Yetişkin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanılı hastalarda kronotipin bilişsel fonksiyonlar ile ilişkisi
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 904102
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞADİYE VİSAL BUTURAK
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 78
Özet
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunda (DEHB) hastalığın belirtileri her yaş grubunda değişmekle birlikte yetişkinlikte dikkat ve yürütücü işlev bozuklukları ön planda görülmektedir. Yetişkin DEHB'li bireylerde akşamcıl kronotipin sabahçıl kronotipe göre daha sık görüldüğü bildirilmiştir. Akşamcıl kronotipe sahip kişilerin uyku uyanıklık döngüleri düzensiz olabilmektedir. Uykudaki problemlerinin bilişsel kapasitede, dikkat ve yürütücü işlevlerde etkilenmeye neden olacağı bildirilmiştir. Çalışmamızda yetişkin DEHB hastalarının sağlıklı kontrol grubuyla karşılaştırmasıyla hasta grubunda hangi kronotipin daha sık görüldüğü, kronotipin uyku kalitesini nasıl etkilediği, kronotiple ilişkili olarak sabah saatlerinde bilişsel performansın özellikle yürütücü işlevlerin nasıl etkilendiği hakkında bilgi toplamayı amaçladık. Çalışmaya DSM-5'e göre DEHB tanı kriterlerini karşılayan 40 hasta ve herhangi bir psikiyatrik tanısı olmayan 36 sağlıklı kişi dahil edilmiştir. Wechsler Yetişkinler için Zeka Ölçeği puanı 90 ve üzeri olan, Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği puanı 7'nin altında olan kişiler hasta ve kontrol grubuna alınmıştır. Hasta ve kontrol grubuna tarafımızca hazırlanan Sosyodemografik ve Klinik Veri Formu, Raven Standart Progressif Matrisler Testi (RSPM) ve Stroop Testi TBAG Formu uygulanmıştır. Katılımcılardan, Erişkin Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Kendi Bildirim Ölçeği, Sabahçıl Akşamcıl Anketi, Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksini (PUKİ) doldurmaları istenmiştir. DEHB grubu ile kontrol grubu arasında kronotipler açısından anlamlı farklılık saptanmamıştır. DEHB grubunda toplam PUKİ puan ortalamaları kontrol grubuna kıyasla istatistiksel anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur. DEHB grubunda PUKİ alt bileşenlerinde alışılmış uyku etkinliği, uyku bozukluğu, gündüz işlev bozukluğu alt ölçeklerinde anlamlı farklılık tespit edilmiştir. DEHB grubunda kontrol grubuna göre Stroop Testinde 3., 4., bölümleri tamamlama süre ortalamaları istatistiksel olarak anlamlı daha uzun bulunmuştur. DEHB grubunda RSPM toplam puan ortalamaları kontrol grubuna göre istatistiksel anlamlı daha düşük saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
The symptoms of Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) vary across age groups, but in adulthood, difficulties with attention and executive function are prominent. It has been reported that eveningness chronotype is more common in adults with ADHD compared to morningness chronotype. Individuals with an eveningness chronotype may have irregular sleep-wake cycles. It has been reported that sleep problems can affect cognitive capacity, attention, and executive functions. In our study, we aimed to gather information by comparing adult ADHD patients with a healthy control group to determine which chronotype is more common in the patient group, how the chronotype affects sleep quality, and how cognitive performance, especially executive functions, is affected in the morning hours associated with the chronotype. The study included 40 patients meeting the diagnostic criteria for ADHD according to DSM-5 and 36 healthy individuals without any psychiatric diagnosis. Individuals with a Wechsler Adult Intelligence Scale score of 90 or above and a Hamilton Depression Rating Scale score below 7 were included in both the patient and control groups. The Socio-demographic and Clinical Data Form prepared by us was administered to both the patient and control groups, along with the Raven Standard Progressive Matrices Test (RSPM) and the Stroop Test TBAG Form. Participants were also asked to complete the Adult Attention Deficit and Hyperactivity Disorder Self-Report Scale, the Morningness-Eveningness Questionnaire, and the Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI). No significant difference was found between the ADHD group and the control group in terms of chronotypes. The average total PSQI scores in the ADHD group were found to be statistically significantly higher compared to the control group. Significant differences were detected in the subcomponents of the PSQI, including sleep efficiency, sleep disturbances, and daytime dysfunction, in the ADHD group. In the ADHD group, completion time averages for parts 3 and 4 of the Stroop Test were found to be statistically significantly longer compared to the control group. The average total scores on the RSPM were found to be statistically significantly lower in the ADHD group compared to the control group. Due to the study population consisting of early adult age group and the low number of cases in chronotype groups, significant differences in chronotypes between groups may not have been detected.
Benzer Tezler
- Bipolar hastalarda erişkin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu eştanısı; sıklığı, sosyodemografik ve klinik özellikleri ile ilişkisi
Adult attention deficit and hyperactivity disorder comorbidity in bipolar patients; correlation with frequency, social demographic and clinical factors
TONGUÇ DEMİR BERKOL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2009
Psikiyatriİstanbul ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN YARGIÇ
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu eş tanısının bariatrik cerrahi sonrası hastalarda kilo üzerinde etkisi
The effect of comorbid attention deficit hyperactivity disorder on weight in patients after bariatric surgery
JAMALA HUSEYNLI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEDRİYE ÖNCÜ ÇETİNKAYA
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı olan çocukların duygu tanıma becerisinin serum sitokin düzeyleri ile ilişkisi
Relationship of emotion recognition skills of children with attention deficit hyperactivity disorder and serum cytokine levels
SEVİL AYDOĞDU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriKaradeniz Teknik ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAHADIR TURAN
- Erişkin dikkat eksikliği ve hiperativite bozukluğu, dürtüsellik ve emosyon regülasyonunun obezite hastalarında bariyatrik cerrahi başarısı üzerine etkilerinin incelenmesi
The impact of adult attention deficiency and hyperactivity disorder,impulsivity and emotion regulation on outcomes following bariatricsurgery
PELİN BOZKURT GÜNENDİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Psikiyatriİnönü ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LALE GÖNENİR ERBAY
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuk ve ergenlerde otistik özelliklerin tedavi yanıtına ve yan etkilere olan etkisinin boylamsal olarak incelenmesi
A longitudinal study of the effect of autistic traits on treatment response and side effects in children and adolescents with attention deficit hyperactivity disorder
AYŞEGÜL AKGÜL DOĞRU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİDEM BEHİCE ÖZTOP