Komisyon tarafından hazırlanan 'İkinci seneye mahsus mufassal Yeni Sarf-ı Osmânî' adlı eserin incelenmesi
Analyzing the second year specialized mufassal New Sarf-i Osmâni prepared by the commission
- Tez No: 903340
- Danışmanlar: PROF. DR. NEZİR TEMUR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 292
Özet
Bir devrin dil özelliklerini veya dil bilgisi kurallarını tespit etmede o dönemde yazılmış olan gramer kitapları eşsiz bir hazinedir. Yazılış amacı bakımından zaten dil kurallarını öğretmeyi amaçlayan bu kitaplar yardımıyla rahat bir şekilde o devirdeki dil kurallarına ve kurallar anlatılırken verilen örnek vasıtasıyla devrin kelime birikimine erişilebilir. İşte çalışmamızın konusunu teşkil eden“Yeni Sarf-ı Osmanî”adlı bu eser Şeyh Vasfi tarafından Rüşdiye mekteblerindeki öğrencilere ders kitabı olarak hazırlanmıştır. Bu kitapta Osmanlı Türkçesinde yer alan dil bilgisi kuralları aktarılırken bu devrin Osmanlı Türkçesinin yapısı gereği Arapça, Farsça ve Türkçenin gramer kuralları vurgulanmış ve eserde bu üç dilin kuralları iç içe açıklanmıştır. Yine açıklamaların ardından konuyla ilgili örneklere yer verilmiştir ki bunlar, o dönem dil hazinesinin belirlenmesinde araştırmacılara imkânlar sunmaktadır. Çalışmamımızın müellifi Şeyh Vasfi'nin tasavvufi alandaki yetkinliği kadar Batı Etkisindeki Türk Edebiyatı yazarlarını etkileyecek ve bazı şiirlerine nazireler yazılacak ölçüde edebiyata alakası da vardır. Yazdığı dil bilgisi kitapları o dönem okullarında yıllar yılı ders kitabı olarak okutulmuş ve kendisi bu okullarda muallimlik de yapmıştır. Yine bir tekkenin şeyhi olarak da halkla iç içe yaşamış olan yazarın kaleme aldığı bu eserler dönem dil, kültür, edebiyat vb. alanlarda araştırma yapmak isteyenler için göz ardı edilmemesi gereken eserlerden birisidir. Eserin günümüz Türk alfabesine aktarımı ve üzerinde yapılacak çalışmalarla araştırmacılara yeni bir çalışma alanı açmak amaçlanmıştır. Özellikle dil bilgisi kurallarını örneklendirmek için verilen kelime ve cümleler incelendiğinde o dönemin dil özelliklerinin günümüz Türkçesine epeyce yaklaştığı görülmektedir. Söz konusu gerçeğin ortaya konması için de bu çalışma yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
The grammar books written in a certain period are a unique treasure trove in determining the language features or grammar rules of an era. These books, which are intended to teach language rules, make it possible to easily access the language rules of a certain period and the vocabulary of that period through the examples given while explaining the rules. This work that forms the subject of our study, named“Yeni Sarf-ı Osmani”(New Ottoman Grammar), was prepared by Sheikh Vasfi as a textbook for students in secondary schools (Rüşdiye mekteblerindeki). In this book, while transferring the grammar rules in Ottoman Turkish, the grammatical rules of Arabic, Persian, and Turkish languages were emphasized due to the structure of Ottoman Turkish of that period, and the rules of these three languages were explained combinedly in the work. Examples related to the subject are also provided after the explanations, which offer researchers opportunities in determining the language treasury of that period. The author of our work, Sheikh Vasfi, not only had expertise in Sufism but also had a connection to literature to the extent that it would influence Turkish literature authors under Western influence and inspire some to write verses dedicated to his poetry. His language grammar books, which were written during that period, were taught as textbooks in schools for years, and he also taught as a teacher in these schools. As a sheikh of a dervish lodge, the works he has written should not be overlooked for those who want to conduct research in the fields of language, culture, literature, etc. The adaptation of the work to modern Turkish alphabet and works to be done on this aim to open a new area of study for researchers. Especially when the words and sentences given as examples to illustrate grammar rules are examined, it is seen that the language features of that period are quite close to today's Turkish language. This study has been done to reveal this fact and it has 4 sections: The thesis begins with a section containing the purpose, method, scope, and problems encountered throughout the study. Following this section, the life, cultural characteristics, works, and influenced authors of Sheikh Vasfi, who was himself a Sufi, teacher, poet, and language expert, are presented.
Benzer Tezler
- Avrupa Topluluğu'nun ortak dış ve güvenlik politikası
The European Community's common foreign and security policy
YASEMİN KAYA
- Atölye ve laboratuvar öğretmenleri için performans değerlendirme model önerisi
Performance evaluation model proposal for workshop and laboratory teachers
İBRAHİM OKAN ERDEN
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İNAYET AYDIN
- Motivations behind aid allocation decisions of European donors: The role of energy resource endowments in African aid recipient countries
Avrupa donörlerinin yardım dağıtma sebepleri: Afrika?daki yardım alan ülkelerin enerji kaynaklarının rolü
NATALİA SHULGİNA
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
Uluslararası İlişkilerAkdeniz ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESRA ÇAYHAN
PROF. DR. MİCHAEL BRZOSKA
- Mekâtib-i rüşdiyyenin birinci senesine mahsus – yeni sarf-ı Osmânî (Metin-günümüz Türkçesine çeviri-terimler dizini-tıpkıbasım)
For the first year of secondary schools- yeni sarf-i Osmânî (new morphology of ottoman Tuskish): Text-translation into modern Turkish-terms index-facsimile
MUKADDES BÜŞRA BAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıAkdeniz ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENFEL DOĞAN
- 6., 7. ve 8. sınıf fen ve teknoloji ders kitaplarına yansıyan ölçme değerlendirme anlayışının yeni fen ve teknoloji öğretim programı ışığında değerlendirilmesi
The investigation of assessment and evaluation approach that is reflected in 6th, 7th and 8th grades science and technology textbooks prepared in the light of new science and technology teaching program
AHMET TAŞDERE
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal Üniversitesiİlköğretim Bölümü
PROF. DR. MEHMET BAHAR