Arzunun üçgeninde bir ben vardır bende benden içeri
Bir ben vardır bende benden içeri in the triangle of desire
- Tez No: 634814
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜNİL ÖZLEM AYAYDIN CEBE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 121
Özet
René Girard,“üçgen arzu”(mimetik arzu) modeliyle edebiyat eleştirisine yeni bir yaklaşım kazandırmıştır. Arzunun öykünmeci yapısını ortaya koymak amacıyla özne, nesne ve dolayımlayıcıdan oluşan üçgenin farklı oluşum biçimlerini betimlemiştir. Ne var ki, üçgen yapıyı açığa çıkaran yapıtlar için kullandığı“romansal deha”yı yalnızca Hristiyan simgeciliğinin biçimlendirebileceğini ifade ederek Hristiyanlığın evrensel olduğunu belirtmiştir. Bu tezde Emine Işınsu'nun Yunus Emre'yi konu alan Bir Ben Vardır Bende Benden İçeri (2002) isimli eseri üçgen arzu modeli çerçevesinde çözümlenmiştir. İslam sembolizminin biçimlendirdiği romansal dehayı örneklemesi bakımından derinlemesine irdelenen eserde menkıbeler ve barındırdıkları tasavvuf terminolojisi üzerinde durulmuştur. Yunus Emre üzerine yazılmış olan Nezihe Araz'ın Dertli Dolap (1961), Mustafa Necati Sepetçioğlu'nun Benim Adım Yunus Emre (1980), Ahmet Efe'nin Yûnus (1981), Emine Işınsu'nun Bir Ben Vardır Bende Benden İçeri (2002), Özgen Keskin'in Yunus Emre Var Yâr'ına (2009), Devrim Altay'ın Yunus Emre (2010), Mehmet Önal'ın Hak Çalabım (2010), İskender Pala'nın Od (2011), Mustafa Akgün'ün Yunus Emre: Gel Gör Beni Aşk Neyledi (2012), Mahmut Ulu'nun Aşka Ağlayan Derviş (2012), İlhan Akın'ın Dördüncü Cemre (2015), Yunus Arıkan'ın Kalbe Düşen Aşk (2015), Sinan Yağmur'un Yunus Emre: Aşkın Gözyaşları (2015), Yılmaz Gürbüz'ün Çöküş ve Diriliş (2016), Yaşar Bedri'nin Yunus Emre: Gezgin ile Pervane (2016) ve Kıvanç Nalça'nın Yunus (2019) isimli yapıtları da üçgen arzudaki metinlerarası bağlantıya işaret etmek amacıyla irdelenmiştir. Ancak bu eserler İslam sembolizmi ve romansal deha arasındaki bağı açımlamak, romanın menkıbelerin yeniden yazımı olmaktan çıkıp güncelleme özelliğini taşıması gerektiğini vurgulamak için eleştirel bir yaklaşımla incelenmiştir. Tezde Bir Ben Vardır Bende Benden İçeri isimli eserde arzunun öykünmeci yapısı gösterilmiştir. Yapılan çözümleme doğrultusunda, Girard'ın ifadesine karşın, İslam sembolizminin biçimlendirdiği romansal deha örneklenmiştir. Böylece, evrensel olduğu düşünülen üçgen arzu modelinin yalnız Hristiyanlık tarafından biçimlendirilmediği, romanın ait olduğu özgül inanç ve kültür doğrultusunda yapılandığı gözlemlenmiştir.
Özet (Çeviri)
René Girard has introduced a new approach to literary criticism with his model of“triangular desire”(mimetic desire). In order to reveal the mimetic structure of desire, he has described various formations of the triangle comprising of a subject, an object and a mediator. He, however, by expressing that the novelistic genius he coined for the works that reveal the triangular structure can only be shaped by Christian symbolism, has stated that Christianity is universal. This study examines Emine Işınsu's novel based on Yunus Emre, Bir Ben Vardır Bende Benden İçeri (2002) within the framework of the triangular desire model. It discusses that the novel exemplifies the novelistic genius shaped by Islamic symbolism by scrutinizing the Sufi hagiography and terminology. It also takes the following works into consideration in order to comprehend the intertextual relationship within the triangular desire model: Nezihe Araz's Dertli Dolap (1961), Mustafa Necati Sepetçioğlu's Benim Adım Yunus Emre (1980), Ahmet Efe's Yûnus (1981), Emine Işınsu's Bir Ben Vardır Bende Benden İçeri (2002), Özgen Keskin's Yunus Emre Var Yâr'ına (2009), Devrim Altay's Yunus Emre (2010), Mehmet Önal's Hak Çalabım (2010), İskender Pala's Od (2011), Mustafa Akgün's Yunus Emre: Gel Gör Beni Aşk Neyledi (2012), Mahmut Ulu's Aşka Ağlayan Derviş (2012), İlhan Akın's Dördüncü Cemre (2015), Yunus Arıkan's Kalbe Düşen Aşk (2015), Sinan Yağmur's Yunus Emre: Aşkın Gözyaşları (2015), Yılmaz Gürbüz's Çöküş ve Diriliş (2016), Yaşar Bedri's Yunus Emre: Gezgin ile Pervane (2016) and Kıvanç Nalça's Yunus (2019). It, however, takes them into account to reveal the connection between Islamic symbolism and the novelistic genius, and assumes a critical approach towards them to demonstrate that the novel as a genre is realized only when the author interprets the hagiography instead of merely reproducing it. This study analyzes the mimetic structure of desire in Bir Ben Vardır Bende Benden İçeri. The analysis shows that, despite Girard's statement, the novelistic genius can also be shaped by Islam symbolism. Therefore, it observes that the triangular desire model, which is thought to be universal, cannot be molded by merely Christianity, and emphasizes that it is structured according to the particular belief and culture to which the novel belongs.
Benzer Tezler
- Deleuze felsefesinde bedenin özgürleşme imkanları
Liberation opportonitities of the body in Deleuze's philosophy
PELİN GÜLERKAPTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
FelsefeMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ AKAY
- Lacan'ın nazar kavramı ve benlik inşaasına körlük üzerinden bir bakış
Exploring Lacanian gaze and subject formation through blindness
BERKE ŞERBETÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiKültürel İncelemeler Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. BÜLENT SOMAY
- Arzunun siyasi potansiyeli: Reşat Ekrem Koçu'da queer öznelliğin takibi
The political potential of desire: Following the queer subjectivity of Reşat Ekrem Koçu
İPEK BOZKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİDEM ARDALI BÜYÜKARMAN
- Objectification and redirection of desire: Exposure to consumer culture in the low income context
Arzunun nesneleştirilmesi ve yeniden yönlendirilmesi: Düşük gelir şartlarında tüketim kültürüne maruz kalma
DİCLE YURDAKUL ŞAHİN
Doktora
İngilizce
2013
İşletmeİzmir Ekonomi Üniversitesiİşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DENİZ ATİK