Akşehir Nasredin Hoca Arkeoloji ve Etnografya Müzesindeki Türk dönemi madeni mutfak eşyaları
Metal kitchenware in Akşehir Nasreddin Hoca Archeology and Ethnography Museum
- Tez No: 907729
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MURAT KARADEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sanat Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 170
Özet
İnsanların en önemli gereksinimlerinden biri olan yemek kültürü her toplumda farklı gelişse de bunların pişirme depolama ve sunumu için çeşitli araç ve gereçlere ihtiyaç duyulmuştur. İlk çağlardan itibaren taş kaplar ve gereçler kullanılmıştır. İnsanların Neolitik Çağ'da yerleşik hayata geçmeleri ve tarımsal üretimde bulunmaya başlamaları hem çeşitliliği artırmış hem de bu gıda maddelerinin uzun süre muhafazası için farklı maden ve formlarda kaplar geliştirmeyi zorunlu kılmıştır. Taş kaplardan sonra toprak kaplar Neolitik Çağdan itibaren yapılmaya başlamış ve bunların zamanla çeşitlilikleri çoğalmıştır. Yeni bir çağa adını veren tunç madeninin bulunması ile mutfak araç ve gereçleri çeşitlilik kazanmış ve daha dayanıklı malzeme olan madeni mutfak eşyaları yapılmaya başlanmış ve daha uzun süre kullanılabilir bir hâl almıştır. Çeşitli madenlerden yapılan mutfak eşyaları farklı kültürlerce farklı formlarda tasarlanarak üzerlerini dönemlerinin kültürel simgelerini yansıtan süslemelerle bezemişlerdir. Türkler Orta Asya'dan Anadolu'ya uzanan serüvenlerinde Maden Sanatını da geliştirerek farklı kültürlerden de etkilenerek zengin motif ve kompozisyonlar ile zirveye ulaştırmışlardır. Anadolu Selçuklu Devrinde gelişmiş atölyelerde en nadide örnekler verilmiş, Osmanlı Döneminde fethedilen toprakların kültürleri ile harmanlanarak maden sanatında benzersiz örnekler ortaya çıkmıştır. Hem Horasan hem Mezopotamya hem de Anadolu'da var olan kültürlerin harmanlanmasıyla zengin kompozisyonlu madeni eserler 19. yy ortalarına kadar gelişmiş atölyelerde yapılarak günümüze ulaşmıştır. Sanayileşme ile birlikte yok olmaya yüz tutmuş el sanatlarından biri olan Maden sanatının son örnekleri müzelerimizde korunarak günümüze ulaşabilmiştir. Üzerlerindeki damgalar ve kitabelerle belge niteliği taşıyan bu eserleri gelecek kuşaklara aktarılması büyük bir önem taşımaktadır. Bu çalışmada“Akşehir Nasreddin Hoca Arkeoloji ve Etnografya Müzesindeki Türk Dönemi Madeni Mutfak Eşyaları”içinden form ve bezeme olarak farklı özellikte olan eserler envanter fişleri doğrultusunda katalog kısmında detaylı bir şekilde incelenerek, yapım ve süsleme teknikleri ile değerlendirilmiştir. Bu örneklerin diğer illerdeki benzer örnekler ile karşılaştırmaları yapılarak yapıldıkları dönemin diğer el sanatları örnekleri ile benzerlikleri ortaya konmuş ve bu el sanatları ile ortak bir üslûp birliğinin olduğu anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Although food culture, whichis one of the most important needs of people, develops differently in each society, various tools and equipment are needed for cookşng, storing and presentig them. Stone conteiners and toolshave been usedsince ancient times. When people settled down and started to engage in agricutural production in the Neolithic Age, and diversityhough food culture, which is one of the most important needs of people, develops differently in every society, various tools and equipment are needed for cooking, storing and presenting them. Stone containers and tools have been used since ancient times. When people settled down in the Neolithic Age and started to engage in agricultural production, diversity increased and different containers were developed to preserve these foodstuffs for a long time. After stone vessels, earthenware vessels began to be made since the Neolithic Age, and their diversity increased over time. With the discovery of bronze, which gave its name to a new era, kitchen tools and equipment became more diverse and metal kitchenware, which is a more durable material, began to be made and became usable for a longer time. Kitchen utensils made from various metals were designed in different forms by different cultures and decorated with decorations reflecting the cultural symbols of their periods. During the period from Central Asia to Anatolia, Turkish Metal Art developed and reached its peak with rich motifs and compositions, influenced by different cultures. The rarest examples were produced in advanced workshops during the Anatolian Seljuk Period, and by blending them with the cultures of the conquered lands during the Ottoman Period, unique examples of metal art emerged. By blending the cultures of both Khorasan, Mesopotamia and Anatolia, metal works with rich compositions were made in advanced workshops until the mid-19th century and have survived to the present day. The last examples of Mining Art, one of the handicrafts that are on the verge of extinction with industrialization, have survived to the present day by being preserved in our museums. It is of great importance to transfer these works, which serve as documents with the stamps and inscriptions on them, to future generations. In this study, among the Metal Kitchenware in Aksehir Nasreddin Hoca Archeology and Ethnography Museum, the works with different features in terms of form and decoration were examined in detail in the catalog section in line with the inventory slips and evaluated with their construction and decoration techniques. By comparing these examples with examples in nearby provinces, they were compared with other handicraft examples of the period in which they were made.
Benzer Tezler
- Akşehir Nasreddin Hoca Arkeoloji ve Etnografya Müzesi'ndeki Roma Dönemi Mezar Stelleri
The Roman Grave Steles in Aksehir Nasreddin Hodja Archaeology and Ethnography Museum
SAADET ÖZKADİF
- Türk sanatında tarikat eşyaları: Ritüeller bağlamında sembolik okuma
Historical sect items in Turkish art: Symbolic reading in the context of rituals
ELİF CEYLAN EROL
Doktora
Türkçe
2021
Sanat TarihiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ OSMAN UYSAL
- Konya müze ve özel koleksiyonlarında bulunan ayakkabı örneklerinin incelenmesi
Examination of shoes examples located at Konya museums and private collections
ASUDE MIHLADIZ KANDAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Güzel SanatlarSelçuk ÜniversitesiTasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELDA GÜZEL
- Akşehir Müzesindeki Anadolu Selçuklu sikkeleri
Anatolian Seljuk coins in Akşehir Museum
REYHAN GÜL ACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sanat TarihiNecmettin Erbakan ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEKERİYA ŞİMŞİR
- Konya turizm değerleri ve politikaları üzerine (1959-1980)
On toursim values and politics (1959-1980).
HÜLYA ÇAĞLAR