Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenmiş depremzede sağlık çalışanlarının uyku kalitesi ve tükenmişlik düzeylerinin değerlendirilmesi
Evaluation of sleep quality and burnout levels of healthcare professionals in earthquake affected by earthquake center in kahramanmaraş
- Tez No: 907622
- Danışmanlar: DOÇ. DR. RAZİYE ŞULE GÜMÜŞTAKIM
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
Amaç: 6 Şubat 2023 Pazartesi günü sabah 4:17 saatinde gerçekleşen ilk deprem sonrası yaralananlar hemen en yakın hastanelere götürüldü. Depremde hastaneler/kurumlar hasar aldığı için tıbbi müdahalelerin bir kısmı geçici tesislerde yapıldı. Depreme müdahalede yer alan sağlık çalışanları, işleri gereği korkutucu sahnelere maruz kaldı, ölü bedenlere ve ciddi şekilde yaralanmış inleyen insanlara tanık oldu. Sağlık çalışanları artçılar sebebiyle yaşamı tehdit edici şartlar altında artan psikolojik yüklere maruz kaldı. Ayrıca uzun çalışma saatleri, uygunsuz barınma şartlarıyla çalışmalarını sürdürdüler. Onlar yaralılara yardımcı olurken aslında gizli birer depremzedeydiler. Depremzede sağlık çalışanlarında afet sonrası oluşabilecek olan uyku sorunlarının, onların çalışma performansına gerekse iş verimliliğine etki etmesi kaçınılmazdır. Aynı zamanda sağlık çalışanları, iş yükünün fazla olması, stres ve yorgunluk gibi etkenler sebebiyle tükenmişliğin ve uyku sorunlarının en sık görüldüğü meslek grupları arasında yer almaktadır. Bu araştırmanın amacı 6 Şubat Kahramanmaraş depreminden etkilenmiş depremzede sağlık çalışanlarının uyku kalitesi ve tükenmişlik düzeylerini değerlendirmek ve buna yönelik topladığımız veriler sayesinde konunun önemine dikkat çekerek çözüm önerileri sunmaktır. Gereç ve Yöntem: AraĢtırmamız analitik-kesitsel bir çalışma olup 2023 Temmuz-Ekim tarihleri arasında Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenmiş depremzede sağlık çalışanları ile yapılmıştır. Çalışmaya katılmayı kabul eden 408 depremzede sağlık çalışanına web ortamı üzerinden anket uygulanmıştır. Dijital ortamda anket formunun link paylaşımı yapılmıştır. Anket toplam 74 sorudan oluşmaktadır. Anketin birinci bölümünde katılımcılara 28 adet sosyodemografik bilgi soruları, ikinci bölümünde 24 soruluk Pittsburg Uyku Kalitesi İndeksi Ölçeği Formu, üçüncü bölümde ise 22 soruluk Maslach Tükenmişlik Ölçeği uygulanacaktır. Verilerin değerlendirilmesinde IBM SPSS versiyon 22 programından yararlanılmıştır. Bulgular: Çalışmamıza katılan depremzede sağlık çalışanlarından çocuğu olmayanlar, yüksek eğitim düzeyine sahip bireyler, hekimler, depremde ağır yaralananlar, deprem sonrası işe erken dönenler, deprem sonrası çadırda çalışanlar, deprem sonrası çalıştığı kurumda güvende hissetmeyenler, deprem öncesi ve sonrası 24 saatlik vardiyalarda çalışanlar, deprem sonrası iş performansında düşme olanlar, deprem sonrası alkol kullanımına yeni başlayanlar tükenmişlik açısından riskli bulunmuştur. Çocuğu olanlar düşük eğitim düzeyine sahip bireyler, hemşireler, il/ilçe sağlık müdürlüğünde çalışanlar, deprem anında açık alanda olanlar, başkasının evinde/çadırda/konteynerde kalanlar, arama kurtarma çalışmalarına katılanlar, depremde enkazda kalanlar, ağır bedensel yaralanması olanlar, deprem sonrası çalıştığı ortamda güvende hissetmeyenler, deprem sonrası 24 saatlik vardiyalarla çalışanlar, deprem sonrası iş performansında düşme olanlar, sigara kullanmaya yeni başlayanlarda, alkol kullanımı azalanlarda, uyku ile ilgili tanı almış bir hastalığı olanlar ve kronik hastalığı olanlarda daha kötü uyku kalitesi tespit edilmiştir. Sonuç: Çalışmamız sonucunda depremzede sağlık çalışanlarında %12,70'inde yüksek duygusal tükenme, %10,80 'inde yüksek duyarsızlaşma, tamamında düşük kişisel başarı saptanmıştır. Çalışmamıza katılanların %85,40'ında kötü uyku kalitesi tespit edilmiştir. Bulgularımız, deprem gibi büyük kriz dönemlerinde sağlık çalışanlarının iş yükü ve çalışma saatlerinin dikkatle yönetilmesi ve buna yönelik gerekli müdahalelerin olması gerektiğinin altını çizmektedir.
Özet (Çeviri)
Purpose: After the first earthquake that occurred on Monday, February 6, 2023 at 4:17 a.m., those injured were immediately taken to the nearest hospitals. Since hospitals/institutions were damaged in the earthquake, some of the medical interventions were performed in temporary facilities. Healthcare workers involved in the earthquake response were exposed to frightening scenes due to their jobs, witnessed dead bodies and seriously injured people groaning. Healthcare workers were exposed to increased psychological burdens under life-threatening conditions due to aftershocks. They also continued their work with long working hours and inappropriate housing conditions. While helping the injured, they were actually hidden earthquake victims. It is inevitable that sleep problems that may occur in earthquake-stricken healthcare workers after the disaster will affect their work performance and work efficiency. At the same time, healthcare workers are among the occupational groups where burnout and sleep problems are most frequently seen due to factors such as excessive workload, stress and fatigue. The purpose of this study is to evaluate the sleep quality and burnout levels of earthquake-stricken healthcare workers affected by the February 6 Kahramanmaraş earthquake and to draw attention to the importance of the issue and offer solution suggestions through the data we collected. Materials and methods: Our research is an analytical-cross-sectional study and was conducted with earthquake-stricken healthcare workers affected by the Kahramanmaraş-centered earthquakes between July and October 2023. A survey was administered to 408 earthquake-stricken healthcare workers who agreed to participate in the study via the web. The link to the survey form was shared in the digital environment. The survey consists of a total of 74 questions. In the first part of the survey, 28 sociodemographic information questions will be applied to the participants, in the second part, the 24-question Pittsburg Sleep Quality Index Scale Form, and in the third part, the 22-question Maslach Burnout Scale. IBM SPSS version 22 program was used in the evaluation of the data. Result: Among the earthquake victim healthcare workers who participated in our study, those who do not have children, individuals with a high level of education, physicians, those who were seriously injured in the earthquake, those who returned to work early after the earthquake, those who worked in tents after the earthquake, those who did not feel safe in the institution they worked in after the earthquake, those who worked in 24-hour shifts before and after the earthquake, those who had a decrease in work performance after the earthquake, and those who had just started using alcohol after the earthquake were found to be at risk in terms of burnout. Those who have children and have a low level of education, nurses, those working in provincial/district health directorates, those who were in open areas at the time of the earthquake, those who stayed in someone else's house/tent/container, those who participated in search and rescue efforts, those who were trapped in debris during the earthquake, those with serious physical injuries, those who did not feel safe in their work environment after the earthquake, those who worked in 24-hour shifts after the earthquake, those who had a decrease in work performance after the earthquake, those who had just started smoking, those who decreased their alcohol consumption, those who had a diagnosed sleep-related disease, and those with chronic diseases were found to have worse sleep quality. Conclusion: As a result of our study, 12.70% of earthquake-stricken healthcare workers had high emotional exhaustion, 10.80% had high depersonalization, and all had low personal accomplishment. Poor sleep quality was detected in 85.40% of our study participants. Our findings underline that during major crisis periods such as earthquakes, healthcare workers' workload and working hours should be carefully managed and necessary interventions should be made accordingly.
Benzer Tezler
- Kahramanmaraş merkezli depremi yaşamış depremzede sağlık çalışanlarının Travma Sonrası Stres Bozukluğu düzeyi ve deprem stresi ile baş etme stratejilerinin değerlendirilmesi
Evaluation of the Post-Traumatic Stress Disorder level of healthcare workers who experienced the Kahramanmaras-centered earthquake and their coping strategies with earthquake stress
YUNUS AKSOY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAZİYE ŞULE GÜMÜŞTAKIM
- 6 Şubat 2023 pazartesi Pazarcık merkezli Kahramanmaraş'ta meydana gelen depremlerden etkilenmiş KSÜ Hastanesindeki depremzede sağlık çalışanlarının travma sonrası stres belirtilerinin psikolojik dayanıklılık ve stresle baş etme yöntemleri açısından değerlendirmesi
Evaluation of post-traumatic stress symptoms of health care workers at KSÜ Hospital, affected by the earthquakes in Kahramanmaraş, centered in Kahramanmaraş, on monday, February 6, 2023, in terms of psychological resilance and methods of coping with stress
NİMET ÇELİK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EBRU FINDIKLI
- Kahramanmaraş 6 şubat asrın felaketi sonrası depresyon, anksiyete ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi
Evaluation of depression, anxiety, and quality of life after the february 6th catastrophe of the century in Kahramanmaraş
ŞÜKRÜ EKER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAZİYE ŞULE GÜMÜŞTAKIM
- 6 şubat 2023 depremlerinde Amanos'taki yerleşimlerde oluşan bina hasarlarının jeolojik-jeomorfolojik parametrelerle ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship between building damages of the settlements in Amanos during the 6 february 2023 earthquakes and geological-geomorphological parameters
ADEM KÜRŞAT ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Deprem MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CANDAN GÖKÇEOĞLU
- 6 Şubat Kahramanmaraş merkezli depremlere sosyal medya üzerinden etkilenimin ikincil travmatizasyon açısından incelenmesi
Examining the exposure to the February 6th Kahramanmaraş - centered earthquakes through social media in terms of secondary traumatization
DENİZ CEREN UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiTravma ve Afet Çalışmaları Uygulamaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP ŞİMŞEK