Bazı Centaurea türleri üzerinde farmakognozik araştırmalar
Pharmacognostical studies on some Centaurea species
- Tez No: 900622
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZLEM BAHADIR ACIKARA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eczacılık ve Farmakoloji, Pharmacy and Pharmacology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Farmakognozi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Farmakognozi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 229
Özet
Centaurea cinsi, Kuzey Yarımkürenin ılıman bölgelerinde, özellikle İran-Turan ve Akdeniz coğrafik bölgelerinde yaygın olarak yetişen, Asteraceae familyasına ait geniş bir cinstir. Centaurea cinsi, Türkiye'de toplamda 209 takson ve Kuzey Kıbrıs'ta 6 takson ile temsil edilmektedir. Bu cins, halk tıbbında yüzlerce yıldır yaygın olarak kullanılmıştır. Bu çalışma ile halk arasında farklı kullanımları yanında antidiyabetik amaçla kullanımı da bulunan Centaurea türlerinden Türkiye'de ve Kıbrıs'ta yetişen bazı Centaurea taksonlarının; C. aegialophila Wagenitz, C. calcitrapa subsp. angusticeps (H.Lindb.) Meikle (endemik), C. calcitrapa L. subsp. calcitrapa, C. drabifolia Sm. subsp. cappadocica (DC.) Wagenitz, C. ensiformis P. H. Davis (endemik), C. glastifolia L., C. hyalolepis Boiss., C. iberica Trev. ex Sprengel ve C. virgata Lam. antidiyabetik aktiviteleri in vitro olarak değerlendirilmiştir ve aktiviteden sorumlu bileşik veya bileşiklerin tespiti için fitokimyasal içerikleri incelenmiştir. Biyolojik aktivite ile yönlendirilmiş fraksiyonlama tekniği kullanılarak etkisi en yüksek bulunan tür aktif bileşiklerin izolasyonu için seçilip, aktif bileşikler izole edilerek yapıları tayin edilmeye çalışılmıştır. Antidiyabetik aktivitenin tespit edilmesi için α-amilaz ve α-glukozidaz inhibitör aktivite deneyleri yapılmıştır. Yapılan aktivite çalışmaları sonucu C. hyalolepis türünün %70 etanol ekstresinin hekzan fraksiyonu en yüksek etkiyi göstermiş, ikinci olarak ise etil asetat fraksiyonu yakın bir düzeyde inhibisyon meydana getirmiştir. Hekzan fraksiyonundan kromatografik yöntemler sonucu elde edilen alt fraksiyonlardan hareketle β-amirenol ve stigmasterol elde edilmiştir. Ayrıca bitkinin antidiyabetik etki açısından değerlendirildiğinde aktivitesi yakın çıkan etil asetat fraksiyonundan da izolasyon işlemi gerçekleştirilmiş ve flavonoit yapısında spinasetin-7-O-β-glukopiranozit, 6-metoksi-kemferol-7-O-β-glukopiranozit, patuletin-7-O-β-glukopiranozit, luteolin, fenolik asit yapısında olan vanilik asit, 4-hidroksi-benzoik asit, protokateşik asit, klorojenik asit, 5-O-klorojenik asit metil esteri ve 1,5-O-dikafeoilkinik asit, ile lignan yapısında arktigenin, arktiin ve rafanotrakelogenin elde edilmiştir. Biyolojik aktivite ile yönlendirilmiş fraksiyonlama tekniği kullanılarak etkisi en yüksek bulunan n-hekzanlı fraksiyondan iki aktif bileşik izole edilmiştir. İzole edilen bileşiklerin kimyasal yapıları 1H, 13C ve 2D-NMR teknikleri kullanılarak stigmasterol ve β-amirenol olarak tayin edimiştir. İzole edilen bileşiklerin aktivitesi fraksiyon ve ekstre ile kıyaslandığında oldukça düşük bulunmuştur. Centaurea hyalolepis Boiss. n-hekzan ekstresi ise fraksiyon, total etanol ekstresi ve izole edilen bileşiklerden daha yüksek bir aktivite göstermiştir. Aktivitenin n-hekzan ekstresinde bulunan bileşiklerin sinerjik etkisinden kaynaklandığı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Centaurea is a large genus belonging to the Asteraceae family, which grows widely in the temperate regions of the Northern Hemisphere, especially in the Iran-Turan and Mediterranean geographical regions. Centaurea genus is represented by total of 209 taxa in Turkey and 6 taxa in Cyprus. This genus has been widely used in folk medicine for hundreds of years. In this study, besides the different usages in folk medicine antidiabetic activities of some Centaurea species which grows in Turkey and Cyprus; C. aegialophila Wagenitz, C. calcitrapa subsp. angusticeps (H.Lindb.) Meikle (endemic), C. calcitrapa L. subsp. calcitrapa, C. drabifolia Sm. subsp. cappadocica (DC.) Wagenitz, C. ensiformis P. H. Davis (endemik), C. glastifolia L., C. hyalolepis Boiss., C. iberica Trev. ex Sprengel and C. virgata Lam.; were evaluated for their in vitro antidiabetic activities and phytochemical content of these plants were analyzed to determine compound/compounds responsible for this activity. By using biological activity guided fractionation technique, the species with the highest effect was selected for the isolation of active compounds and the active compounds will be isolated and their structures were determined. To determine antidiabetic activity, α-amylase and α-glucosidase inhibitor activity assays were performed. Based on the research findings, the 70% ethanol extract of the C. hyalolepis species had the strongest effect in the hexane fraction, followed closely by the ethyl acetate fraction. β-amyrenol and stigmasterol were identified from subfractions of the hexane fraction using chromatographic methods. Additionally, the ethyl acetate fraction contained compounds with potential antidiabetic effects, such as spinacetin-7-O-β-glucopyranoside, 6-methoxy-kemferol-7-O-β-glucopyranoside, patuletin-7-O-β-glucopyranoside, luteolin, vanillic acid, 4-hydroxy-benzoic acid, protocatechuic acid, chlorogenic acid, 5-O-chlorogenic acid methyl ester, 1,5-O-dicafeoylquinic acid, arctigenin, arctiin, and rafanotrachelogenin. Through biological activity-directed fractionation technique, two active compounds, stigmasterol and β-amyrenol, were isolated from the n-hexane fraction. The isolated compounds were found to have lower activity compared to the fraction and extract. Lastly, the n-hexane extract of Centaurea hyalolepis Boiss. exhibited higher activity than the fraction, total ethanol extract, and isolated compounds, suggesting a synergistic effect of the compounds in the n-hexane extract.
Benzer Tezler
- Bazı Centaurea türleri üzerinde nümerik taksonomik çalışmalar
Numerical taxonomic studies on some Centaurea species
MEHMET BONA
- Türkiye'deki bazı centaurea L. türleri üzerinde morfolojik-anatomik ve palinolojik araştırmalar
Palynological and interior-exterior morphological research on some centaurea L. species in Türkiye
ERDOĞAN KAPUSUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Ormancılık ve Orman MühendisliğiZonguldak Karaelmas ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZAFER KAYA
- Bazı centaurea L.türlerinin uçucu yağlarının kimyasal bileşimleri ve antimikrobiyal aktivitelerinin incelenmesi
Investigation of composition and antimicrobial activities of essential oils in some centaurea L. Species
ABDULKADİR AKKURT
- Türkiye'deki bazı endemik centaurea l. taksonları üzerinde morfolojik ve palinolojik araştırmalar
Başlık çevirisi yok
BARBAROS YAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Ormancılık ve Orman MühendisliğiZonguldak Karaelmas ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ZAFER KAYA
- Batı Anadolu'da yayılış gösteren endemik Centaurea nivea ve Centaurea wiedemanniana türleri üzerine morfolojik, anatomik ve ekolojik araştırmalar
Morphological, anatomical and ecological investigations on endemic Centaurea nivea and Centaurea wiedemanniana species distributed in West Anatolia
BURCU ÖZAYDIN