Doğu Karadeniz Bölgesi'ndeki Aedes albopictus popülasyon yoğunluklarinin farkli tuzak sistemleri kullanilarak karşilaştirilmasi ve tuzak etkinliklerinin belirlenmesi
Comparison of Aedes albopictus population densities in the Eastern bBlack Sea Region using different trap systems and determination of trap efficiency
- Tez No: 897082
- Danışmanlar: PROF. DR. MUHAMMET MUSTAFA AKINER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoloji, Halk Sağlığı, Zooloji, Biology, Public Health, Zoology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 43
Özet
Asya kaplan sivrisineği Aedes albopictus tüm dünyada yayılım gösteren istilacı türlerden biri olup halk sağlığı anlamında pek çok arboviral hastalığın taşınmasından sorumlu vektör bir türdür. Yapılan bu tez çalışmasında bu türün ülkemize giriş yaptığı ilk alanlardan olan Artvin ve Rize illerinde iki noktada sürveyans çalışmalarında kullanılan üç farklı tekniğin denenmesiyle tuzak etkinliklerinin belirlenmesi ve popülasyon yoğunluklarının tahmin edilmesi amaçlanmıştır. Çalışma 2022 yılı Mayıs-Ekim aylarını içeren süreçte 21 hafta boyunca her hafta saha gözlemi yapılarak ve örneklem yapılarak gerçekleştirilmiştir. Pazar ilçesinde 22 ve Hopa ilçesinde 23 noktaya tuzak yerleştirilmiş ve alanların büyüklüğü yaklaşık olarak 20 dekar olarak ayarlanmıştır. QGIS programı yardımı ile tuzak noktaları belirlendikten sonra ilk olarak alana ovitrap yerleştirilmiş ve bunların bir hafta süre ile alanda kalması ve yumurta toplanması sağlanmıştır. Her hafta bir gün 24 saat boyunca BG sentinel tuzağı ve insan iniş yakalaması olarak bilinen (Human Landing Catch) yöntemi ile haftada bir gün 10 dakika ergin örneklemi yapılmıştır. Elde edilen örnekler laboratuvara nakledilmiş ergin bireyler etil asetat yardımı ile öldürüldükten sonra -20 0C muhafaza altına alınmış, yumurtalama kağıtları ise kurumalarını sağlamak için bir hafta süreyle bençlerin üzerinde kurutulmuştur. Bu işlemlerden sonra yumurta sayıları, ergin birey örneklemeri farklı tuzak tiplerine göre excell formatında depolanmıştır. Elde edilen sayısal verilerden farklı tuzak tiplerinin etkinliklerini ölçmek için yumurta/tuzak/gun (Ovitrap), Ortalama ergin/tuzak/gün, Ortalama eşey/tuzak/gün (BG sentinel 2), Ortalama ergin/kişi/gün, ortalama eşey/kişi/gün (HLC) şeklinde değerlendirilerek popülasyon dinamiği tabloları ve grafikleri oluşturulmuştur. Ham veriler aralarında bir korelasyon olup olmadığın testi için istatistiki olarak Sprearman rhu testine tabi tutulmuştur. Elde edilen sonuçlar popülasyonların 25. haftada yükselişe geçip 30. haftada tepe noktasına yükseldiğini göstermiştir. Her üç tuzak tipinde de 29-30. haftalarda pik gözlenmiş ancak Hopa HLC verilerine göre bu pik bölgede 27. hafta da gözlenmiştir. Ayrıca popülasyonların 30. haftadan itibaren (temmuz ayının son haftası) 35. haftaya kadar yüksek seyrettiği görülmektedir. 3 tuzak verisi de bu durumu doğrulamaktadır. Her iki bölge içinde tuzak verileri arasında istatistiksel olarak bir korelasyon olmadığı varsa bile orta düzeyde olduğu görülmüştür. Her üç tuzak tipinin de popualsyonun değişimini, dalgalanmalarını gösterebilecek veri seti sağlayabileceği ancak insan gücü ve maliyet açısından ovitraplerin genel sürveyans için daha etkin ve verimli olabileceği kanaatine varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Asian tiger mosquito Aedes albopictus is one of the invasive species spreading all over the world and is a vector species responsible for the transmission of many arboviral diseases in terms of public health. In this thesis study, it was aimed to determine trap activities and estimate population densities by testing three different techniques used in surveillance studies at two points in Artvin and Rize provinces, which are among the first areas where this species entered our country. The study was carried out by field observation and sampling every week between May and October 2022. Traps were placed at 22 points in Ç Pazar district and 23 points in Hopa district, and the size of the areas was adjusted to approximately 20 decares. After determining the trap points with the help of the QGIS program, an ovitrap was first placed in the area and they were allowed to remain in the area for a week and eggs were collected. Adult sampling was carried out for with BG sentinel trap during 24 hours, and the Human Landing Catch method during ten minutes for a week. The samples obtained were transported to the laboratory, and after the adult individuals were killed with the help of ethyl acetate, they were stored at -20 0C, and the egg laying papers were dried on benches for a week to dry them. After these procedures, egg numbers and adult individual samples were stored in Excel format according to different trap types. To measure the effectiveness of different trap types from the numerical data obtained, egg/trap/day (Ovitrap), average adult/trap/day, average sex/trap/day (BG sentinel 2), average adult/person/day, average sex/person/day (HLC) as an evaluated and population dynamics tables and graphs were created. The raw data were statistically subjected to the Sprearman rhu test to test whether there was a correlation between them. The results showed that the populations increased in the 25th week and reached their peak in the 30th week. 29-30 in all three trap types. However, it was oserved that a peak 29-30 in all three trap types, this peak was observed in the 27th week in the Hopa region according to Hopa HLC data. It is also seen that the populations remain high from the 30th week (the last week of July) until the 35th week and 3 trap data also confirm this situation. It was observed that there was no statistical correlation between the trap data in both regions, but if there was any, it was at a moderate level. It was concluded that all three trap types can provide a data set that can show the change and fluctuations of the population, but ovitraps may be more effective and efficient for general surveillance in terms of manpower and cost.
Benzer Tezler
- Doğu Karadeniz Bölgesi'ndeki alabalık işletmelerinde kullanılan bazı ticari yemlerin gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss) için biyo-ekonomik analiz
Bioeconomic analysis of some commercial trout feeds used at rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) farms in Eastern Black Sea Region of Turkey
MEHMET DERYA MAZLUM
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Balıkçılık TeknolojisiKaradeniz Teknik ÜniversitesiBalıkçılık Teknolojisi Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM OKUMUŞ
- Doğu Karadeniz Bölgesi'ndeki yerli ve yabancı turistlerin sağlıklı menü öğesi seçim davranışları üzerinde etkili olan faktörlerin incelenmesi: Bir yapısal eşitlik modeli yaklaşımı
Investigation of the factors affecting healthy menu item selection behaviors of local and foreign tourists in the East Black Sea Region: A structural equality model approach
HAYRİ UYGUN
Doktora
Türkçe
2021
TurizmRecep Tayyip Erdoğan Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ SAİT ALBAYRAK
- Doğu Karadeniz Bölgesindeki Çepniler ve Çepni müziği
Chepnies in the Black Sea Region and Chepne music
ABDULLAH AKAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTürk Müziği Ana Bilim Dalı
DOÇ. SONGÜL KARAHASANOĞLU ATA
- Doğu Karadeniz Bölgesi'ndeki kara midyenin (Mytilus galloprovincialis, Lamarck, 1819) biyokimyasal kompozisyonu ve et kalitesinin mevsimsel değişiminin belirlenmesi
Determination of seasonal variation in the meat quality and biochemical composition of mediterrian mussel (Mytilus galloprovincialis, Lamarck, 1819) from the Eastern Black Sea region
BAHTİYAR SÜLEYMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Su ÜrünleriRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiSu Ürünleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SERKAN KORAL
- Doğu Karadeniz Bölgesi'ndeki amatör balıkçılığın sosyo ekonomik analizi
Socio-economic analysis of amateur fishing in the Eastern Black Sea region
MUHAMMET KARAPİÇAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Balıkçılık TeknolojisiOrdu ÜniversitesiBalıkçılık Teknolojisi Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET AYDIN