Ermeni Harfli Kıpçak Türkçesiyle yazılmış 1618 Tarihli Dualar Kitabı (Çeviri-inceleme-dizin-transkripsiyonlu metin)
Prayer Book Dated 1618 written in Kipchak Turkish with Armenian Letters (Translation-analysis-index-text with transcription)
- Tez No: 905653
- Danışmanlar: PROF. DR. JALE DEMİRCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 619
Özet
Kıpçakların yoğunlukta olması sebebiyle“Deşt-i Kıpçak”olarak bilinen, bölgeye Ermenilerin 11. yüzyıldaki göçü sonucu bu bölgede Ermeni ve Kıpçak temasları başlamıştır. Bu durumun doğal bir sonucu olarak iki topluluk kültürel anlamda birbirini etkilemiş ve bu etkileşim aracılığıyla karma bir dil meydana gelmiştir. Literatürde“Ermeni Kıpçakçası”,“Ermeni Harfli Kıpçak Türkçesi”,“Gragoryen Kıpçakçası”gibi isimlerle anılan bu dille meydana getirilen eserler incelendiğinde ağırlıklı olarak söz varlığı Kıpçakça olan ancak Ermenice, Lehçe, Slavca, Farsça ve Arapça sözcükler de içeren, Codex Cumanicus dilinin devamı niteliğinde görülen, günümüzde Karayca ve Urumca ile benzerlik gösteren bir dil karşımıza çıkmaktadır. Bahsi geçen metinler, günümüzde; Ukrayna, Polonya, Ermenistan, Rusya, Avusturya, İtalya, Romanya, Fransa, Hollanda'da yer almaktadır. Dolayısıyla bu metinlere ulaşmak oldukça güçlük arz etmektedir. Bu alandaki çalışmaları ile bilinen Prof. Dr. Aleksandr Nikolayeviç Garkavets, 2002 yılında Kıpçakskoye Pismennoye Naslediye: Katalog İ Tekstı Pamyatnikov Armyanskim Pis'mom adlı katalogda bahsi geçen kütüphanelerdeki eserleri derlemiştir. Günümüzde Türkiye'de bu eserlerin bir kısmı çalışılmıştır. Tezimizde Viyana Mekhitarist Cemiyeti Kütüphanesindeki 525 numaralı Dualar Kitabı ele alınmış, eserin orijinaline ulaşılamadığı için bahsi geçen katalogdaki transkripsiyon metni esas alınmıştır. Çalışma; Dualar Kitabı'nın çevirisini ve biçim bilgisel açıdan incelemesini içermektedir.
Özet (Çeviri)
Armenian and Kipchak contacts began in this region as a result of the migration of Armenians to the region, known as“Desht-i Kipchak”due to the majority of Kipchaks, in the 11th century. As a natural result of this situation, the two communities influenced each other culturally and through this interaction, a mixed language emerged. When the works produced in this language, which is referred to as“Armenian Kipchak”,“Kipchak Turkish with Armenian Letters”,“Gragorian Kipchak”in the literature, are examined, it is seen as a reflection of the language of Codex Cumanicus. Armanian Kipchak has a predominantly Kipchak vocabulary but also includes Armenian, Polish, Slavic, Persian and Arabic words. Today, we encounter a language that is seen as a continuation of the language and is similar to Karaim and Urum. The mentioned texts are today; located in Ukraine, Poland, Armenia, Russia, Austria, Italy, Romania, France and the Netherlands. Therefore, it is quite difficult to access these texts. Known for his work in this field, Prof. Dr. Aleksandr Nikolayevich Garkavets compiled the works in the libraries mentioned in the catalog called Kipchakskoye Pismennoye Naslediye: Katalog İ Tekstı Pamyatnikov Armyanskim Pis'mom in 2002. Today, some of these works have been studied in Turkey. In our thesis, the Book of Prayers numbered 525 in the Library of the Vienna Mekhitarist Society was discussed, and since the original of the work could not be accessed, the transcription text in the mentioned catalog was taken as basis. The study includes the translation and morphologic analysis of the Book of Prayers.
Benzer Tezler
- 'Ermeni harfli Kıpçakça Zebur=Psalter' adlı eser ile memlük Kıpçak Türkçesiyle yazılmış 'İrşâdü'l-Mülûk ve's-Selâtîn' adlı eserin şekil bilgisi bakımından karşılaştırılması
Morphologic comparison of the work named 'Qypchaqish Psalter' written in Armenian-Qypchaq Turkish and the work named 'İrşâdü'l-Mülûk ve's-Selâtîn' written in Mamluk- Qypchaq Turkish
HASAN SEVBAN KAPDAN
Doktora
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. AHMET BİCAN ERCİLASUN
- Ermeni harfli bir Kıpçak metni: Azizlerin Hayat Hikayeleri: Metin- inceleme -dizin
The Kipchak text with armenian-letter: Life Stories of Saints Text- analysis- index
YEŞİM ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JALE DEMİRCİ
- Töre Bitigi'nde hukukla ilgili söz varlığı
Legal vocabulary in Töre Bitigi
FERHAN TEKDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GALİP GÜNER
- Ermeni harfli Kıpçak Türkçesinde isimlerin kavram alanları
Conceptual fields of the nouns in Kipchak Turkish with Armenian letters
ZELİHA TUĞUZ
Doktora
Türkçe
2019
DilbilimErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ARGUNŞAH
- Karay Türkçesinin tarihî ve Çağdaş Kıpçak Türkçesiyle karşılaştırmalı söz varlığı - fiil
The comperative vocabulary with the historic and Modern Kipchak Turkish of Karaim Turkish - verb
ABDULKADİR ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEVZAT ÖZKAN