Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği üye devletlerinde yer alan örnekler çerçevesinde Türkiye için ulusal biyoetik komite modeli
National bioethics committee model for türkiye within the framework of the examples in the United States of America and the member states of the European Union
- Tez No: 900574
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ERAY SERDAR YURDAKUL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Deontoloji ve Tıp Tarihi, Medical History and Ethics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Gülhane Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tıp Tarihi ve Deontoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tıp Tarihi ve Etik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 196
Özet
Amaç: Tıp ve yaşam bilimlerindeki bilimsel ve teknolojik gelişmelerin toplumsal etkileri bağlamında ortaya çıkması muhtemel olan ve mevcut etik problemlerin tespiti ve çözümünde görev almak üzere pek çok ülkede kurulan ve ülkemizde de ihtiyaç duyulan bir ulusal biyoetik komitesi modelinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Ahlak, etik, biyoetik kavramları kuramsal olarak incelenmiş, tarihsel süreç içerisinde biyoetik komitelerinin ortaya çıkışı, bu komitelerin türleri ve biyoetik alanındaki ulusal ve uluslararası yasal düzenlemeler incelenmiştir. ABD ve AB üye ülkelerindeki ulusal biyoetik komiteleri mevcut literatür, web siteleri ve anket soruları yoluyla incelenmiştir. Tez konusu ülkelerin siyasi yapıları, Türkiye'de biyoetik mevzuatı ve etik kurul yapılanması, Türkiye sağlık sisteminin tarihsel gelişimi ve cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde sağlık bakanlığı ve ilgili yapılar incelenmiştir. Bulgular: 27 üyeli Avrupa Birliğinin 23 üye ülkesinde, biyotıp alanındaki uygulama ve gelişmelerin etik sonuçlarını incelemek, çözüm oluşturmak ve ulusal bir danışma organı olarak görev görmek üzere resmi olarak yetkilendirilmiş ulusal etik/biyoetik komitelerinin kurulmuş olduğu görülmüştür. Bununla birlikte 4 üye ülkede çeşitli etik kurullar kurulmuş olsa da henüz ulusal biyoetik kurulu statüsünde yetkilendirilmiş bir yapı bulunmadığı anlaşılmıştır. Amerika Birleşik Devletleri'nde ise 1974-2017 yılları arasında sekiz ulusal biyoetik komitesinin kurulduğu, ancak 2017'den bu yana ulusal bir biyoetik komitesinin bulunmadığı, biyoetik faaliyetlerin akademik düzeyde yürütüldüğü anlaşılmıştır. Sonuç: Yaşam bilimleri ve teknolojideki gelişmelere bağlı olarak tıpta, biyomedikal araştırmalarda ve halk sağlığında ortaya çıkan kapsamlı ve karmaşık etik sorunları ele alarak, toplumun geneline ve politika yapıcılara uzmanlık ve rehberlik sağlayan ulusal biyoetik komiteleri, ulusal sağlık politikalarının da etik kaygılara göre şekillendirilmesini sağlamaktadır. Bu bağlamda biyoetik alanındaki karmaşık soruları ele alarak hükümet kararlarında yol gösterici olacak ve kamuoyu kaygılarını giderecek ulusal düzeyde yetkilendirilmiş bir biyoetik komitesinin varlığının gerekli olduğu anlaşılmaktadır. Böyle bir ulusal biyoetik danışma komitesinin bilim ve teknolojideki gelişmeleri yakından takip eden Türkiye Cumhuriyeti ulusal sağlık sisteminde önemli bir ihtiyacı karşılayacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Aim: It is aimed to develop a national bioethics committee model, which is established in many countries and which is needed in our country, to take part in the identification and solution of existing ethical problems that are likely to arise in the context of the social effects of scientific and technological developments in medicine and life sciences. Materials and Methods: The concepts of morality, ethics, bioethics were examined theoretically, the emergence of bioethics committees in the historical process, the types of these committees and national and international regulations in the field of bioethics were reviewed. National bioethics committees in the USA and EU member states were analysed through existing literature, websites and questionnaires. Besides, the political structures of the countries subject to the thesis, bioethics legislation and ethics committee structuring in Türkiye, the historical development of the Turkish health system and the ministry of health and related structures in the presidential government system were examined. Results: It has been observed that in 23 member states of the 27-member European Union, officially authorised national ethics/bioethics committees have been established to examine the ethical implications of practices and developments in the field of biomedicine, to formulate solutions and to act as a national advisory body. However, although various ethics committees have been established in the remaining 4 member countries, there is not yet a structure authorised as a national bioethics committee. In the United States, it has been understood that 8 national bioethics committees were established between 1974 and 2017, however, since a national bioethics committee has not been established since 2017 bioethics activities are being carried out at the academic level. Conclusion: National bioethics committees, which provide expertise and guidance to the society and policy makers by addressing comprehensive and complex ethical problems that arise in medicine, biomedical research and public health due to developments in life sciences and technology, also ensure that national health policies are shaped according to ethical concerns. In this context, a nationally authorized bioethics committee to address complex questions in the field of bioethics and to guide the decisions of government, thereby addressing public concerns is necessary. It is thought that such a national bioethics advisory committee will fulfil an important need in the national health system of the Republic of Türkiye, which closely follows the developments in science and technology.
Benzer Tezler
- Contribution a la recherche d'un cadre juridique pour un droit international de laconcurrence plus efficace
Daha etkin bir uluslararası rekabet için hukuki çerçeve arayışı
ALİ CENK KESKİN
Doktora
Fransızca
2009
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JEAN MARC SOREL
PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM
- Banking secrecy in the Europian Union
Avrupa Birliği'nde bankacılık sırrı
MUSTAFA CEM MAĞARA
Yüksek Lisans
İngilizce
2004
BankacılıkMarmara ÜniversitesiAvrupa Birliği Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MERİH KEMAL OMAĞ
- The role of taxation in European Union Sovereign debt crisis
Vergilendirmenin Avrupa Birliği kamu borçları krizi üzerindeki etkisi
SEMİHA ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
EkonomiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiAvrupa Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜL İPEK TUNÇ
- Les aspects communs et différents des droit de la concurrence Américain et Européen
Avrupa Birliği rekabet hukuku ile Amerikan rekabet hukukunun ortak ve farklı yanları
ALİ CENK KESKİN
Yüksek Lisans
Fransızca
2003
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE IŞIL ERGÜVENÇ
- Avrupa Birliği'nde Telekomünikasyon ve Türkiye
The telecommunication in the European Union
SERVET VEDAT KARAASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
EkonomiAnkara ÜniversitesiAvrupa Toplulukları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAHİT TÖRE