Mustafa Necati Sepetçioğlu'nun Benim Adım Yunus Emre romanının söz varlığı
The Lexicon of Mustafa Necati Sepetçioğlu's novel Benim Adım Yunus Emre
- Tez No: 903375
- Danışmanlar: PROF. DR. İDRİS NEBİ UYSAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 275
Özet
Mustafa Necati Sepetçioğlu, tarihî romanlarıyla bilinen ve pek çok türde eser veren bir yazardır. Sepetçioğlu'nun, Türk dili ve edebiyatı için önemli bir yere sahip olan Yunus Emre'nin yolculuğunu kendine has üslubu ve hayal dünyasıyla kurguladığı Benim Adım Yunus Emre romanının söz varlığının zengin olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmada Benim Adım Yunus Emre romanı incelenerek Mustafa Necati Sepetçioğlu'nun söz varlığını ortaya koymak ve söz varlığı çalışmalarına katkıda bulunmak amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Benim Adım Yunus Emre romanının söz varlığı unsurları; atasözleri, deyimler, ikilemeler, arkaik sözcükler, ağız özelliği taşıyan sözcükler başlıkları altında kaynak tarama yöntemi ile tespit edilmiştir. Tespit edilen sözcükler ve söz öbekleri, sözlük anlamları ve romandan tanık cümleler ile birlikte verilmiştir. Söz varlığı unsurlarının romanda kullanım sıklığı incelenmiştir. Romanda geçen isimler kavramsal olarak 25 başlık altında incelenmiş, sıklıklarıyla birlikte verilmiştir. Araştırma ve inceleme sürecinde karşılaşılan sorunlara ve önerilere sonuç kısmında yer verilmiştir. Elde edilen verilere göre Benim Adım Yunus Emre romanında 573 farklı deyim olmak üzere toplam 1.183 deyim, 366 farklı ikileme olmak üzere toplam 638 ikileme tespit edilmiştir. 92 farklı kalıp söz romanda 279 kez, 26 farklı arkaik sözcük 82 kez, 59 ağız özelliği taşıyan sözcük ise 223 kez tekrar etmiştir. Romanda Türkçe Sözlük'te olmayan 70 sözcük tespit edilmiş, bu sözcükler 137 kez tekrar etmiştir.“Kavramsal Tasnif”başlığı altında 1.170 farklı kelime listelenmiştir. Bu sonuçlar dikkate alındığında Benim Adım Yunus Emre romanının deyim ve ikilemeler yönünden zengin olduğu, deyim ve ikileme kullanımında tekrara düşülmediği ve yazarın üslubu ile ilgili olarak farklı şekillerde kullanımların mevcut olduğu tespit edilmiştir. Arkaik sözcükler tarihselliği yansıtmada önemli bir yere sahiptir. Yazar, XIII ve XIV. yüzyıl Anadolu'sunu anlattığı biyografik romanında, arkaik kelimelerden ve yöresel söyleyiş özelliği gösteren sözcüklerden faydalanmıştır. Bu çalışma ile Türkçenin zenginlikleri olan deyim ve ikilemelerin Benim Adım Yunus Emre adlı romanda geniş bir yer tuttuğu, insan ilişkilerinde sıkça başvurulan kalıp sözlerin günlük yaşamda olduğu gibi romanda da sık sık kullanıldığı, arkaik sözcüklerin roman ve tarih arasında bağ kurduğu, yöresel söyleyişlerin ise yaşanılan coğrafyayı ve kültürü aktarmada etkili olduğu sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Mustafa Necati Sepetçioğlu, is an author known for his historical novels and works in various genres. It is believed that the novel Benim Adım Yunus Emre, which Sepetçioğlu crafted with his unique style and imaginative world, has a rich vocabulary, as it portrays the journey of Yunus Emre, a figure of significant importance in Turkish language and literature. In this study, the novel Benim Adım Yunus Emre is examined to reveal Mustafa Necati Sepetçioğlu's vocabulary and contribute to vocabulary studies. To achieve this goal, the elements of vocabulary in the novel Benim Adım Yunus Emre including proverbs, idioms, reduplications, archaic words, and dialect-specific words were identified using the source scanning method. The identified words and phrases are presented along with their dictionary meanings and examples from the novel. The frequency of the vocabulary elements' usage in the novel has been analyzed. Names appearing in the novel have been examined conceptually under 25 headings and presented with their frequencies. Issues encountered and recommendations during the research and analysis process are discussed in the conclusion section. Based on the obtained data, the novel Benim Adım Yunus Emre features a total of 1.183 idioms, including 573 unique ones, and 638 repetitions of 366 distinct reduplications. Additionally, 92 different fixed expressions are repeated 279 times, 26 different archaic words appear 82 times, and 59 dialect-specific words are repeated 223 times. The novel also contains 70 words not listed in theTürkçe Sözlük, with these words appearing 137 times. Under the heading“Conceptual Classification”, 1.170 distinct words are listed. These findings indicate that the novel Benim Adım Yunus Emre is rich in idioms and reduplications, with no repeated use in these categories, and demonstrates diverse uses in terms of the author's style. Archaic words play a crucial role in reflecting historical context. In his biographical novel depicting 13th and 14th century Anatolia, the author utilizes archaic words and regionally specific expressions. This study concludes that idioms and reduplications, which are rich elements of Turkish, occupy a significant place in the novel Benim Adım Yunus Emre. Fixed expressions frequently used in human interactions are also frequently employed in the novel, similar to their use in daily life. Archaic words establish a connection between the novel and historical context, while regional expressions are effective in conveying the geography and culture of the setting.
Benzer Tezler
- Arzunun üçgeninde bir ben vardır bende benden içeri
Bir ben vardır bende benden içeri in the triangle of desire
GAMZE AKBAŞ ARSLANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜNİL ÖZLEM AYAYDIN CEBE
- Mustafa Necati Sepetçioğlu'nun Kilit, Anahtar, Kapı romanlarının anlatım teknikleri, deyim ve atasözü bakımından incelenmesi
Mustafa Necati Sepetçioğlu's examination of Kilit, Anahtar, Kapı novels in terms of narrative techniques, idioms, proverbs
ZEYNEP ÇELİKKAYA KARAKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAğrı İbrahim Çeçen ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL AHMET KIRKKILIÇ
- Mustafa Necati Sepetçioğlu'nun 'Bugünki Türkiye' dizisi romanlarında söylem analizi
Discourse analysis in Mustafa Necati Sepetçioğlu's 'Today's Turkey' series novels
KÜBRA YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HACİ ABDULLAH ŞENGÜL
- Mustafa Necati Sepetçioğlu'nun hikâyeleri üzerine bir inceleme
A study on the stories of Mustafa Necati Sepetçioğlu
MEHMET TAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıCelal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SELİM ALTINTOP
- Mustafa Necati Sepetçioğlu'nun romanlarında kahramanlık miti
Mustafa Necati Sepetçioğlu is novels in the herotic mtyh
GÜLER KÜÇÜKEROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıSüleyman Demirel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİMMET UÇ