VIII–XI. yüzyıl eski Türkçe metinlerde 'zaman'la ilgili uzlaşılmış metaforlar
Conventi̇on metaphors about time in VIII-XIth century old Turkish texts
- Tez No: 901180
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE İLKER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 140
Özet
Antik Çağ'dan günümüze kadar geçen süreçte pek çok alanda zaman kavramı üzerinde incelemeler yapılmıştır. Zaman; felsefe, dinler tarihi, sosyoloji, antropoloji, edebiyat gibi sosyal bilimler çatısı altında yer alan disiplinlerin çalışma konusu olmuştur. Bununla birlikte fen bilimleri, mühendislik ve astronomi gibi sosyal bilimlerin uzağında kalan farklı disiplinlerin de üzerinde durduğu son derece girift bir kavramdır. Kavramın çok katmanlı olması disiplinler arası çalışmaların yapılmasına zemin hazırlamıştır. Örneğin dinler tarihi-felsefe, edebiyat-felsefe, edebiyat-dilbilim, felsefe-dil bilimi gibi bilim dalları, birlikte zaman konusunu çeşitli bakış açılarıyla değerlendirmişlerdir. Biz de bu kavramın Türk düşünce sistemindeki yerini Eski Türkçe metinleri Bengü Taşlar'dan hareketle ele alarak Kutadgu Bilig'deki izlerini uzlaşılmış metaforlar aracılığıyla ortaya koymayı amaçladık. Türklerin hayatını içine alan ilk eserler Bengü Taşlar ve Türklerin en kapsamlı felsefi eseri Kutadgu Bilig'in bu kavramın ayrıntısıyla ele alınabilecek zenginlikte olması sebebiyle çalışmamıza kaynak seçilmiştir. Çalışmamız esas itibariyle iki ana araştırma konusu üzerine oturmaktadır. Bu nedenle inceleme kısmına gelmeden önce zaman ve metafor kavramları üzerinde detaylı literatür taramaları yapılarak gerekli bilgiler tasnif edilmiştir. Yapılan bu tasnifler neticesinde tezin kavramsal haritası ortaya konulmuştur. Buradan yola çıkarak Bengü Taşlar'da ve Kutadgu Bilig'de zaman metaforları tespit edilmiş, daha sonrasında zamanla ilgili uzlaşılmış metaforlar tasniflenerek incelenmiştir. Her metaforun altında eserlerden verilen örneklerle zaman kavramı arasındaki bağlantısı açıklanmıştır. Bengü Taşlar'da yer alan pek çok zaman kavramına ait metaforun Kutadgu Bilig'de daha zengin ifadelerle kullanılmış olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In the period from ancient times to the present day, studies have been carried out on the concept of time in many areas. Time; it has been the subject of study of many disciplines under the roof of social sciences such as philosophy, history of religions, sociology, anthropology and literature. However, it is an extremely complex concept that is emphasized by different disciplines that are far from social sciences, such as science, engineering and astronomy. The multi-layered nature of the concept has paved the way for interdisciplinary studies. For example, branches of science such as listening history-philosophy, literature-philosophy, literature-linguistics, philosophy-linguistics have evaluated the issue of time from various perspectives. We aimed to examine the place of this concept in the Turkish thought system based on the Old Turkish texts Bengü Taşlar and reveal its traces in Kutadgu Bilig through agreed metaphors. The first works covering the lives of the Turks, Bengü Taşlar and the most comprehensive philosophical work of the Turks, Kutadgu Bilig, were chosen as sources for our study because they are rich enough to discuss this concept in detail. Our study is essentially based on two main research topics. For this reason, before coming to the review part, detailed literature searches were made on the concepts of time and metaphor and the necessary information was classified. As a result of these classifications, the conceptual map of the thesis was revealed. Based on this, time metaphors have been identified in Bengü Taşlar and Kutadgu Bilig. Afterwards, the agreed upon metaphors about time were classified and examined. Under each metaphor, the connection between the concept of time and the examples given from the works is explained. It has been determined that many metaphors of time concepts in Bengü Taşlar are used with richer expressions in Kutadgu Bilig.
Benzer Tezler
- En eski Türk şiiri metinlerinin imgebilim ve deyişbilim yöntemleriyle incelenmesi
An alalysis using methods of imagology and phraselogy on ancient Turkish poetry
UMUT DÜŞGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıMuğla ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÜMRAL DEVECİ
- İstanbul-Heybeliada'daki Bizans dönemine ait Panagia Kamariotissa Kilisesi
Başlık çevirisi yok
NİLAY ÇORAĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1989
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YILDIZ ÖTÜKEN
- İnsan-toprak ilişkisinin kültürel gelişimi ve seramiğe varışı
The Cultural development of human-soil interaction and lormation of ceramic art
SİBEL ALPASLAN PETEMOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiSeramik Ana Sanat Dalı
PROF. DR. GÜNGÖR GÜNER
- Une Approche Autofıctionnelle de L'œuvre de Drieu La Rochelle : Exemples de L'Homme couvert de femmes et de Gilles
Drieu la Rochelle'in yapıtına özkurgusal bir yaklaşım : L'Homme couvert de femmes ve Gilles örnekleri
BERAT ERBAŞ
Yüksek Lisans
Fransızca
2024
Batı Dilleri ve EdebiyatıGalatasaray ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENGİN BEZCİ