Geri Dön

Kronik obstrüktif akciğer hastalığının maliyetinin ve yaşam kalitesinin belirlenmesi: Bitlis ili örneği

Determination of cost and quality of life of chronic obstructive pulmonary disease: The case of bitlis province

PDF İndir

  1. Tez No: 899505
  2. Yazar: BURAK SAYAR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL AĞIRBAŞ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Sağlık Kurumları Yönetimi, Sağlık Yönetimi, Health Care Management, Healthcare Management
  6. Anahtar Kelimeler: Hastalık Maliyeti, Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı, Maliyet, Yaşam Kalitesi, Cost, Cost of Illness, Chronic Obstructive Pulmonary Disease, Quality of Life
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 310

Özet

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH), dünya çapında milyonlarca insanı etkileyen ve hem sağlık sistemleri için önemli bir maliyet kaynağı hem de hastaların yaşam kalitesi üzerinde derin etkileri olan yaygın bir sağlık sorunudur. Bu çalışmada, KOAH'lı bireylerin yaşam kalitesini ölçmek ve KOAH'ın maliyetini belirlemek amaçlanmaktadır. Bu çalışmada, KOAH'ın hastalık maliyeti üç ayrı perspektiften değerlendirilmiş, KOAH'lı bireylerin genel sağlık durumuna özgü ve hastalığa özgü yaşam kalitesi gözden geçirilmiş, hastaların risk faktörleri (sigara, tandır dumanı vb.), komorbidite durumları tespit edilmiştir. Hastalık maliyeti ve yaşam kalitesi arasındaki istatistiksel ilişki ve farklılıklar incelenmiş ve bu ilişkilerin risk faktörleri, yıllık atak geçirme sayıları, komorbidite durumu ve tanımlayıcı değişkenlerle olan ilişkisi araştırılmıştır. Bitlis ilinde bulunan Sağlık Bakanlığı'na bağlı 7 kamu hastanesinde 2022 yılı içerisinde (1 Ocak – 31 Aralık) başvuru yapıp KOAH tanısı almış olan hastalar çalışmaya dahil edilerek 1683 hastaya ulaşılmıştır. Çalışma kapsamındaki veriler iki yöntemle toplanmıştır. Birinci yöntem kapsamında hastalara ait bilgiler (adres ve iletişim, sunulan hizmetler ve kullanılan ilaçlar, fatura bilgileri, reçete bilgileri, farklı tanı bilgileri) hastaneye ait bilgi sistemi kullanılarak elde edilmiştir. İkinci yöntem ise hastalara anket setinin uygulanmasıdır. Çalışma kapsamında, KOAH'a özgü yaşam kalitesi ve genel yaşam kalitesi tespit edilmiştir. Hastalık maliyeti ise hasta ve hasta yakını perspektifi, geri ödeme kurumu perspektifi ve toplumsal perspektiflerden Aşağıdan Yukarıya Maliyetleme yaklaşımı kullanılarak hesaplanmıştır. Bu perspektifler kullanılarak ayakta hastalara ait hastalık maliyeti, yatan hastalara ait hastalık maliyeti ve toplam hastalara ait hastalık maliyeti hesaplaması yapılmıştır. Hastalık maliyeti hesaplaması yapılırken ilgili hastane kayıtları kullanılmıştır. Bu kayıtlar kullanılırken KOAH'ı ilgilendirmeyen hususlar, uzman görüşleri alınarak hariç tutulmuştur. Hastalık maliyeti TL ve 2022 T.C. Merkez Bankası dolar kuru cinsinden hesaplanmıştır. Hastalık maliyeti hesaplandıktan sonra bütçe etkisi analizi gerçekleştirilmiştir. Elde edilen verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiksel metotların yanı sıra Pearson Korelasyon Analizi ve Basit Doğrusal Regresyon Analizleri gerçekleştirilmiştir. Araştırma grubunun yaş ortalaması 66,54'tür. Araştırma grubunun ölçeklerden aldıkları ortalama skorlar, ayakta hastalarda; Sağlık Nedeniyle Aktivite Bozukluğu 61,89, KOAH Değerlendirme testi toplam skoru 25,43, EuroQol İndeks skoru 0,46, EuroQol VAS skoru 42,53, SGRQ semptom skoru 67,76, SGRQ aktivite skoru 80,52, SGRQ etki skoru 58,24, SGRQ toplam skoru 66,71 olarak saptanmıştır. Yatan hastalarda; Sağlık Nedeniyle Aktivite Bozukluğu 70,62, KOAH Değerlendirme Testi toplam skoru 28,24, EuroQol İndeks skoru 0,35, EuroQol VAS skoru 34,80, SGRQ semptom skoru 75,15, SGRQ aktivite skoru 86,64, SGRQ etki skoru 65,67, SGRQ toplam skoru 73,82 olarak saptanmıştır. Toplam hastalarda; sağlık nedeniyle aktivite bozukluğu 63,57, KOAH değerlendirme testi toplam skoru 25,97, EuroQol İndeks skoru 0,44, EuroQol VAS skoru 41,04, SGRQ semptom skoru 69,18, SGRQ aktivite skoru 81,70, SGRQ etki skoru 59,66, SGRQ toplam skoru 68,07 olarak saptanmıştır. Ayakta hastalara ait ortalama hastalık maliyeti; hasta ve hasta yakını perspektifinden 545,43 TL (32,82 $), geri ödeme kurumu perspektifinden 151,68 TL (9,13 $), toplumsal perspektiften 697,11 TL (6,96 $) olarak saptanmıştır. Yatan hastalara ait hastalık maliyeti; hasta ve hasta yakını perspektifinden 882,44 TL (53,1 $), geri ödeme kurumu perspektifinden 8.647,88 TL (520,38 $), toplumsal perspektiften 9.530,32 TL (573,48 $) olarak saptanmıştır. Toplam hastalara ait ortalama hastalık maliyeti; hasta ve hasta yakını perspektifinden 610,11 TL (36,71 $), geri ödeme kurumu perspektifinden 1.782,26 TL (107,25 $), toplumsal perspektiften 2.392,37 TL (143,96 $) olarak saptanmıştır. KOAH değerlendirme testi toplam puanı ile vücut kitle indeksi, sağlık nedeniyle aktivite bozukluğu, SGRQ semptom skoru, SGRQ aktivite skoru, SGRQ etki skoru, SGRQ toplam skoru, hasta ve hasta yakını perspektifinden hastalık maliyeti, geri ödeme kurumu perspektifinden hastalık maliyeti, toplumsal perspektiften hastalık maliyeti arasında pozitif yönlü bir ilişki saptanmıştır. SGRQ toplam skoru ile vücut kitle indeksi, sağlık nedeniyle aktivite bozukluğu, SGRQ semptom alt boyutu skoru, SGRQ aktivite alt boyutu skoru, SGRQ etki alt boyutu skoru, hasta ve hasta yakını perspektifinden hastalık maliyeti, geri ödeme kurumu perspektifinden hastalık maliyeti, toplumsal perspektiften hastalık maliyeti arasında pozitif yönlü bir ilişki saptanmıştır. SGRQ toplam skorunun; sağlık nedeniyle aktivite bozukluğu, toplumsal perspektiften hastalık maliyeti, hasta ve hasta yakını perspektifinden hastalık maliyeti, geri ödeme kurumu perspektifinden hastalık maliyeti üzerinde pozitif yönlü etkisi olduğu saptanmıştır. Hastalık şiddeti artıkça hastalık maliyetinde de artış olduğu saptanmıştır. KOAH değerlendirme testi toplamının; genel yaşam kalitesini ifade eden EuroQol VAS skoru ve EuroQol indeks skoru üzerinde negatif yönlü etkisi olduğu saptanmıştır. SGRQ toplam skorunun; genel yaşam kalitesini ifade eden EuroQol VAS skoru ve EuroQol indeks skoru üzerinde negatif yönlü etkisi olduğu saptanmıştır. KOAH için tütün ve benzeri ürünlerin kullanımı risk faktörü olarak görülmektedir. Bundan dolayı tütün ürünlerinden tamamen uzak durulması önerilmektedir. SGRQ puan ortalaması ile hastalık maliyeti arasında ilişki olduğu saptanmıştır. Yatan hastalarda toplumsal perspektiften KOAH maliyetinin %92,05'ini doğrudan tıbbi bakım maliyeti, %5,51'i doğrudan tıbbi olmayan maliyetler ve %2,44'ünü dolaylı maliyetler oluşturmaktadır. Maliyet yönetimi konusunda doğrudan tıbbi bakım maliyetlerine odaklanılması önerilmektedir. 2022 yılında Türkiye'de 5.539.921 KOAH'lı birey bulunmaktadır. Bütçe etkisi analizi sonucunda, toplumsal perspektiften bakıldığında, KOAH'lı bireylerin sağlık harcamalarındaki yükü, yatan hasta olarak sağlık harcamalarındaki toplam yükün %8,7'sini oluşturmaktadır. 2040 yılına gelindiğinde, KOAH'lı kişi sayısının 6.521.530'a ulaşacağı ve yatan hastalar için toplumsal perspektiften toplam KOAH maliyetinin 62.152.269.171,50 TL olacağı öngörülmektedir. 2069 yılı itibarıyla ise, KOAH'lı birey sayısının 6.998.165'e çıkacağı ve yatan hastalar için toplumsal perspektiften toplam KOAH maliyetinin 66.694.753.149,39 TL olacağı tahmin edilmektedir. KOAH'ta erken tanının konulması, sigarayı bırakma ve tütün dumanından kaçınma, akılcı ilaç kullanımı ve pulmoner rehabilitasyona önem verilmesinin, KOAH'ın morbidite ve mortalitesini azaltabileceği düşünülmektedir.

Özet (Çeviri)

Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) is a widespread health issue affecting millions of people worldwide, constituting a significant cost source for healthcare systems and deeply impacting patients' quality of life. This study aims to measure the quality of life of individuals with COPD and determine the cost of COPD. In this study, the cost of COPD has been evaluated from three different perspectives, the general health status-specific and disease-specific quality of life of individuals with COPD has been reviewed, and the risk factors (smoking, smoke from tandoor, etc.) and comorbidity conditions of patients have been identified. The statistical relationship and differences between disease cost and quality of life were examined, and the relationship of these relationships with risk factors, the number of annual exacerbations, comorbidity status, and descriptive variables were investigated. The study included 1,683 patients diagnosed with COPD who applied to 7 public hospitals affiliated with the Ministry of Health in Bitlis province in 2022 (January 1 - December 31). The data within the scope of the study were collected by two methods. In the first method, patient information (address and contact, services provided and medications used, invoice information, prescription information, different diagnosis information) was obtained using the hospital information system. The second method involved administering a set of questionnaires to the patients. Within the scope of the study, COPD-specific quality of life and general quality of life were determined. The cost of the disease was calculated using the Bottom-Up Costing approach from the patient and caregiver perspective, the payer perspective, and the societal perspective. Using these perspectives, the disease cost for outpatients, inpatients, and the total disease cost were calculated. Relevant hospital records were used in calculating the disease cost. While using these records, non-COPD-related issues were excluded based on expert opinions. The disease cost was calculated in TL and in US dollars at the 2022 exchange rate of the Central Bank of the Republic of Turkey. After calculating the disease cost, a budget impact analysis was performed. Descriptive statistical methods, as well as Pearson Correlation Analysis and Simple Linear Regression Analysis, were performed in the analysis of the obtained data. The average age of the research group is 66.54. The average scores obtained by the research group from the scales were determined as follows for outpatients: Health-Related Activity Limitation: 61.89, COPD Assessment Test total score: 25.43, EuroQol Index score: 0.46, EuroQol VAS score: 42.53, SGRQ symptom score: 67.76, SGRQ activity score: 80.52, SGRQ impact score: 58.24, SGRQ total score: 66.71. For inpatients, the scores were: Health-Related Activity Limitation: 70.62, COPD Assessment Test total score: 28.24, EuroQol Index score: 0.35, EuroQol VAS score: 34.80, SGRQ symptom score: 75.15, SGRQ activity score: 86.64, SGRQ impact score: 65.67, SGRQ total score: 73.82. For the total patients, the scores were: Health-Related Activity Limitation: 63.57, COPD Assessment Test total score: 25.97, EuroQol Index score: 0.44, EuroQol VAS score: 41.04, SGRQ symptom score: 69.18, SGRQ activity score: 81.70, SGRQ impact score: 59.66, SGRQ total score: 68.07. The average disease cost for outpatients was determined as follows: from the patient and caregiver perspective: 545.43 TL ($ 32.82), from the payer perspective: 151.68 TL ($ 9.13), from the societal perspective: 697.11 TL ($ 6.96). The disease cost for inpatients was determined as follows: from the patient and caregiver perspective: 882.44 TL ($ 53.1), from the payer perspective: 8,647.88 TL ($ 520.38), from the societal perspective: 9,530.32 TL ($ 573.48). The average disease cost for the total patients was determined as follows: from the patient and caregiver perspective: 610.11 TL ($ 36.71), from the payer perspective: 1,782.26 TL ($ 107.25), from the societal perspective: 2,392.37 TL ($ 143.96). A positive relationship was found between the total COPD Assessment Test score and body mass index, health-related activity limitation, SGRQ symptom score, SGRQ activity score, SGRQ impact score, SGRQ total score, disease cost from the patient and caregiver perspective, disease cost from the payer perspective, and disease cost from the societal perspective. A positive relationship was found between the total SGRQ score and body mass index, health-related activity limitation, SGRQ symptom subscale score, SGRQ activity subscale score, SGRQ impact subscale score, disease cost from the patient and caregiver perspective, disease cost from the payer perspective, and disease cost from the societal perspective. It was found that the total SGRQ score had a positive effect on health-related activity limitation, disease cost from the societal perspective, disease cost from the patient and caregiver perspective, and disease cost from the payer perspective. It was found that as the severity of the disease increased, the cost of the disease also increased. It was found that the total COPD Assessment Test score had a negative effect on the EuroQol VAS score and EuroQol Index score, which represent general quality of life. It was found that the total SGRQ score had a negative effect on the EuroQol VAS score and EuroQol Index score, which represent general quality of life. The use of tobacco and similar products is seen as a risk factor for COPD. Therefore, it is recommended to completely avoid tobacco products. A relationship was found between the average SGRQ score and the cost of the disease. Inpatients' societal perspective COPD costs consist of 92.05% direct medical care costs, 5.51% direct non-medical costs, and 2.44% indirect costs. It is recommended to focus on direct medical care costs in cost management. In 2022, there are 5,539,921 individuals with COPD in Turkey. As a result of the budget impact analysis, it was found that from a societal perspective, the burden of healthcare expenditures for individuals with COPD constitutes 8.7% of the total burden of healthcare expenditures for inpatients. By 2040, the number of individuals with COPD is expected to reach 6,521,530, and the total COPD cost for inpatients from a societal perspective is projected to be 62,152,269,171.50 TL. By 2069, the number of individuals with COPD is expected to reach 6,998,165, and the total COPD cost for inpatients from a societal perspective is projected to be 66,694,753,149.39 TL. Early diagnosis of COPD, smoking cessation and avoidance of tobacco smoke, rational drug use, and emphasis on pulmonary rehabilitation are thought to reduce the morbidity and mortality of COPD.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    429170

    Physicians opinions on ics/laba (inhaled corticosteroid/long acting beta 2 agonist) fixed combinations for chronic obstructive pulmonary disease (copd) treatment: A preliminary survey

    Hekimlerin kronik obstrüktif akciğer hastalığı(KOAH)tedavisinde, inhale kortikosteroid, uzun etkili ß2 agonist (İKS/LABA) fiks kombinasyonlari ile ilgili görüşleri: Ön anket çalışması

    PINAR AKIŞ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    Eczacılık ve FarmakolojiYeditepe Üniversitesi

    Farmakognozi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MÜZEYYEN NAZLI ŞENCAN

    YRD. DOÇ. DR. ELİF ÇİĞDEM KASPAR

    YRD. DOÇ. DR. HANDE SİPAHİ

  2. Tez No

    611006

    İzmir İl merkezinde Aile Sağlığı merkezlerine başvuran kronik obstruktif akciğer hastalığı olan hastaların tedavilerinin 'kronik obstruktif akciğer hastalığı birleşik değerlendirme sistemi'ne uygunluğunun saptanması

    Detection of the adherence of the treatments to 'combined chronic obstructive pulmonary disease assessment system' of patients presenting with chronic obstructive pulmonary disease to primary care clinics in izmir province

    ZEYNEP ÖZEN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Aile HekimliğiDokuz Eylül Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. VİLDAN MEVSİM

  3. Tez No

    365878

    Acil servise başvuran yatağa bağımlı (Bakıma muhtaç) hastaların sağlık ve sosyal gereksinimlerinin değerlendirilmesi

    Evaluation of the medical and social needs of bedridden patients presenting to the emergency department

    AYŞE ECE TAVAS

    Tıpta Uzmanlık

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    GeriatriEge Üniversitesi

    Dahili Tıp Bilimleri Bölümü

    DOÇ. DR. GÜÇLÜ SELAHATTİN KIYAN

  4. Tez No

    409562

    Geriatrik travma hastalarının analizi

    Analysis of geriatric trauma patients

    YAVUZ ÖZMEN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    İlk ve Acil YardımErciyes Üniversitesi

    Acil Tıp Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖMER LEVENT AVŞAROĞULLARI

  5. Tez No

    355959

    KOAH'lı hastalarda atak nedeni ile hastane yatışlarının maliyet analizi: Başkent Üniversitesi Ankara Hastanesi örneği

    Cost analysis of hospitalization for exacerbation in patients with copd: An example of Baskent University

    GAYE ULUBAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    HastanelerBaşkent Üniversitesi

    Sağlık Kurumları İşletmeciliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ŞAHİN KAVUNCUBAŞI

Geri Dön