Multi criteria decision making approach for the best aircraft model selection for forest firefighting in Türkiye
Türkiye'de orman yangınlarıyla mücadele için en iyi uçak modelinin seçimi için çok kriterli karar verme yaklaşımı
- Tez No: 900283
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MERİÇ H. GÖKDALAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Orman Yangınlarıyla Mücadele, Uçak Seçimi, Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV), Bulanık Mantık, Forest Firefighting, Aircraft Selection, MCDM, Fuzzy Logic
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Türk Hava Kurumu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Havacılık Yönetimi Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 134
Özet
Dünyadaki ormanlar, ekolojik dengeyi koruma, biyolojik çeşitliliği destekleme ve ekonomik kaynak sağlama açısından hayati bir rol oynamaktadır. Ancak, orman yangınlarının artan riski önemli bir tehdit oluşturmaktadır. Orman yangınlarıyla mücadele, özellikle kurak mevsimde kritik öneme sahiptir. Bu çalışma, bölgedeki orman yangınlarıyla mücadelede operasyonların verimliliğini ve etkinliğini artırmak için en uygun uçak modellerinin seçimini amaçlamaktadır. Uçaklar, erişilemeyen bölgelere hızla kaynak aktarma yetenekleri nedeniyle orman yangınlarının bastırılmasında hayati bir rol oynamaktadır. Bu çalışmada, bölgelerin özellikleri gözönüne alınarak orman yangınlarında kullanılabilecek en uygun uçak modelinin seçimi için bir model oluşturulmuştur. Çalışmada model için kullanılan yöntem kriterlerin ağırlıklandırılmasında AHP ve alternatiflerin değerlendirilmesinde ve sıralamasında TOPSIS ve MOORA yöntemlerinin birleştirildiği çok kriterli karar verme yaklaşımı olup, bulanık mantık uygulaması kullanılmıştır. Üç ana kriter ve yedi alt kriterden oluşan modelde, Air Tractor“Fire Boss, Beriev Be-200, Canadair CL-215, Canadair CL-415, ”Lockheed C-130 Hercules'den oluşan alternatifler analiz edilmiştir. Değerlendirmede Canadair CL-415 ilk sırada yer almış olup, onu Air Tractor“Fire Boss,”ve Beriev Be-200 izlemiştir. Bu çalışmada uçak modellerinin değerlendirilmesinde örnek çalışma olarak Türkiye'nin coğrafik ve iklimsel özellikleri göz önüne alınmıştır. Bölgesel özellikleri dikkate alan bu çalışma yangınla mücadelelerde ve ve doğal kaynakların zarar görmeden korunmasında stratejik etkili kararların önemini ortaya koyabilecektir.
Özet (Çeviri)
Forests in the World play a vital role in maintaining ecological balance, supporting biodiversity, and providing economic resources. However, there is significant threat with the increasing risk of wildfires. Forest firefighting is critical particularly during the dry season. This study aims to select the most suitable aircraft models for combating wildfires in the regions in order to enhance the efficiency and effectiveness of firefighting operations Aircraft play a vital role in wildfire suppression due to their ability to rapidly deploy resources to inaccessible areas. In this study, a model was created to select the most suitable aircraft to be used in forest fires, taking into consideration of regions' features. The methodology used for the model is multicriteria decision making approach which integrates the Analytic Hierarchy Process (AHP) for expert judgment consistency checks, weighting the criteria combined with Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS) and Multi-Objective Optimization by Ratio Analysis (MOORA) methods u to evaluate and rank the alternatives. Five aircraft models which are Canadair CL-215, Canadair CL-415, Air Tractor“Fire Boss,”Lockheed C-130 Hercules, and Beriev Be-200 were analyzed according to the model which includes three main criteria and seven subcriteria. The findings reveal that the Canadair CL-415 is ranked first, followed by the Air Tractor“Fire Boss,”and Beriev Be-200. These top-performing aircraft excelled in payload capacity, amphibious structure, maneuverability, and engine capabilities. For this study, Turkiye's geographic characteristics and climatic conditions have been taken into consideration to evaluate the aircraft models. This study taking into account the regional characteristics, will provide strategic insights for enhancing wildfire management efforts, contributing to improved safety and protection of natural resources.
Benzer Tezler
- Multiple criteria model approach in selection of training aircraft
Eğitim uçağı seçiminde çok kriterli model yaklaşımı
AHMET HALUK ÖZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2000
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolYeditepe ÜniversitesiSistem Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET PAKSOY
- Türk Kara Kuvvetlerinde taarruz taktik keşif helikopteri etkinlik değerlendirmesi ve seçiminde analitik hiyerarşi yaklaşımı
Başlık çevirisi yok
İSMAİL YAYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Savunma ve Savunma Teknolojileriİstanbul Teknik ÜniversitesiPROF.DR. DEMET BAYRAKTAR
- Analitik hiyerarşi yöntemiyle deniz karakol uçağı seçimi
Maritime patrol aircraft selection with analytic hierarchy process
CİHAN BAHADIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
İşletmeDeniz Harp Okulu KomutanlığıEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ADALET ÖNER
- A proposed method for aircraft selection using interval- valued spherical fuzzy analytic hierarchy process
Aralık değerli küresel bulanık analitik hiyerarşi yöntemi ile uçak seçimi
TUBA KAPLAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGalatasaray ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT LEVENT DEMİRCAN
- Demiryolu projelerinde inşaata başlama bölgesinin belirlenmesi için çok kriterli karar verme yaklaşımı: Bir vaka analizi
Multi-criteria decision-making approach for selecting the starting location of construction in railway projects: A case study
SERRA ACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ATİLLA DAMCI