Türkmen Türkçesinde halı, kilim ve keçe ile ilgili söz varlığı
Vocabulary related to carpet, kilim, and felt in Turkmen Turkish
- Tez No: 902205
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET FATİH KİRİŞÇİOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 326
Özet
Bu çalışma ile Türkmenistan'ın sosyal ve kültürel yaşamında önemli yer tutan halı, kilim ve keçenin Türkmenceye yansıması araştırılmıştır.“Giriş”bölümünde araştırmanın amacı ve yöntemi açıklandıktan sonra Türkmen halı, kilim ve keçe geleneğinin sosyal, kültürel ve tarihî bağlamı ortaya konulmuştur. Türkmencenin bu üç ürünle ilgili söz varlığı Türkmence sözlükler taranarak tespit edilmiş, böylece 662 sözcük / sözcük grubuna ulaşılmıştır. Söz konusu sözcük veya sözcük grupları halı, kilim ve keçenin birer“ürün”olması nedeniyle üretimlerini oluşturan süreç, aşama ve unsurlara göre sınıflandırılmıştır. Halı, kilim ve keçeyle ilgili tespit edilen her bir Türkmence sözcük; anlam özellikleri, Türkiye Türkçesiyle ortaklaşması, kökeni ve sözcük yapısı bakımından ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Sözcük düzeyinde yapılan incelemelerin sonuçları birleştirilerek genel, somut verilere dönüştürülmüştür. Bu veriler ile söz konusu sözcüklerin Türkiye Türkçesinde izi sürülmeye ve Türkmence – Türkiye Türkçesi aradaki ilişkinin ortaya konulmasına çalışılmıştır. Tespit edilen sözcüklerin kökenleriyle ilgili bulgulardan Türkmen halıcılığının Türkmenlerin öz kültüründe doğup gelişen bir sanat olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study explores the reflection of carpet, kilim, and felt, which hold a significant place in Turkmenistan's social and cultural life, in the Turkmen language. After explaining the purpose and method of the research in the“Introduction”section, the social, cultural, and historical context of the Turkmen tradition of carpet, kilim, and felt was outlined. The vocabulary associated with these three items in Turkmen was identified by examining Turkmen dictionaries, leading to the discovery of 662 words/phrases. These words and phrases were then classified according to the production processes, stages, and elements, given that carpet, kilim, and felt are considered“products.”Each identified Turkmen word related to carpet, kilim, and felt was analyzed separately regarding its semantic features, commonalities with Turkish, origin, and word structure. The findings from word-level analyses were combined and converted into general, concrete data. Efforts were made to trace these words in Turkish and to reveal the relationship between Turkmen and Turkish. The findings regarding the origins of the identified words led to the conclusion that Turkmen carpet weaving is an art that originated and developed within the core culture of the Turkmen people.
Benzer Tezler
- Nurmurat Sarıhanov'un Şükür Bagşı povesti üzerine dil ve üslup incelemesi
Analysis of literary language and style in the powest Shukur Bagshy by Nurmurat Saryhanow
BETÜL AMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimPamukkale ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SONER SAĞLAM
- Ulılara oku:-Yazu: Öwretmek Üçin Sapaklık (1924) adlı eserin imla özellikleri
Spelling features of the work named ulilara oku:- Yazu: Öwretmek Üçin Sapaklık (1924)
HATİCE OĞUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAVUZ KARTALLIOĞLU
- Türkmen Türkçesinde Arapça kelimeler (ses bilgisi - anlam bilgisi - sözlük)
Arabic words in Turkmen Turkic (fonetic - semantic - glossary)
YAKUP SARIKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
DilbilimGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET KARA
- Türkmen Türkçesinde ikilemeler
Reduplications in Turkmen language
HÜSEYİN BOZKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE TÖREN
PROF. DR. MEHMET KARA
- Türkmen Türkçesinde kalıp sözler
Turkmen Turkic phrases
SÜVEYDA ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimPamukkale ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NERGİS BİRAY