Tarikatların Selefileşme eğilimleri: İsmailağa cemaati örneği
Salafification tendencies of sufis: In the case of İsmailağa community
- Tez No: 902858
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEKİYE DEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Sosyoloji, Religion, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 173
Özet
Bu tez çalışması, Türkiye'nin en köklü tasavvufi hareketlerinden biri olan İsmailağa cemaatinin son yıllarda Selefi ideolojiden etkilenip etkilenmediğini ve bu etkilerin cemaatin geleneksel yapısı üzerindeki olası dönüşümlerini incelemektedir. Selefi ideoloji, İslam'ın katı ve literalist bir yorumunu temsil ederken, İsmailağa cemaati daha esnek ve tasavvufi bir İslam anlayışını benimser. Bu tez, İsmailağa cemaatinin Selefileşme sürecine girip girmediğini tartışmakta ve bu bağlamda tevhid, şirk, mürted, tağut, cihat, sünnet, kadın ve erkek rolleri, tebliğ, müzik ve sanat gibi temel kavramlar üzerinden karşılaştırmalı bir analiz yapmaktadır. Çalışmanın ana konusu, İsmailağa cemaatinin son dönemde Selefi ideolojiyle olan ilişkisi ve bu ideolojiden ne ölçüde etkilendiğidir. Özellikle Türkiye'nin sosyo-kültürel yapısı içinde önemli bir yer tutan bu cemaatin, geleneksel tasavvufi çizgisini koruyup koruyamadığı ve Selefi ideolojinin etkileriyle nasıl başa çıktığı üzerinde durulmuştur. Bu tezin temel amacı, İsmailağa cemaatinin Selefi etkiler altındaki dönüşümünü analiz etmek ve cemaatin geleneksel tasavvufi kimliğini koruma çabalarını değerlendirmektir. Tezin ana sorusu,“İsmailağa selefileşiyor mu?”sorusudur ve bu soruya yanıt aramak için çeşitli dini kavramlar ve uygulamalar üzerinden karşılaştırmalı bir inceleme yapılmıştır. Çalışmada, nitel araştırma yöntemleri benimsenmiş ve bu bağlamda literatür taraması, içerik analizi ve karşılaştırmalı analiz gibi teknikler kullanılmıştır. Selefi ideoloji ve İsmailağa cemaati üzerine mevcut literatür incelenmiş, bu iki dini hareketin temel kavramları ve uygulamaları üzerine odaklanılmıştır. Veriler, teolojik metinler, cemaat liderlerinin açıklamaları ve ilgili akademik çalışmalar ışığında analiz edilmiştir. Tezde, İsmailağa cemaatinin Selefi ideoloji ile olan benzerlikleri ve farklılıkları on bir temel başlık altında sistematik olarak ele alınmıştır. Bu çalışma, Türkiye'deki dini hareketlerin dönüşüm süreçlerine ve bu hareketlerin moderniteyle olan ilişkilerine dair önemli sosyolojik ve teolojik katkılar sunmaktadır. İsmailağa cemaatinin Selefi ideoloji ile olan etkileşimi, sadece bu cemaatin geleceği açısından değil, aynı zamanda Türkiye'deki dini dinamiklerin genel yapısını anlamak açısından da kritiktir. Selefi ideolojinin İslam dünyasında artan etkisi ve bu etkinin yerel dini yapılar üzerindeki potansiyel sonuçları, bu çalışmanın önemini artırmaktadır. Tezin temel iddiası, İsmailağa cemaatinin belirli ölçülerde Selefi etkilerden etkilendiği, ancak bu etkilerin cemaatin tasavvufi kimliğini tamamen dönüştürecek düzeyde olmadığıdır. İsmailağa cemaati, Selefi ideolojinin bazı unsurlarını bünyesine dahil etse de, temel yapısını ve geleneksel dini pratiğini koruma çabası içindedir. Selefi etkiler, daha çok yüzeysel düzeyde kalmakta ve cemaatin genel yapısını etkilememektedir. İsmailağa cemaatinin tevhid ve şirk gibi temel kavramlarda Selefi yorumları kabul etmekten kaçındığı, bunun yerine kendi geleneksel İslami yorumlarını sürdürdüğü görülmüştür. Sonuç olarak, İsmailağa cemaatinin Selefileşmediği, ancak Selefi ideolojiden belirli etkiler taşıdığı ve bu etkileri kendi bünyesinde dönüştürmeye çalıştığı sonucuna varılmıştır. Cemaatin gelecekteki gelişimi, Selefi etkilerle nasıl başa çıkacağına ve bu etkileri ne ölçüde absorbe edebileceğine bağlı olacaktır. Bu çalışma, İsmailağa cemaatinin Selefi ideoloji karşısında geleneksel çizgisini koruma mücadelesini ortaya koymakta ve Türkiye'deki dini hareketlerin modernite ve radikal İslam arasındaki ilişkisini anlamak için önemli bir katkı sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis explores whether the İsmailağa community, one of the most established Sufi movements in Turkey, has been influenced by Salafi ideology in recent years and how these influences may have led to transformations in the community's traditional structure. While Salafi ideology represents a strict and literalist interpretation of Islam, the İsmailağa community embraces a more flexible and Sufi-oriented understanding of Islam. This thesis discusses whether the İsmailağa community has entered a process of Salafization by conducting a comparative analysis on key concepts such as tawhid, shirk, apostasy, taghut, jihad, the Sunnah, gender roles, preaching, music, and art. The primary focus of this study is the relationship between the İsmailağa community and Salafi ideology in recent years, and to what extent this ideology has influenced the community. Specifically, the research examines whether the İsmailağa community, which holds a significant place in Turkey's socio-cultural fabric, has been able to maintain its traditional Sufi identity and how it has responded to the influences of Salafi ideology. The main objective of this thesis is to analyze the transformation of the İsmailağa community under the influence of Salafi elements and to evaluate the community's efforts to preserve its traditional Sufi identity. The central question of the thesis is,“Is İsmailağa becoming Salafi?”This question is addressed through a comparative examination of various religious concepts and practices. The study adopts qualitative research methods, including literature review, content analysis, and comparative analysis. It draws on existing literature on Salafi ideology and the İsmailağa community, focusing on key concepts and practices within these two religious movements. Data were analyzed using theological texts, statements by community leaders, and relevant academic studies. The thesis systematically examines the similarities and differences between the İsmailağa community and Salafi ideology across eleven key topics. This research provides significant sociological and theological insights into the transformation processes of religious movements in Turkey and their relationship with modernity. The interaction between the İsmailağa community and Salafi ideology is crucial not only for understanding the future of this community but also for comprehending the broader religious dynamics in Türkiye. The growing influence of Salafi ideology in the Islamic world and its potential impact on local religious structures further underscores the importance of this study. The thesis argues that while the İsmailağa community has been influenced by certain elements of Salafi ideology, these influences have not reached a level that would completely transform its Sufi identity. Although the community has incorporated some aspects of Salafi ideology, it continues to strive to maintain its core structure and traditional religious practices. The impact of Salafi elements remains largely superficial, not significantly affecting the community's overall structure. The analysis found that while the İsmailağa community is attempting to preserve its Sufi identity, it distinctly diverges from Salafi ideology in areas such as jihad, the Sunnah, gender roles, preaching, and music. Particularly in fundamental concepts like tawhid and shirk, İsmailağa avoids adopting Salafi interpretations, instead maintaining its traditional Islamic perspectives. In conclusion, the thesis asserts that the İsmailağa community is not undergoing a process of Salafization, but it does bear certain Salafi influences, which it is working to integrate and transform within its own framework. The community's future development will depend on how it manages these Salafi influences and the extent to which it can absorb them. This study highlights İsmailağa's efforts to maintain its traditional path in the face of Salafi ideology and contributes to understanding the relationship between modernity and radical Islam within Turkiye's religious movements.
Benzer Tezler
- Tarikatların sanata yaklaşımı
Religious orders aproach to art
SEMA GÜMÜŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
DinPamukkale ÜniversitesiResim-İş Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAHSİN HANCIOĞLU
- Tarikatların toplumsal işlevi (Diyarbakır Kadiri Tarikatı örneği)
The social function of sects (The sample of Diyarbakir Kadiri Sect)
AHMET AKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET BAYYİĞİT
- Bangladeş'te tasavvufun ve tarikatların değerlendirilmesi, sosyal gelişimleri ve oynadıkları rol: Yirmi birinci yüzyılda bir vak'a incelemesi
Evaluation of islamic mysticism in bangladesh perspective: Role and social development, a case study on the twenty-first century
SAEYD RASHED HASAN CHOWDURY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PROF.DR. VAHIT GÖKTAŞ
- Kadirîlik'te âdâb ve merâsimler (Eşrefiyye-Rûmiyye)
Morals and ceremonies in the Qadiriyya (The Ashrafiyya and The Rumiyya)
ŞEVKET ŞAHİN ÖZEN