Sağlık harcamaları ile makroekonomik faktörlerin topsis yöntemi ile değerlendirilmesi: Türkiye ve Oecd ülkeleri (2015-2023)
Evaluation of health expenditures and macroeconomic factors with topsis method: Turkey and Oecd countries (2015-2023)
- Tez No: 903240
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN KARAMELİKLİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karabük Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 80
Özet
Sağlık insanlık tarihi ile birlikte anılan en önemli kavramlardan biri olmuştur. Sağlık, bir kişinin veya bir topluluğun bedensel, ruhsal ve sosyal yönünden tam anlamı ile perfomansının en üst düzeyde olması anlamnı gelmektedir. Bu durum, sadece hastalık veya yaralanmanın olmaması değil, aynı zamanda fiziksel, zihinsel ve sosyal refahın en uygun düzeyde olduğu bir durumu içerir. Bireyin daha sonra da toplumun ilerlemesi için çok önemli bir faktör olan sağlık için en önemli şartların başında ekonomik koşullar gelmektedir. Bu bağlamda sağlık ve ekonomi kavramları birbirleriyle iç içe geçmiş kavramlar sayılabilir. Bireyler ve toplumların sağlıklı kalabilmesi için, güçlü bir ekonomiye ve bu durumun sürdürülebilir olması hayati önem taşır. Ülkenin ekonomisi ile sağlık harcamaları ve beşeri sermaye arasında önemli bir ilişki bulunmaktadır. Sağlıklı bireyler ve toplumlar, daha üretken oldukları için üretime ve ekonomiye olumlu katkı sağlarken, hastalık durumunda veya sağlık hizmetlerine erişimde zorluk yaşayan ülkeler ekonomik olarak olumsuz etkilenebilir. Bundan dolayı, tam anlamı ile sağlıklı bir beşeri sermayenin ülke ekonomileri ile ilişkisini detaylı olarak açıklayan içsel büyüme modelleri üzerine daha fazla bilgi edinmek önemlidir. Bu çalışma, Seçilmiş OECD ülkeleri ve Türkiye'nin 2015-2023 dönemindeki sağlık performanslarını değerlendirmek amacıyla TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) yöntemini kullanarak yapılmıştır. Bu ülkeler, çeşitli sağlık sistemlerine, değişen ekonomik kalkınma düzeylerine ve 2015-2023 dönemine ilişkin güvenilir verilerin mevcudiyetine göre seçilmiştir. Seçilen ülkelere ait veriler Dünya Bankası, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve ulusal istatistik kurumları gibi saygın kaynaklardan toplanmaktadır. 2015'ten 2023'e kadar olan zaman dilimi, sağlık harcamaları ve sonuçlarındaki son eğilimleri ve değişiklikleri yakalamak ve analizin uygunluğunu ve doğruluğunu sağlamak için seçilmiştir. Kriterlerin ağırlıklarının belirlenmesinde CRITIC yöntemi kullanılmaktadır. Bu yöntem, hem kontrast yoğunluğunu hem de kriterler arasındaki korelasyonu hesaba katarak ağırlık belirlemede dengeli ve objektif bir yaklaşım sağlar.
Özet (Çeviri)
Health has been one of the most important concepts in human history. Health means the highest level of physical, mental and social performance of a person or a community. This includes not only the absence of disease or injury, but also a state of optimal physical, mental and social well-being. Economic conditions are one of the most important conditions for health, which is a very important factor for the progress of the individual and then the society. In this context, the concepts of health and economy can be considered as intertwined concepts. For individuals and societies to remain healthy, it is vital that they have a strong economy and that this situation is sustainable. There is an important relationship between a country's economy, health expenditures and human capital. While healthy individuals and societies contribute positively to production and the economy as they are more productive, countries that suffer from illness or difficulties in accessing health services can be negatively affected economically. Therefore, it is important to learn more about endogenous growth models that explain in detail the relationship between a fully healthy human capital and national economies. This study was conducted using the TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) method to assess the health performance of selected OECD countries and Turkey for the period 2015-2023. These countries were selected based on their diverse health systems, varying levels of economic development and the availability of reliable data for the period 2015-2023. Data for the selected countries are collected from reputable sources such as the World Bank, the World Health Organization (WHO) and national statistical agencies. The time period from 2015 to 2023 was chosen to capture recent trends and changes in health expenditures and outcomes and to ensure relevance and accuracy of the analysis. The CRITIC method is used to determine the weights of the criteria. This method provides a balanced and objective approach to weighting, taking into account both contrast intensity and correlation between criteria.
Benzer Tezler
- Avrupa Birliği ve Türkiye'de sağlık harcamalarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi
Determination of the factors affecting health expenditures in the European Union and Türkiye
ABDURRAHMAN ERDAL
- Sağlık harcamaları, fiziki sermaye birikimi ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki: Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler üzerine bir inceleme
The relationship between health expenditures, physical capital accumulation and economic growth: A study on developed and developing countries
YETER ATASAYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
EkonomiNevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EBRU TOPCU
- Küreselleşme çerçevesinde Türkiye'de fırsat eşitsizliği ile gelir eşitsizliği üzerine bir çalışma
A study on opportunity inequality and income inequality in Turkey within the framework of globalization
HİLAL GÜZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Ekonomiİstanbul Üniversitesiİktisat Politikası Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELMAN YILMAZ
- Health and growth: understanding the importance of health in economic growth
Sağlık ve büyüme: Sağlığın iktisadi büyüme üzerindeki etkilerini anlamak
İBRAHİM HAKAN YETKİNER
Doktora
İngilizce
2002
EkonomiOrta Doğu Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAKUP KEPENEK
- Yenilenebilir enerji yatırımlarının makroekonomik faktörler ile ilişkisi: İşletme yatırımlarına yönelik sürdürülebilir strateji önerileri
The relationship of renewable energy investments and macroeconomic factors: Sustainable strategies recommendations for business investments
ESRA SEREZLİ
Doktora
Türkçe
2022
Ekonomiİstanbul Medipol ÜniversitesiYönetim ve Strateji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERHAT YÜKSEL