттын мааниси жана ролу(кыргызстандык ишканалардын мисалында
İnsan kaynakları yönetiminde kurum kültürünün önemi ve yeri: Kırgızistan'da bir saha araştırması
SEYİL NAJİMUDİNOVA
Doktora
Kırgızca
2010
İşletmeKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ARMAN TEVFİK
PROF. DR. İSTANBEK ATANTAEV
- İş yeri nezaketi ve nezakete dayalı örgüt geliştirme uygulamalarına yönelik nitel bir araştırma
A qualitative research on workplace civility and civility-based organisation development practices
ASSEL ORALBAYEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
11111Dokuz Eylül Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OLCA SÜRGEVİL DALKILIÇ
- High performance human resource practices and firm performance : the mediation effect of corporate entrepreneurship
Yüksek performanslı insan kaynakları uygulamaları ve şirket performansı arasındaki ilişkide kurumsal girişimciliğin aracılık etkisi
TUĞÇE HANCI DÖNMEZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GAYE KARAÇAY AYDIN