Lise öğrencilerinin yaşadığı ebeveyn başarı baskısının okul tükenmişliği ve iyi oluş üzerindeki etkisinin incelenmesi
Examining the effect of parental academic pressure experienced by high school students on school burnout and well-being
- Tez No: 900201
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET BUĞRA ÖZHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 99
Özet
Amaç: Bu araştırmanın temel amacı lise öğrencilerinin yaşadığı ebeveyn başarı baskısının öğrencilerin tükenmişlik ve iyi oluşları üzerindeki yordayıcı etkisini incelemektir. Bununla birlikte araştırmanın bir diğer amacı ise lise öğrencilerinin algılanan ebeveyn başarı baskısı, tükenmişlik ve iyi oluş düzeylerinin cinsiyet, öğrenim görülen okul türü, öğrenim görülen sınıf kademesi ve algılanan sosyoekonomik düzeye göre farklılaşıp farklılaşmadığını incelemektir. Yöntem: Bu araştırmada çalışma örneklemini oluşturan ve Elâzığ il merkezinde 2023-2024 eğitim öğretim yılında farklı türdeki ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören lise öğrencilerinin algıladıkları ebeveyn başarı baskısının tükenmişlik ve iyi oluş üzerinde anlamlı bir etkisinin olup olmadığı incelenmiştir. Araştırma konusu bakımından nicel araştırma desenine ve ilişkisel modele uygundur. Araştırmanın evreni Elâzığ ilinde Millî Eğitim Bakanlığına bağlı ortaöğretim okullarında öğrenim gören 9., 10. ve 11. Sınıf öğrencilerinden oluşmaktadır. Araştırma Anadolu lisesi, fen lisesi, sosyal bilimler lisesi, meslek lisesi, imam hatip lisesi, spor lisesi ve güzel sanatlar lisesi olmak üzere yedi farklı okul türünde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, Algılanan Ebeveyn Akademik Başarı Baskısı Ölçeği, Maslach Tükenmişlik Envanteri Öğrenci Formu ve EPOCH Ölçeği kullanılmıştır. Bulgular: Araştırma sonucunda, lise öğrencilerinin algıladıkları ebeveyn başarı baskısı ile okul tükenmişliğinin alt boyutları arasında orta ve yüksek düzeyde pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu bulunmuştur. Dahası algılanan ebeveyn başarı baskısı ve iyi oluş değişkenleri arasında ise negatif yönde yüksek düzeyde ve anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Algılanan ebeveyn başarı baskısının tükenmişlik alt boyutlarını pozitif yönde, iyi oluşu ise negatif yönde anlamlı olarak yordadığı tespit edilmiştir. Lise öğrencilerinin algıladıkları ebeveyn başarı baskısı, tükenmişliğin bileşenlerinden olan tükenmeye ilişkin varyansın %61'ini, inancını kaybetmeye ilişkin varyansın %56'sını ve öz-yetkinliğe ilişkin varyansın ise %18'ini açıklamaktadır. Bunun yanında, lise öğrencilerinin algıladıkları ebeveyn başarı baskısı, iyi oluş puanlarına ilişkin varyansın ise %56'sını açıklamaktadır. Sonuçlar: Araştırma bulguları bir bütün olarak değerlendirildiğinde, araştırmanın çalışma grubunda yer alan lise öğrencilerinin ebeveyn başarı baskısı, tükenmişlik, iyi oluş puanlarının cinsiyete ve okul türüne göre anlamlı olarak farklılaştığı bulunurken sınıf düzeyi ve algılanan sosyoekonomik düzeye göre ise anlamlı olarak farklılaşmadığı bulunmuştur. Ayrıca, araştırma grubunda yer alan lise öğrencilerinin algıladıkları ebeveyn başarı baskısının tükenmişlik puanlarını pozitif yönde buna karşılık iyi oluş puanlarını ise negatif yönde ve anlamlı olarak yordadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Purpose: This study aimed to examine the parental academic pressure experienced by high school students on the burnout and well-being of the students. Additionally, another purpose of the study was to examine whether the parental academic pressure, burnout and well-being levels of high school students differed according to gender, type of school, grade level, and socio-economic status. Method: In this study, it was examined whether the parental academic pressure experienced by high school students studying in different types of secondary education institutions in the 2023-2024 academic year in the central district of Elâzığ, which constituted the study sample, had a significant effect on their burnout and well-being. In terms of study subject, was appropriate for the quantitative research pattern and the correlational model. The universe of the research consisted of the 9th, 10th, and 11th grade students in secondary schools affiliated to the Ministry of National Education in Elazig province. The study was carried out in seven different types of schools: Anatolian High School, Science High School, Social Sciences High School, Imam Hatip High School, Vocational High School, Sports High School and Fine Arts High School. The data of the study were collected using a set of four scales consisting of Personal Information Form, Perceived Parental Academic Pressure Scale, Maslach Burnout Inventory Student Form,and EPOCH Scale. Findings: It was found that there was a moderate and high positive relationship between the parental academic pressure and burnout sub-dimensions of high school students. It had been concluded that there is a high level of relationship in negative terms between parental academic pressure and well-being. It was determined that perceived parental academic pressure significantly predicted the sub-dimensions of burnout positively, while it negatively predicted well-being.Perceived parental academic pressure among high school students accounted for 61% of the variance in the burnout sub-component of exhaustion, 56% of the variance in the sub-component of cynicism, and 18% of the variance in self-efficacy. Furthermore, it explained 56% of the variance in well-being scores. Conclusions: When the research findings were evaluated as a whole, it was found that the parental academic pressure, burnout, well-being scores of the high school students in the study group differed significantly according to gender and school type, but did not differ significantly according to grade level and perceived socioeconomic status. . Furthermore, it was concluded that the perceived parental academic pressure among high school students in the study group significantly and positively predicted burnout scores, while significantly and negatively predicting well-being scores.
Benzer Tezler
- Ortaöğretim öğrencilerinin din kültürü ve ahlak bilgisi dersine yönelik tutumları ile manevi iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişki(Iğdır İli örneği)
The relationship between secondary school students' attitudes towards religious culture and ethics course and their spiritual well-being levels (Iğdir Province sample)
TAHİR AKIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinIğdır ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASİN YİĞİT
- Ortaöğretimde okuyan öğrencilerin demokrasi bilinci (Sakarya ili örneği)
Awareness democracy students in secondary education
YUNUS AKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET AKIN
- Çemberler konusunun öğretiminde ebeveyn eğitiminin etkisinin incelenmesi
Examining the effect of parent education on teaching the circle subject
AHMET İNCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ŞÜKRÜ ÖZDEMİR
- Lise düzeyinde devlet ve özel öğretim kurumlarından mezun öğrencilerin merkezi sınav başarılarına yönelik algıları
Perceptions of high school level students from state and private education on the success of the central exam
BETÜL HAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiBiyoloji Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAHİR ATICI
- Lise öğrencilerinin uyku kalitesi ve uyku kalitesini etkileyen faktörlerin belirlenmesi
Determination of the factors affecting sleep quality and sleep quality of high school students
PINAR TEKCAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
HemşirelikNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEHRA ÇALIŞKAN
DOÇ. DR. SEMRA KOCAÖZ