Tıbbi adaçayı (Salvia officinalis L.) bitkisinde salisilik asit ve hasat zamanı uygulamalarının agronomik ve kalite özellikleri üzerine etkisi
Effect of salicylic acid and harvest time applications on agronomic and quality characteristics of sage (Salvia officinalis L.) plant
- Tez No: 901733
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ERMAN BEYZİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Tıbbi adaçayı, salisilik asit, hasat zamanı, uçucu yağ verimi, uçucu yağ bileşenleri, Sage, salicylic acid, harvest time, essential oil yield, essential oil components
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 78
Özet
Bu tez çalışması, Kayseri ekolojik koşullarında farklı hasat zamanı ve salisilik asit uygulamalarının tıbbi adaçayı (Salvia officinalis L.) bitkisinin agronomik ve kalite özelliklerine etkisini belirlemek amacı ile 2020-2022 yılları arasında yürütülmüştür. Deneme, dört tekerrürlü olarak, tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre, Erciyes Üniversitesi Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezi arazisinde kurulmuştur. Deneme, ana parsellerde hasat zamanları (çiçeklenme öncesi dönem, % 50 çiçeklenme dönemi), alt parsellerde ise salisilik asit dozları (kontrol, 1 mM, 2 mM, 4 mM) olacak şekilde oluşturulmuştur. Denemede 2021 yılında belirlenen verim toplamları incelendiğinde; yeşil herba veriminin 2234.72-3255.33 kg/da, kuru herba veriminin 374.15-631.52 kg/da, yeşil yaprak veriminin 961.90-1335.75 kg/da, kuru yaprak veriminin 195.42-236.14 kg/da arasında değerler aldığı belirlenmiştir. 2022 yılında ise; yeşil herba verimi 1299.76-2350.65 kg/da, kuru herba verimi 332.19-557.34 kg/da, yeşil yaprak veriminde 919.10-1181.49 kg/da, kuru yaprak verimi 230.36-286.41 kg/da arasında değerler almıştır. Ayrıca çalışmada tanımlanan 24 bileşen arasında alfa thujone ana bileşen olarak belirlenmiştir. Denemeden elde edilen iki yıllık sonuçlar değerlendirildiğinde, hasat zamanları ilerledikçe bitki boyu, yeşil herba verimi ve kuru herba veriminin arttığı, yaprak oranının ise azaldığı belirlenmiştir. Salisilik asit uygulamasının ikinci yılda yeşil herba verimini artırdığı ve yaprak oranını ise düşürdüğü belirlenmiştir. Buna göre, yeşil ve kuru herba verimi bakımından en yüksek değerlerin elde edildiği % 50 çiçeklenme döneminin 4 mM salisilik asit uygulaması ile yaprak oranı bakımından en yüksek değerlerin elde edildiği çiçeklenme öncesi dönemin kontrol dozu uygulaması Kayseri ekolojik koşullarında tıbbi adaçayı yetiştiriciliği için önerilebilir.
Özet (Çeviri)
This thesis study was carried out between 2020-2022 to determine the effects of different harvest times and salicylic acid applications on the agronomic and quality characteristics of sage (Salvia officinalis L.) in Kayseri ecological conditions. The experiment was established at Erciyes University Agricultural Research and Application Center according to the split-plot design in randomized blocks with four replications. The trial was established with harvest times (pre-flowering and 50 % flowering periods) in the main plots and salicylic acid doses (control, 1 mM, 2 mM, 4 mM) in the sub-plots. When the yield total values determined in 2021 in the trial were examined, it was determined that fresh herb yield was 2234.72-3255.33 kg/da, dry herb yield was 374.15-631.52 kg/da, fresh leaf yield was 961.90-1335.75 kg/da, dry leaf yield was 195.42-236.14 kg/da. In 2022; fresh herb yield was 1299.76-2350.65 kg/da, dry herb yield was 332.19-557.34 kg/da, fresh leaf yield was 919.10-1181.49 kg/da, dry leaf yield was 230.36-286.41 kg/da. In addition, alpha thujone was determined as the main component among the 24 components defined in the study. When the two-year results obtained from the study were evaluated, it was determined that plant height, fresh herb yield and dry herb yield increased as the harvest times progressed, while the leaf ratio decreased. It was determined that salicylic acid application increased fresh herb yield and decreased leaf ratio in the second year. Accordingly, 4 mM salicylic acid application in the 50% flowering period, which has the highest values for fresh and dry herb yields, and control dose application in the pre-flowering period, which has the highest values for leaf ratio can be recommended for medicinal sage cultivation in Kayseri ecological conditions.
Benzer Tezler
- Tıbbi adaçayı (Salvia officinalis L.) bitkisinde nitrik oksit uygulamalarının fenolik bileşiklerin biyosentez yolakları üzerine etkisi
Effects of nitric oxide applications on biosynthesis pathway of phenolic compounds in common sage (Salvia officinalis L.) plant
HAKAN YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
BiyolojiAfyon Kocatepe ÜniversitesiMoleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN TERZİ
PROF. DR. MUSTAFA YILDIZ
- Gümüş nitrat ve gümüş nanopartikül stresinin adaçayı (Salvia officinalis L.) bitkisinin sekonder metabolit üretimi ve antioksidan aktivitesi üzerine etkisi
The effect of silver nitrate and silver nanoparticle stress on secondary metabolite production and antioxidant activity of sage (Salvia officinalis L.)
NİHAL BALTACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
BiyolojiYıldız Teknik ÜniversitesiMoleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMİHA ERİŞEN
- Tıbbi ve aromatik bitkilerde yabancı otlarla mücadelede kimyasal mücadeleye alternatif yöntemlerin saptanması
Determination of alternative methods to chemical control in combating weeds in medicinal and aromatic plants
EMİNE ÇETREZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSREV MENNAN
- Farklı ışık yoğunluklarında bazı tıbbi ve aromatik bitkilerin sekonder madde üretimi ve fizyolojik tepkilerinin belirlenmesi
Cultivation of some medicinal and aromatic plants under different light intensity and determination of secondary metabolites and physiological impacts
SELDA ŞEKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatEge ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ÖZGÜR TATAR
- Akuaponik ve hidroponik sistemlerde yetiştirilen Salvia officinalis L. (adaçayı) bitkisinde bazı fizyolojik çalışmalar
Some physiological studies on Salvia officinalis L. (sage) grown in aquaponic and hydroponic systems
ŞAFAK ZEYBEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
BiyolojiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT ARDIÇ