Urfalı Ömer Nüzhet'in Şerh-i Dîvân-ı Urfî'si
Urfalı Ömer Nüzhet's Şerh-i Dîvân-ı Urfî
- Tez No: 902805
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA SABİHA KUTLAR OĞUZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 716
Özet
Bu tez çalışmasında Urfî-i Şîrâzî'nin kasidelerine Ömer Nüzhet tarafından yazılmış olan Şerh-i Dîvân-ı Urfî'nin ilmi usullere uygun şekilde incelemesi yapılmış ve eserin karşılaştırmalı metni ortaya konulmuştur. Urfî-i Şîrâzî, 1556-1591 yılları arasında yaşamış ünlü Fars şairidir. Urfî Özellikle Dîvân'ı ile 17. yüzyıl Türk edebiyatını etkilemiştir. 17. yüzyıldan sonra da Urfî'nin Dîvân'ındaki kasidelerin Türkçe şerhleri yapılmıştır. Ahmed Sabîh, Adnî ve Ömer Nüzhet onun kasidelerine şerh yazan önemli isimlerdir. Bu tezde Ömer Nüzhet'in Urfî-i Şîrâzî'nin 18 kasidesine yaptığı şerhleri ihtiva eden Şerh-i Dîvân-ı Urfî'sinin Türkiyedeki 5 nüshası incelenmiş, incelenen nüshalar arasından en hacimli olan Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi nüshası ile Süleymaniye Kütüphanesi Hafid Efendi nüshalarının karşılaştırmalı metni verilmiştir. Şârih Ömer Nüzhet'in Şerh-i Dîvân-ı Urfî'si dışında Dîvân, Cevâhirü'l-Hikem, Menkabe-i Evliyâ'iye fî Ahvâli Rızâ'iye, Terceme-i Tenbîhâtü'l-Müneccimîn, Terceme-i Hâl-i Ragıb Paşa ve Manzum Hadîs-i Erba'în Şerhi adlı eserleri de vardır. Çalışmada klasik Türk edebiyatında şerh geleneği hakkında kısa bilgi verildikten sora Urfî'nin hayatı, sanatı ve eserleri hakkında bilgiler verilmiş ve şairin klasik Türk edebiyatındaki tesirine değinilmiştir. Sonrasında şarih Ömer Nüzhet Efendi'nin hayatı ve eserleri hakkında bilgi verildikten sonra Şerh-i Dîvân-ı Urfî adlı eserinin incelemesi yapılıp eserin karşılaştırmalı metni ortaya konulmuştur. İncelemede Ömer Nüzhet'in şerhe konu ettiği kasideler, şerh metodu ve şerhin muhtevası hakkında bilgiler ortaya konulmuştur. Son olarak Nüzhet'in imla ve dil özelliğine de değinilmiştir. Çalışmaya esas olan metnin, Sebk-i Hindî anlayışından kaynaklı son derece ağır bir üsluba ve girift bir yapıya sahip olduğu gözlemlenmiştir.
Özet (Çeviri)
This thesis studies Ömer Nüzhet's Şerh-i Dîvân-ı Urfî, a commentary on the qasidas of Divan written by Urfî-i Şîrâzî, a renowned Persian poet who lived between 1556 and 1591. The thesis examines the work by scholarly methods and presents a comparative text of the manuscripts. Urfî's Divan had a significant influence on 17th-century Turkish literature, and several scholars wrote commentaries on his poems after the 17th century. Ahmed Sabîh, Adnî and Ömer Nüzhet are important names who wrote commentaries on his qasidas. This thesis focuses on Ömer Nüzhet's Şerh-i Dîvân-ı Urfî, which contains commentaries on 18 of Urfî's qasidas. The thesis examines five copies of the manuscripts in Turkey. It presents a comparative text of the two most extensive copies: the one in the Topkapı Palace Museum Library and the one in the Süleymaniye Library Hafid Efendi collection. In addition to the Şerh-i Dîvân-ı Urfî, Ömer Nüzhet also authored other works such as the Dîvân, Cevâhirü'l-Hikem, Menkabe-i Evliyâ'iye fî Ahvâli Rızâ'iye, Terceme-i Tenbîhâtü'l-Müneccimîn, Terceme-i Hâl-i Ragıb Paşa, and Manzum Hadîs-i Erba'în Şerhi. The thesis begins with a brief overview of the commentary tradition in classical Turkish literature. It then provides information on Urfî's life, art, and works, and discusses his influence on classical Turkish literature. The thesis then examines the life and works of Ömer Nüzhet Efendi, followed by an analysis of his Şerh-i Dîvân-ı Urfî and the comparative text of the manuscripts. The analysis focuses on the qasidas that Ömer Nüzhet commented on, his commentary method, and the content of the commentary. Finally, the thesis discusses Nüzhet's spelling and language characteristics. It is understood that the studied text has an extremely heavy style and an intricate structure due to the Sebk-i Hindî style.
Benzer Tezler
- Vekayinamelerde bulunan Anadolu Selçuklu Devleti'nin diplomatik vesikaları
Anatolian Seljuk of diplomatic documents in chronicles
FATMA SEVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET AKŞİT
- Urfalı Hattat Mahmut Dörtbudak'ın hayatı ve eserleri
The life and works of Calligrapher Mahmut Dörtbudak from Urfa
ABUBEKİR AVNİ DÖRTBUDAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
El SanatlarıHarran Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KASIM ŞULUL
- Karaciğer transplantasyonu uygulanan hastalarda yaşam kalitesi ve eğitim gereksinimlerinin değerlendirilmesi
Assessment of the quality of life and educational needs in patients undergoing liver transplantation
ALEV URFALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Hemşirelikİstanbul Bilim ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEHRA DURNA
- Investigation of the role of programmed cell death 10 (PDCD10) protein in multidrug resistance
Programlı hücre ölümü 10 (PDCD10) proteininin çoklu ilaç dirençliliğindeki rolünün incelenmesi
ÇAĞRI URFALI
- Okuduğunu anlamanın bilişsel-motivasyonel faktörlerle açıklanması ve okuduğunu anlama güçlüklerine yönelik bir müdahale programı
Explanation of reading comprehension with cognitive-motivational factors and an intervention program to reading comprehension difficulties
PAKİZE URFALI DADANDI
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimTrabzon ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SUAT UNGAN
