Geri Dön

Zeytin piyasasının asimetrik fiyat davranışı: Zeytin ihraç eden ülke örnekleri

Asymmetry in price transfer mechanism: Examples of olive exporting countries

  1. Tez No: 899504
  2. Yazar: ŞERİFE SEZER
  3. Danışmanlar: PROF. DR. KÜBRA ÖNDER
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ekonomi, Economics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 169

Özet

Zeytin, Akdeniz iklimine özgü bir tarım ürünü olarak, hem ekonomik hem de kültürel açıdan stratejik bir öneme sahiptir. Zeytin aynı zamanda zeytinyağı üretiminin temel hammaddesi olup, bu ürünün üretimi ve tüketimi, özellikle İspanya, İtalya, Yunanistan ve Türkiye gibi ülkelerde ekonomiye önemli katkılar sağlamaktadır. Bu bağlamda, zeytin tarımı, kırsal kalkınmayı desteklemesi, istihdam yaratması ve ihracata sağladığı katkılar nedeniyle stratejik bir tarım faaliyeti olarak değerlendirilmektedir. Öte yandan zeytinyağının, gıda sektörü başta olmak üzere kozmetik ve sağlık sektörlerinde de yaygın olarak kullanılması nedeniyle zeytinin ekonomik değeri sürekli olarak artmaktadır. Zeytin ve zeytinyağı fiyatları, arz-talep dengesi, üretim koşulları, mevsimsel değişiklikler ve uluslararası ticaret gibi çeşitli faktörlerden etkilenmektedir. Nitekim zeytin hasadındaki dalgalanmalar, doğrudan zeytinyağı fiyatlarına yansımakta; hasadın düşük olduğu yıllarda fiyatlar artmakta, bol olduğu dönemlerde ise azalmaktadır. Ayrıca, küresel piyasalarda yaşanan ekonomik gelişmeler ve uygulanan politikalar da zeytin ve zeytinyağı fiyatlarını doğrudan etkilemektedir. Bu dinamik yapı, zeytinin ekonomik açıdan yüksek değerli bir tarım ürünü olmasının yanı sıra, fiyatlarında çeşitli faktörlerin etkili olduğu karmaşık bir piyasa yapısına sahip olmasına da neden olmaktadır. Bu tez çalışmasında, zeytin sektöründe küresel fiyat aktarımının analizi ve olası asimetrilerin araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, 2012Q1-2022Q4 dönemleri kapsamında İspanya, İtalya, Yunanistan, Türkiye ve Portekiz olmak üzere başlıca zeytin ihraç eden ülkelerde üreticiden ihracatçıya fiyat aktarımı ARDL ve ECM modelleri kullanılarak incelenmiştir. Yapılan analizler sonucunda, söz konusu ülkelerde üretici fiyatlarından ihracat fiyatlarına geçiş sürecinde asimetrik etkilerin varlığı tespit edilmiştir.

Özet (Çeviri)

The olive, a crop unique to the Mediterranean climate, holds strategic importance both economically and culturally. Serving as the primary raw material for olive oil production, the cultivation and consumption of olives significantly contribute to the economies of countries such as Spain, Italy, Greece, and Turkey. In this context, olive farming is considered a strategic agricultural activity due to its support for rural development, job creation, and contributions to exports. Furthermore, the widespread use of olive oil, primarily in the food sector but also in the cosmetics and healthcare industries, continuously enhances the economic value of olives. Olive and olive oil prices are influenced by various factors, including supply-demand balance, production conditions, seasonal changes, and international trade. Fluctuations in olive harvests directly impact olive oil prices; prices increase in years of low harvest and decrease when harvests are abundant. Additionally, global economic developments and the policies implemented also directly affect olive and olive oil prices. This dynamic structure not only makes olives a highly valuable agricultural product but also results in a complex market where various factors influence prices. This dissertation aims to analyze global price transmission in the olive sector and investigate potential asymmetries. For this purpose, asymmetric price transmission was examined in olive-exporting countries such as Spain, Italy, Greece, Turkey, and Portugal within the 2012Q1-2022Q4 periods using ARDL and ECM models. The analyses revealed asymmetric effects in the transmission process from producer prices to export prices in these countries.

Benzer Tezler

  1. Balık yemlerinde pirina ve pirina yağı kullanımı üzerine araştırmalar

    Studies on using of olive pomace and olive pomace oil in fish feeding

    MURAT DEMİRTEPE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    Su ÜrünleriEge Üniversitesi

    Su Ürünleri Yetiştiriciliği Bölümü

    PROF. DR. BELGİN HOŞSU

  2. Zeytin üreticisi ülkelerde zeytin ihracatının etkinlik analizi: Türkiye örneği

    The efficiency of olive export in the olive producer countries: The case of Turkey

    MESTAN YILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    EkonomiAydın Adnan Menderes Üniversitesi

    Ekonomi Finans Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ KIYMET YAVUZASLAN

  3. Türkiye'de zeytin ve zeytinyağının ekonometrik analizi

    An econometric analysis of olive and olive oil in Turkey

    HAKAN URUÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    ZiraatNamık Kemal Üniversitesi

    Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. GÖKHAN UNAKITAN

  4. Gemlik çeşidi siyah zeytinlerin bazı ağır metal içeriklerinin saptanması

    Determination of some heavy metal contents of black olives CV Gemlik

    YASEMİN ŞAHAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    Gıda MühendisliğiUludağ Üniversitesi

    Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. FİKRİ BAŞOĞLU

  5. Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Tarım Satış Kooperatifleri Birliği faaliyetlerinin değerlendirilmesi ve üretici memnuniyetinin belirlenmesi: Aydın ili örneği

    Assessment of the activities of Tariş Olive and Olive Oil Agricultural Sales Cooperatives and determination of producer satisfaction: The case of Aydin province

    ÖNDER KENDİRLİOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    EkonomiAdnan Menderes Üniversitesi

    Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. RENAN TUNALIOĞLU