Genç yetişkinlerin bağlanma boyutları ile affetme düzeyleri arasındaki ilişkide empatinin aracı rolü; Karma yöntem araştırması
The mediating role of empathy in the relationship between the dimensions of attachment and the levels of forgiveness of young adults; A Mixed method study
- Tez No: 901657
- Danışmanlar: PROF. DR. MERAL ATICI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Affetme, Bağlanma, Empati, Genç Yetişkinlik, Karma Yöntem Araştırması, Forgiveness, Attachment, Empathy, Young Adulthood, Mixed Methods Research
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Maltepe Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 254
Özet
ÖZET GENÇ YETİŞKİNLERİN BAĞLANMA BOYUTLARI İLE AFFETME DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİDE EMPATİNİN ARACI ROLÜ: KARMA YÖNTEM ARAŞTIRMASI Demet Buyurgan Doktora Tezi Psikoloji Anabilim Dalı Psikoloji Doktora Programı Danışman: Prof. Dr. Meral Atıcı Maltepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2024 Bu araştırmada genç yetişkinlerin bağlanma boyutları ile affetme düzeyleri arasındaki ilişkide empatinin aracı rolü karma yöntem metodu ile incelenmiştir. Araştırmada karma araştırma metodlarından açıklayıcı sıralı desen kullanılmıştır. Araştırmanın birinci aşaması, genç yetişkinlerde bağlanma ile affetme arasındaki ilişkide empatinin aracılık rolüne ilişkin yapısal bir model geliştirmeye yöneliktir. Araştırmanın ikinci aşamasında ise genç yetişkin bireylerin affetme deneyimlerinin görüşme yöntemi ile incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın birinci aşamasına Akdeniz Bölgesinde yer alan iki ilin devlet ve vakıf üniversitelerinde eğitim görmekte olan 18 ile 25 yaş arasında 429 genç yetişkin katılmıştır. Veri toplama aracı olarak Heartland Affetme Ölçeği, Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri-II, Temel Empati Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın İkinci aşama katımcıları, amaçlı örnekleme yöntemlerinden aykırı durum örnekleme ile birinci aşama katılımcıları arasından belirlenmiştir. İkinci aşamada beş affetme puanı düşük ve beş affetme puanı yüksek toplam 10 genç yetişkin ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Birinci aşamanın istatistiksel analizleri için SPSS 26.0 ve AMOS 24 programları, ikinci aşamanın içerik analizleri için ise MAXQDA Pro 2020 kullanılmıştır. Bu araştırmada Yapısal Eşitlik analizi neticesinde elde edilen sonuçlar bağlanma ile affetme arasındaki ilişkiye empatinin aracılık etkisini doğrulamaktadır. Yapısal modelin doğrulanmasının ardından bağlanmanın kaçınma ve kaygı boyutları ile affetmenin kendini affetme, başkasını affetme ve durumu affetme boyutları ile olan ilişkisinde vii bilişsel empati ve duygusal empati iki aracı değişken olarak paralel çoklu aracı modelde 6 aracılık analizi ile incelenmiştir. Birinci aracılık modelinde, bilişsel empati ve duygusal empati değişkenlerinin kaygılı bağlanma ile kendini affetme ilişkisine aracılık ettiği sonucuna ulaşılmıştır. İkinci aracılık modelinde kaygılı bağlanma ile başkasını affetme ilişkisine sadece duygusal empatinin aracılık ettiği bilişsel empatinin aracılığının olmadığı görülmüştür. Üçüncü aracılık modelinde bilişsel empati ve duygusal empati değişkenlerinin kaygılı bağlanma ile durumu affetme ilişkisine aracılık ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Dördüncü aracılık modelinde duygusal empatiden kendini affetmeye giden yolun anlamsız olması kaçıngan bağlanma ile kendini affetme ilişkisine sadece bilişsel empatinin aracılık ettiği sonucunu ortaya koymuştur. Beşinci aracılık modelinde bilişsel ve duygusal empati değişkenlerinin kaçıngan bağlanma ile başkasını affetme ilişkisine aracılık ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Altıncı ve son aracılık analizinde bilişsel ve duygusal empatinin kaçıngan bağlanma ile durumu affetme ilişkisine aracılık ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın ikinci aşamasında affetmenin anlamı ve affetme deneyimlerini anlamak üzere yapılan görüşmelerin içerik analizi sonucunda bulgular, İlişkiler, Affetmenin Anlamı ve Deneyimi, Affetmeye Verilen Tepkiler ve Çeşitleri, Affetme ile İlgili Faktörler, Affetme ile Empati Arasındaki İlişki, Geçmiş Yaşantıların Affetmeye Etkisi olmak üzere toplam 6 tema etrafında toplanmıştır. Affetme düzeyi düşük ve yüksek katılımcıların benzer duygu, düşünce davranışlar deneyimlemekle birlikte, affetme sürecinde belirgin olarak farklılaştıkları da görülmüştür.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT THE MEDIATING ROLE OF EMPATHY IN THE RELATIONSHIP BETWEEN THE DIMENSIONS OF ATTACHMENT AND THE LEVELS OF FORGIVENESS OF YOUNG ADULTS; A MIXED METHOD STUDY Demet Buyurgan PhD Thesis Department of Psychology Psychology Doctoral Programme Thesis Advisor: Assoc. Prof. Meral Atıcı Maltepe University Graduate School, 2024 In this study, the mediating role of empathy in the relationship between attachment dimensions and forgiveness levels among young adults was examined using a mixedmethod approach. An explanatory sequential design from mixed research methods was employed in the study. The first phase of the research aimed to develop a structural model regarding the mediating role of empathy in the relationship between attachment and forgiveness in young adults. The second phase aimed to explore the forgiveness experiences of young adults by means of semi-structured interviews. Participants of the first phase, were 429 young adults ranging in age from 18 to 25, studying at state and foundation universities in two provinces of the Mediterranean Region. The data collection instruments were the Heartland Forgiveness Scale, the Experiences in Close Relationships Inventory-II, and the Basic Empathy Scale. Participants for the second phase were selected from the first phase participants using extreme case sampling, which is one of a purposive sampling method. In the second phase, semi-structured interviews were conducted with a total of 10 young adults, five with low forgiveness scores and five with high forgiveness scores. SPSS 26.0 and AMOS 24 software were used for the statistical analyses of the first phase, while MAXQDA Pro 2020 was used for the content analyses of the second phase. The results of the Structural Equation Modeling (SEM) analysis confirmed the mediating effect of empathy in the relationship between attachment and forgiveness. Following the validation of the structural model, six mediation analyses were conducted within a ix parallel multiple mediation model to examine the relationships between the avoidance and anxiety dimensions of attachment and the self-forgiveness, forgiveness of others, and situational forgiveness dimensions of forgiveness, with cognitive empathy and emotional empathy as two mediator variables. In the first mediation model, it was found that cognitive empathy and emotional empathy mediate the relationship between anxious attachment and self-forgiveness. The second mediation model revealed that only emotional empathy mediates the relationship between anxious attachment and forgiveness of others, with cognitive empathy not playing a mediating role. In the third mediation model, cognitive empathy and emotional empathy were found to mediate the relationship between anxious attachment and situational forgiveness. The fourth mediation model showed that cognitive empathy mediates the relationship between avoidant attachment and self-forgiveness, while the path through emotional empathy was not significant. The fifth mediation model found that both cognitive and emotional empathy mediate the relationship between avoidant attachment and forgiveness of others. In the sixth and final mediation analysis, cognitive and emotional empathy were found to mediate the relationship between avoidant attachment and situational forgiveness. In the second phase of the research, content analysis of the interviews conducted to reveal the meaning of forgiveness and forgiveness experiences resulted in six themes: Relationships, Meaning and Experience of Forgiveness, Reactions and Types of Forgiveness, Factors Related to Forgiveness, Relationship between Forgiveness and Empathy, and the Effect of Past Experiences on Forgiveness. It was observed that while participants with low and high levels of forgiveness experienced similar emotions, thoughts, and behaviors, they significantly differed in their forgiveness process.
Benzer Tezler
- Genç yetişkinlerde cinsel benlik şemaları ile yakın ilişkilerde bağlanma boyutları ve cinsel kompulsiyonları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between sexual self schemas and attachment dimensions in close relationships and sexual compulsions among young adults
FURKAN KEKLİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HANİFE AKGÜL
- Çocukluk çağında ruhsal travmaya maruz kalmış genç yetişkinlerin bağlanma boyutları ve riskli davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between attachment dimensions and risky behaviors of young adults exposed to childhood psychic trauma
BUSE AKYOLLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESRA SAVAŞ
- Kuşaklar arası bağlanma stillerinin algılanan evlilik çatışması ve duygusal güvenlik açısından değerlendirilmesi
Intergenerational attachment styles in terms of perceived marital conflict and emotional security
BİLGE ARICAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEDA ERZİ
- Genç yetişkinlerde bağlanma stillerinin psikososyal olgunluğu yordayıcılığı üzerinde anne-baba tutumlarının aracı etkisi
The mediating role of parental attitudes in the relationship between attachment styles and psychosocial maturation levels of young adults
BANU ÇİÇEK AKBAŞ
- Genç yetişkinlerde duygu düzenleme becerileri ile temel motivasyon kaynakları arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Examining the relationships between emotion regulation skillsand basic motivation sources in young adults
LATİFE İLAYDA ERTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiUfuk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLIHAN ERMAN ASLANOĞLU