Çok kriterli karar verme ve hedef programlama ile eğitim uçağı seçimi
Selection of training aircraft by multi-criteria decision making and goal programming
- Tez No: 906108
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET KABAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
Pilotaj eğitimi, başlangıç ve ileri seviye eğitim uçaklarının kullanıldığı filolarda teorik ve pratik fazlardan oluşan uzun bir süreçtir. Aday pilot, bu safhaları geçtikten sonra tekâmül safhasına geçmektedir. Pilot adayının yeteneklerinin belirlenmesi açısından, eğitim uçağının donanımı son derece önemlidir. Eğitim uçağının donanımındaki limitler, pilot adayının yeteneklerini göstermesi açısından engel teşkil etmemelidir. Bu nedenle eğitim uçağı seçimi kritik bir karar sürecidir ve bu süreçte çok sayıda nicel ve nitel kriter göz önünde bulundurulmalıdır. Bu çalışmada, literatür taraması ve uzmanlardan alınan görüşler doğrultusunda; altı kriter ve yirmi yedi alt kriter değerlendirme aşamasında kullanılmak üzere belirlenmiştir. Bu kriterler, belirlenen yedi alternatif eğitim uçağının seçiminde dikkate alınmıştır. Bu çalışmada kriterlerin ağırlıklarının belirlenmesi için Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP), alternatif uçakların sıralaması için TOPSIS yöntemi kullanılmıştır. İlave olarak eğitim uçağı seçiminde etkili bir karar verme için Hedef Programlama modeli önerilmiş, AHP ile bulunan kriter ağırlıkları, TOPSIS yöntemiyle bulunan alternatiflerin sıralama değerleri matematiksel modele girdi olarak dahil edilmiştir. Ayrıca matematiksel modele farklı kısıtlar (Bütçe, yerli kaynaklarla üretilmiş olma vb.) eklenmiştir. Bu kısıtların yanı sıra kurulan farklı senaryolar da değerlendirmiş ve karar vericilere optimal alternatiflerin belirlenmesinde rehberlik hedeflenmiştir. Sonuç olarak, bu çalışmada eğitim uçağı seçimi sürecinde kullanılabilecek etkili bir karar verme modeli sunulmaktadır. Entegre edilen yöntemler ve dikkate alınan kısıtlar, karar vericilere objektif ve bilgiye dayalı bir karar alma süreci sunmaktadır. Bu çalışmanın literatüre katkısı, eğitim uçağı seçiminde farklı karar verme yöntemlerinin entegre şekilde uygulanması, farklı kriterlerin ve kısıtların değerlendirilmesi ve yerli kaynaklarla üretilmiş olma kriterinin ilk kez dikkate alınmış olmasıdır.
Özet (Çeviri)
Pilot training is a long process that consists of theoretical and practical phases in fleets that use both basic and advanced training aircraft. After passing these phases, a prospective pilot progresses to the advanced stage. The equipment of the training aircraft is extremely important in determining the capabilities of the trainee pilot. The limitations of the training aircraft's equipment should not hinder the demonstration of the trainee pilot's abilities. Therefore, the selection of training aircraft is a critical decision-making process, requiring consideration of numerous quantitative and qualitative criteria. In this study, six main criteria and twenty-seven sub-criteria have been identified for the evaluation stage based on a literature review and expert opinions. These criteria have been considered in the selection of seven alternative training aircraft. The Analytic Hierarchy Process (AHP) was used to determine the weights of the criteria in this study, while the TOPSIS method was employed to rank the alternative aircraft. Additionally, a Goal Programming model was proposed to facilitate effective decision-making in the selection of training aircraft. The weights of the criteria found through AHP and the ranking values of the alternatives obtained via the TOPSIS method were included as inputs in the mathematical model. Various constraints (e.g., budget, domestic production) were also incorporated into the mathematical model. Different scenarios were evaluated alongside these constraints to guide decision-makers in identifying the optimal alternatives. In conclusion, this study presents an effective decision-making model that can be utilized in the process of selecting training aircraft. The integrated methods and considered constraints provide decision-makers with an objective and informed decision-making process. The contribution of this study to the literature lies in the integrated application of different decision-making methods in the selection of training aircraft, the evaluation of various criteria and constraints, and the consideration of domestic production criteria for the first time.
Benzer Tezler
- AR-GE projelerinin önceliklendirilmesi ve seçimi üzerine çok kriterli bir model önerisi
A multi-criteria model proposal on prioritization and selection of R&D projects
GİZEM FİLİZ TÜRKMEN
Doktora
Türkçe
2022
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF İLKER TOPCU
- A General methodology and the use of trend and regression anayses for performance assesment in higher education cath applications at METU
Yükseköğretim kurumlarında performans değerlendirilmesi için genel bir metodoloji, trend ve regresyon analizi ile ODTÜ'de uygulaması
AZER ÖNEL
Doktora
İngilizce
1996
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiYöneylem Araştırması Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER SAATÇİOĞLU
- Employee service shuttle routing optimization problem
Personel servisi rotalama optimizasyonu problemi
GAYE PEKER
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiİZMİR BAKIRÇAY ÜNİVERSİTESİEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DENİZ TÜRSEL ELİİYİ
- Yazılım sektöründe zihinsel iş yükünü dikkate alan işgücü planlama problemi: Bir vaka çalışması
The investigation of the workforce planning problem considering the mental workload in the software industry: A case study
HATİCE BALOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGazi ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURCU YILMAZ KAYA
- Washing machine product family design with modular product design approach
Modüler ürün tasarımı yaklaşımıyla çamaşır makinesi ürün ailesi tasarımı
TUBA DOLAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATA MUGAN