Gaslightinge maruz kalma ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Kadınlarda geçerlik ve güvenirlik çalışması
The adaptation of victim gaslighting questionnaire into Turkish: validity and reliability study in women
- Tez No: 901871
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİMA ELİF ERGÜNEY OKUMUŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Gaslighting, kişiyi akıl sağlığından şüphe ettirmek amacıyla yanlış bilgi sunmak anlamına gelen bir duygusal şiddet türüdür. Türkiye literatüründe bu şiddet türüne maruz kalmaya dair herhangi bir psikometrik ölçme ve değerlendirme aracı bulunmaması sebebiyle mevcut bir gaslightinge maruz kalma ölçeğinin uyarlama çalışmasının yapılması önem arz etmektedir. Bu araştırmada ilk olarak, Bhatti ve arkadaşları (2021) tarafından geliştirilen Gaslightinge Maruz Kalma Ölçeği (Victim Gaslighting Questionnaire)'nin Türkçe uyarlamasının ve Türkiye popülasyonunda geçerlik ve güvenirlik çalışmasının yapılması ve açık uçlu sorular ile gaslighting deneyimini derinlemesine anlamaya çalışılması amaçlanmıştır. Amaçlara yönelik olarak Demografik Bilgi Formu, Gaslightinge Maruz Kalma Ölçeği (GMKÖ), Duygusal Şiddete Maruz Kalma Ölçeği (DŞMKÖ) ve araştırmacı tarafından oluşturulan açık uçlu sorular formu kullanılmıştır. Araştırma örneklemini Türkiye popülasyonundaki 18-56 yaş arası 254 kadın oluşturmaktadır. Ölçeğin geçerliği, yapı geçerliği kapsamında faktör analizi, yakınsak geçerlik ve ayırt edici geçerlik yöntemleriyle; güvenirliği ise iç tutarlık analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda ölçeğin toplam varyansın %56.5'ini açıklayan Kendini Suçlama ve Kendine Güven Kaybı olarak adlandırılan iki faktörlü bir yapıdan oluştuğu belirlenmiştir. GMKÖ ile DŞMKÖ arasında pozitif yönde anlamlı korelasyonlar bulunmuştur. Ölçeğin Cronbach Alpha iç tutarlık katsayısı .93, kendini suçlama alt boyutunun güvenirliği .91; kendine güven kaybı alt boyutunun güvenirliği ise .88 olarak bulunmuştur. Araştırma sonuçları, ölçeğin gaslightinge maruz kalmayı ölçmede geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olarak kullanılabileceğine dair önemli bulgular sunmaktadır. Katılımcıların gaslightinge maruz kalma deneyimlerine dair sorulara verdikleri yanıtları incelendiğinde ise ilişkinin başlangıç evresini betimleyen love bombing, gaslighting davranış örüntüsünü tanımlayan şiddet davranışları ve gaslightinge maruz kalmanın etkilerinin bir araya toplandığı psikolojik etkiler olmak üzere üç tema dikkat çekmiştir. Bu bulgular da literatürde yer alan gaslighting özelliklerini doğrular niteliktedir. İleriki çalışmalarda farklı örneklemlerde ölçeğin çapraz geçerliğinin araştırılması önem taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
Gaslighting is a type of emotional violence that means providing false information to make a person doubt their sanity. Since there is no psychometric measurement and evaluation tool regarding exposure to this type of violence in the Turkish literature, it is important to conduct an adaptation study of an existing gaslighting exposure scale. In this study, it was first aimed to conduct the Turkish adaptation of the Victim Gaslighting Questionnaire developed by Bhatti et al. (2021) and its validity and reliability study in the Turkish population, and to try to understand the gaslighting experience in depth with open-ended questions. For the purposes, the Demographic Information Form, Victim Gaslighting Questionnaire (VGQ), Emotional Violence Scale (EVS) and the open-ended question form created by the researcher were used. The research sample consists of 254 women between the ages of 18-56 in the Turkish population. The validity of the scale was assessed through factor analysis, convergent validity and discriminant validity methods within the scope of construct validity; Its reliability was evaluated using the internal consistency analysis method. As a result of the research, it was determined that the scale consists of a two-factor structure called Self-Blame and Loss of Self-Confidence, which explains 56.5% of the total variance. Significant positive correlations were found between VGQ and EVS. The Cronbach Alpha internal consistency coefficient of the scale is .93, the reliability of the self-blame subscale is .91; The reliability of the loss of self-confidence subscale was found to be .88. The research results provide important findings that the scale can be used as a valid and reliable measurement tool to measure exposure to gaslighting. When the participants' answers to questions about their experiences of being exposed to gaslighting were examined, three themes stood out: love bombing, which describes the initial phase of the relationship, violent behavior, which defines the gaslighting behavior pattern, and psychological effects, which bring together the effects of exposure to gaslighting. These findings confirm the gaslighting characteristics found in the literature. It is important to investigate the cross-validity of the scale in different samples in future studies.
Benzer Tezler
- Romantik ilişkilerde psikolojik istismar ve gaslighting: Ölçek uyarlama ve ilişkisel bir inceleme
Psychological abuse and gaslighting in romantic relationships: Scale adaptation and a relational examination
SÜNDÜZ FEYZA YILDIZHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ERDEM
- Kadınlarda gaslıghtıng'e maruz kalma psikolojik belirti düzeyi ve sosyodemografik değişkenler arasındaki ilişki
The relationship between psychopathology and the experience of gaslighting in women
EMİNE GÖKCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiAntalya Bilim ÜniversitesiKlinik Psikoloji Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CUMHUR AVCİL
- Romantik ilişkilerde akıl bulandırma (Gaslighting) deneyimlerinin yansımaları: Fenomenolojik bir çalışma
Reflections of gaslighting experiences on romantic relationships: A phenomenological study
BÜŞRA AKDENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜDAYAR CIHAN
- Women's experiences of gaslighting in romantic relationships in Türkiye: A qualitative study
Türkiye'de kadınların romantik ilişkilerinde gaslighting deneyimleri: Nitel bir çalışma
ZEYNEP GÜLBAĞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ANIL ÖZGE ÜSTÜNEL BALCI
- Gaz Lambası filmi bağlamında yeni Fransız aşırılığında sosyotelist, transagresif ve distopik çizgilerin sinematografik izdüşümü: Renk ve ışık kullanımı
Cinematographic projection of sociotelism, transgressive and dystopian lines in new French extremism in the context of the film Gaslighting: Use of colour and light
AHMED BEDREDDİN GENÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarMaltepe ÜniversitesiDisiplinlerarası Güzel Sanatlar Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEM ÇINAR