Tarihsel bağlamda akort ve tamperaman sistemlerinin incelenmesi
An Examination of tuning and temperament systems in historical context
- Tez No: 906019
- Danışmanlar: PROF. DR. MESUT ERDEM ÇÖLOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Müzikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 310
Özet
Akort ve tamperaman kavramlarının, müziğin varoluşundaki en temel unsurlar arasında yer aldığını düşünmek mümkündür. Gürültüden müziğe uzanan geniş yelpazede, istenen sesleri üretme çabasının, akort ve tamperaman sistemlerinin gelişiminin başlangıç noktası olduğu düşünülürse, bu kavramların müziğin yaratıcıları olup olamayacağının dahi sorgulanabilmesi mümkün olur. Bu sebeple, akort ve tamperaman kavramlarının tarihsel süreçteki gelişimi incelenirken, M.Ö. 60.000 yıllarına kadar inen bir araştırma yapılmıştır. Bu kadar eski tarihlere inilmesinin temel nedenlerinden biri, ilk müzik aleti olduğu ileri sürülen arkeolojik kalıntıların bu döneme dayanmasıdır. Ayrıca, bu ilk müzik aletlerinde bir akort ve tamperaman sisteminin kullanıldığına dair iddialar dahi bulunduğunu görmek mümkündür. Çalışmada, akort ve tamperaman sistemlerinin incelenmesine kavramsal bir irdeleme süreciyle başlanmıştır. Bilimsel çalışmalar, teorik analizler, teorik ve deneysel yaklaşımlar ve bu unsurların pratik anlamda tutarlılıklarının tecrübe edilmesi, çalışmanın farklı eksenlerine ışık tutmuştur. Çalışma boyunca ele alınan tarihsel unsurlar, ihtiyaç duyuldukça teorik ve kavramsal açıklamalarla desteklenmeye devam edilmiştir. Tarihsel bağlamda ele alınan unsurlar akort ve tamperaman sistemlerinin gelişiminde önemli olduğu, gelişimine katkıda bulunduğu düşünülebilecek veya gelişim evresinin doğrudan kendisi olarak değerlendirilebilecek unsurlardır. Tüm dünya coğrafyalarında ve kültürlerinde sayısız akort ve tamperaman sistemi bulunabileceği ve bu alanda tarih boyunca sayısız gelişme yaşandığı düşünülebilir. Paleolitik dönemden başlayan bu çalışma, günümüzdeki yaygın akort ve tamperaman sistemlerine kadar uzanan bir bağlam içerisinde yürütülmüştür. Tarih boyunca akort ve tamperaman sistemlerindeki gelişmelerin müzikteki gelişmeler ile içiçe bir etkileşim sürecinde olduğu görülebilir. Bu süreçte, zaman zaman akort ve tamperaman sistemlerindeki arayışlar müziğin gelişimine yön vermiş, zaman zaman da müzikteki yenilikler bu sistemlerin gelişimine katkıda bulunmuştur. Bu karşılıklı etkileşimin, müziğinin günümüzde sahip olduğu zenginliğine ulaşmasını sağladığı düşünülebilir. Bu çalışmada, sadece akademik bağlamda literatürdeki boşlukların doldurulmasına yoğunlaşılmamıştır. Aynı zamanda çalışmanın müziğin zenginleşmesine yönelik yenilikçi yaklaşımlara ilham kaynağı olmasına da çalışılmıştır. Tüm bunların yanında, aynı zamanda bağlamsal bütünlüğün bozulmaması için de özen gösterilmiştir. Bu sayede, akort ve tamperaman gelişim/değişim sürecinin derinlemesine ve çok boyutlu bir şekilde irdelenmesi, teorik bir zemin üzerinde müzik dillerine katkılar sağlayacak bir itki yaratması amacı güdülmüştür
Özet (Çeviri)
The concepts of tuning and temperament can be considered among the most fundamental elements in the existence of music. If we consider that the effort to produce desired sounds in the broad spectrum from noise to music marks the starting point for the development of tuning and temperament systems, it becomes possible to even question whether these concepts might be the creators of music itself. For this reason, while examining the historical development of tuning and temperament concepts, a study was conducted that extends back to around 60,000 BCE. One of the main reasons for investigating such ancient times is that the archaeological remains, believed to be the first musical instruments, date back to this period. Additionally, there are even claims that a tuning and temperament system was used in these early musical instruments. The study begins with a conceptual examination process of tuning and temperament systems. Scientific studies, theoretical analyses, theoretical and experimental approaches, and the practical consistency of these elements have illuminated various dimensions of the study. The historical elements addressed throughout the study have been continually supported by theoretical and conceptual explanations as needed. The elements considered in a historical context are seen as significant in the development of tuning and temperament systems, contributing to their evolution or being directly evaluated as a phase in their development. It can be assumed that countless tuning and temperament systems have existed in all geographical regions and cultures around the world and that countless developments have occurred in this field throughout history. This study, which begins in the Paleolithic era, is conducted within a context that extends to the common tuning and temperament systems used today. Throughout history, it can be observed that the developments in tuning and temperament systems have been intertwined with the developments in music. In this process, the quest for new tuning and temperament systems has sometimes guided the development of music, while at other times, innovations in music have contributed to the development of these systems. This mutual interaction is thought to have enabled music to attain the richness it possesses today. This study has not only focused on filling gaps in the literature in an academic context but has also aimed to inspire innovative approaches to enrich music. Alongside these goals, care has also been taken to maintain contextual integrity. In this way, a deep and multidimensional examination of the development/change process of tuning and temperament is intended to create an impetus that contributes to musical languages on a theoretical basis.
Benzer Tezler
- Circulation of âşık music in Turkey in 2000s: The legacy of Âşık Mahzuni- Âşık Nesimi
2000'lerde Türkiye'de âşık müziğinin dolaşımı: Âşık Mahzuni-Âşık Nesimi'nin mirası
FARUK ÇALIŞKAN
Doktora
İngilizce
2024
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
PROF. SONGÜL KARAHASANOĞLU
DOÇ. DR. SONIA TAMAR SEEMAN
- İran ve Azerbaycan tarlarının tarihsel gelişim süreçleri ve yapısal özelliklerinin karşılaştırılması
Comparison of the historical development processes and structural features of Iranian and Azerbaijani tar
BITA MALEKI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
MüzikANKARA MÜZİK VE GÜZEL SANATLAR ÜNİVERSİTESİMüzikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MİLAD SALMANİ
- Frekansı 442 hertze yükseltilen la akort sesinin günümüz opera sanatçıları üzerindeki etkileri
The effects of a tuning sound, frequency increased to 442 hertz, on today's opera singers
SERTAN CAN
- Yirminci yüzyılın ikinci yarısında Türkiye'de kadın âşıklar
Women minstrels in Turkey in the second half of twentieth century
SEVİLAY ÇINAR
Doktora
Türkçe
2008
Halk Bilimi (Folklor)İstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. SONGÜL KARAHASANOĞLU
ÖĞR. GÖR. SÜLEYMAN ŞENEL
- Otantisite inşası çerçevesinde Türkiye'de bağlama icrasının değişim süreci: Gelenek, icat, ihtilaf, ihya
The change process of bağlama performance practice in the context of authenticity construction: Tradition, invention, conflict, revival
ERDEM ŞİMŞEK
Doktora
Türkçe
2022
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
PROF. SONGÜL KARAHASANOĞLU