2023 Şubat Türkiye depremi'nde yakınlarını kaybeden çocuk ve ergenlerde uzamış yas bozukluğu sıklığı ve yordayıcılarının araştırılması
Investigation of the prevelance and predictors of prolonged grief disorder in children and adolescents who lost relatives in the february 2023 Turkey earthquake
- Tez No: 902648
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İLYAS KAYA
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Uzamış yas, deprem, ebeveyn kaybı, afet, prolonged grief, earthquake, parent loss, disaster
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
Arka Plan ve Amaç: 2023 Türkiye Depremi 50.000'den fazla can kaybına, çok sayıda kişinin göç etmesine ve geniş çaplı maddi kayıplara yol açmıştır. Yaşanılan maddi kayıpların yanında büyük afetlere maruz kalan çocuk ve ergenler psikiyatrik bozukluklar açısından yüksek risk altındadır. Afetlere maruz kalan çocuk ve ergenlerde psikiyatrik bozuklukların yüksek oranlarda görüldüğü bilinmektedir. Afetin yanı sıra ebeveyn kaybı, çocukların çocukluk döneminde yaşayabileceği en stresli yaşam olaylarından biridir. Ebeveyn kaybının çocuklarda ve ergenlerde derin bir krize neden olması beklenir. Afetlerde afete ek olarak ebeveyn kaybı yaşamak psikiyatrik bozukluklar açısından ek bir risk faktörüdür. Uzamış Yas Bozukluğu, yeni bir klinik tanı olarak 2022 yılında yayınlanan DSM-5-TR'de yer almıştır. Uzamış Yas Bozukluğu'nun sıklığı ve risk faktörlerine yönelik sınırlı sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmada 2023 Türkiye Depremi'nde ebeveyn kaybı yaşayan çocuk ve ergenlerde Uzamış Tas Bozukluğu'nun yaygınlığını araştırmak ve Uzamış Yas Bozukluğu'nu yordayan faktörleri araştırmak amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışma prospektif uzunlamasına gözlem çalışması olarak tasarlanmıştır. Depremde ebeveyn kaybı yaşayan 216 çocuk ve ergen çalışmanın örneklemini oluşturmuştur. İlk değerlendirmede sosyodemografik veri formu, yas belirti şiddetini değerlendirmek için Uzamış Yas Ölçeği Çocuk Versiyonu ve Ebeveyn Versiyonu, Yaygın Anksiyete Bozukluğu ve Majör Depresif Bozukluk belirti şiddetini değerlendirmek için Revize Edilmiş Çocuk Anksiyete ve Depresyon Ölçeği Çocuk Versiyonu ve Ebeveyn Versiyonu, Travma Sonrası Stres Bozukluğu belirti şiddetini değerlendirmek için Revize Edilmiş Çocuk Olayın Etkisi Ölçeği, algılanan ve gözlemlenen hayat kalitesini değerlendirmek için Sağlıkla İlişkili Yaşam Kalitesi Ölçeği Çocuk Versiyonu ve Ebeveyn Versiyonu uygulanmıştır. İlk değerlendirme 16 Haziran – 20 Temmuz 2023 tarihleri arasında yapılmıştır. İkinci değerlendirmede Uzamış Yas Bozukluğu'nun sıklığını ve şiddetini değerlendirmek için Uzamış Yas Ölçeği Çocuk Versiyonu ve Ebeveyn Versiyonu 1 Kasım – 1 Aralık 2023 tarihleri arasında uygulanmıştır. Bulgular: Depremden 9 ay sonra 147 çocuğun %19.7'si Uzamış Yas Bozukluğu tanı kriterlerini karşılamıştır. Uzamış Yas Bozukluğu şiddeti şunlarla ilişkili olduğu bulunmuştur : yas belirti şiddeti (r = 0.54 p < 0,001); majör depresif bozukluk belirti şiddeti (r = 0.52 p < 0,001); travma sonrası stres bozukluğu belirti şiddeti (r= 0.45 p = 0,001); yaygın anksiyete bozukluğu belirti şiddeti (r = 0.41 p < 0,001); bedensel iyilik(r < -0.39 p < 0,001); ruhsal iyilik(r = -0.48 p < 0,001); otonomi ve ebeveyn ile ilişkiler(r = -0.37 p < 0,001); okul çevresi(r = -0.23 p < 0,05). Çok değişkenli ikili lojistik regresyon analizinde iki ebeveynin depremde kaybedilmesinin ve majör depresif bozukluk belirti şiddetinin Uzamış Yas Bozukluğu'nu yordadığı gösterilmiştir. Benzer şekilde, çok değişkenli doğrusal regresyon analizi, her iki ebeveynin de depremde kaybedilmesinin ve travma sonrası stres bozukluğu belirti şiddetinin, Uzamış Yas Bozukluğu'nun şiddetinin yordayıcıları olduğunu ortaya koymuştur. Sonuç: Uzamış Yas Bozukluğu 2023 Türkiye Depremi'nde ebeveyn kaybı yaşayan çocuk ve ergenlerde önemli bir oranda görülüyor olması dikkat çekicidir. Uzamış Yas Bozukluğu'nun gelişimine yönelik risk faktörlerinin bilinmesi yas süreci esnasında uygulanabilecek Uzamış Yas Bozukluğu'na yönelik koruyucu ruh sağlığı hizmetlerinin geliştirilmesini sağlayabilir ve risk altında olan gruba yönelik tarama ve erken tanılama imkânı sağlayabilir. Yas süreci sırasında bireyde gelişen psikopatolojilerin tanımlanması ve tedavisi Uzamış Yas Bozukluğu gelişimi açısından önemli bir parametre olabilir.
Özet (Çeviri)
Background and Objectives: The 2023 Turkey Earthquake has resulted in more than 50,000 casualties, a significant number of people being displaced, and widespread material losses. In addition to the economic impact, children and adolescents exposed to major disasters are at a higher risk of developing psychiatric disorders. It is well-known that psychiatric disorders are prevalent at high rates in children and adolescents who have experienced disasters. Apart from the disaster itself, the loss of a parent is one of the most stressful life events that children can go through during their childhood. Experiencing the loss of a parent in a disaster is an additional risk factor for psychiatric disorders. Prolonged Grief Disorder was included as a new clinical diagnosis in the DSM-5-TR, published in 2022. There are a limited number of studies on the prevelance and risk factors of Prolonged Grief Disorder. This study aims to investigate the prevalence of Prolonged Grief Disorder in children and adolescents who lost their parents in the 2023 Turkey Earthquake and to investigate the factors that predict Prolonged Grief Disorder. Method: The study was designed as a prospective longitudinal observational study. 216 children and adolescents who lost their parents in the earthquake constituted the sample of the study. In the initial assessment, The parent/caregiver completed the sociodemographic data form. To evaluate grief symptom severity, the Prolonged Grief Assessment was conducted using both the Child Version and Parent Version. To evaluate symptom severity for Generalized Anxiety Disorder and Major Depressive Disorder, the Revised Child Anxiety and Depression Scale Child Version and Parent Version was administered. Additionally, the Child Revised Impact of Events Scale was employed to assess the symptom severity of Post-Traumatic Stress Disorder. Perceived and observed quality of life were evaluated using Health-Related Quality of Life Scale Child Version and Parent Version was administered. The first data gathering was done between June 16 and July 20, 2023. In the second evaluation, the Prolonged Grief Scale Child Version and Parent Version were administered between November 1 and December 1, 2023 to evaluate the frequency and severity of Prolonged Grief Disorder. Results: Nine months after the earthquake, 19.7% of 147 children met diagnostic criteria for Prolonged Grief Disorder. Prolonged Grief Disorder severity was found to be associated with: grief symptom severity (r = 0.54 p < 0.001); major depressive disorder symptom severity (r = 0.52 p < 0.001); post-traumatic stress disorder symptom severity (r= 0.45 p = 0.001); generalized anxiety disorder symptom severity (r = 0.41 p < 0.001); physical well-being(r < -0.39 p < 0.001); psychological well-being(r = -0.48 p < 0.001); autonomy and parent relations (r = -0.37 p < 0.001); school environment(r = -0.23 p < 0.05). Multivariate binary logistic regression analysis showed that the loss of two parents in the earthquake and major depressive disorder symptom severity predicted prolonged grief disorder. Similarly, the multivariate linear regression analysis revealed that the loss of both parents in the earthquake, coupled with the severity of symptoms associated with posttraumatic stress disorder, were predictors of the severity of prolonged grief disorder. Conclusion: It is noteworthy that Prolonged Grief Disorder is seen at a high rate in children and adolescents who experienced the loss of a parent in the 2023 Turkey Earthquake. Knowing the risk factors for the development of Prolonged Grief Disorder can enable the development of preventive mental health services for Prolonged Grief Disorder that can be applied during the mourning process and provide screening and early diagnosis for the group at risk. Identification and treatment of psychopathologies that develop in the individual during the mourning process may be an important parameter for the development of Prolonged Grief Disorder.
Benzer Tezler
- Deprem sonrası kaybı olan genç yetişkinlerde depresyon, anksiyete, stres belirtileri ve psikolojik sağlamlık düzeylerinde EMDR uygulamasının etkisi
The effect of EMDR application on depression, anxiety, stress symptoms and psychological resilience levels in young adults with post-earthquake loss
PINAR YAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASLI KARTOL
- Türkiye'de afet yönetim sürecinde jandarmanınönemi: 6 Şubat 2023 Pazarcık depremi örneği
The gendarmerie in the disaster management process in Turkeyimportance: 6 February 2023 Pazarcık earthquake example
İREM TURA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Kamu YönetimiJandarma ve Sahil Güvenlik AkademisiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUTLU TOKMAK
- Toplumsal dayanışmanın afet yönetiminde kullanımı
The use of social solidarity in disaster management
AYŞE YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2023
Kamu YönetimiDokuz Eylül ÜniversitesiAfet Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OĞUZ SANCAKDAR
- Üniversite öğrencilerinde 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli deprem sonrası oluşan travma düzeyinin belirlenmesi
Determination of trauma level in university students after the 6 February 2023 Kahramanmaraş centered earthquake
EDANUR EKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halk SağlığıBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiSağlık ve Biyomedikal Bilimler (Disiplinlerarası) Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜMİN POLAT
- Olası İstanbul depreminde mevcut yapı stokunun 6 şubat 2023 Kahramanmaraş depremi açısından değerlendirilmesi
Evaluation of the current building stock during the possible İstanbul earthquake in terms of the 6 february 2023 Kahramanmaraş earthquake
HAKAN CENK GÜNDOĞDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Arel Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİNAN CANSIZ